Bundan yüzyıllar önce bir imparatorluk doğmuş ve batmıştı. Roma imparatorluğunda insanlar nasıl evlerde yaşardı, iş çıkışlarında nerelere giderdi, ne yemek yerlerdi? Meraklıları aşağıya alalım, keyifli okumalar!
Bundan yüzyıllar önce bir imparatorluk doğmuş ve batmıştı. Roma imparatorluğunda insanlar nasıl evlerde yaşardı, iş çıkışlarında nerelere giderdi, ne yemek yerlerdi? Meraklıları aşağıya alalım, keyifli okumalar!
Antik Roma, MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulup, 1453 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafında yıkılana kadar varlığını sürdürmüştür. Roma uygarlığı monarşi, cumhuriyet, otokrasi gibi yönetim biçimleriyle yönetilmiş bir imparatorluktu.
Roma İmparatorluğu'ndaki sınıfsal yapıyı genel hatlarıyla köleler, azledilmişler ve cives denilen vatandaşlar olarak üçe ayırabiliriz. Servus/servi olarak da adlandırılan köleler vatandaşlık hakkından yoksun olarak tarla, inşaat gibi çeşitli mesleklerde bulunmaktadırlar.
Azledilmişler sınıfındaki kişiler ise özgürlüklerini satın almış bireylerin oluşturduğu tabakadır.
Sosyal sınıfın en üstünde ise özgür doğmuş vatandaşlar yer almaktadırlar. Bu sınıf kendi içinde patrisyen, pleb ve equestrian olarak ayrılmaktadır. Patrisyenler soylular ve aristokratlardan oluşan seçkinler sınıfını, equestrianlar Equites (Roma Süvarileri) olarak da adlandırılan savaş atı edinebilen geneli varlıklı kişilerden oluşan tüccar sınıfıdır.
Plebler ise tarımla ve zanaatkar gibi işlerle uğraşan zenginleşerek asil olabilen bir sınıftır.
Anadili Latince olan Roma İmparatorluğu'nun alfabesi Etrüsk alfabesi idi. Romalılar genelde asil aileler çocuklarının eğitim alması için çoğunlukla Antik Yunan uygarlığından bir hoca ile gerçekleştirirlerdi.
Bu nedenle Roma'da yapılan edebiyat genelde Yunanca olarak yazılır ve bu eğitimli kişiler tarafından Latincenin yanında Yunanca da konuşulurdu.
Roma İmparatorluğu 'hipokaust' adı verilen merkezi ısıtma sistemi bulunuyordu. Genel olarak hamalarda ve evlerin kışın ısınması için kullanılan bu sistemin işleyişi ise yapıların zeminine inşa edilen bir fırının ürettiği sıcak havayı sütun şeklindeki kanallardan geçerek evin duvarlarından geçmesi ile evlerin veya hamam gibi yerlerin ısıtılmasını sağlıyordu.
Bakıldığında Roma'da genel olarak insula, domus ve villa tipinde konutlaşmalar olduğu görülmektedir. Genelde orta ve düşük sınıftaki insanların yaşadığı, çok katlı apartman şeklindeki insulaların alt katları alışveriş ve eğlence mekanları amaçlı kullanılırken, üst katlar konaklama amaçlı kullanılmıştır.
Atrium ve peristil gibi bölümleri olan domus adlı ev kent ve kasabalardaki geniş ailelerin oturduğu bir ev tipidir. Genelde kırsal alanda bulunan villalar ise günümüzde konak ve çiftlik evine benzemekte olup, zengin ailelere ait evlerdir.
Tepidarium (rahatlama odası), caldarium (sıcak oda) ve frigadarium (soğuk oda) olarak üç farklı odaya sahip olan hamamlarda yüzme havuzu, spor salonu, çeşme, tiyatro ve kütüphane gibi birçok yapı bulunmaktadır. Gerek merkezi ısıtması gerek kanalizasyon sistemi ile hamamlar hem iş yapmak hem de sosyalleşmek ve rahatlamak için en uygun alanlardır.
Roma'da genellikle yüksek rütbeli kişiler paludamentum adında fibula ile omza tutturdukları renkli geniş harmani giyerlerdi.
Toga genellikle erkeklerin kullandığı ve yaklaşık altı metre uzunluğundaki bir kuşağın vücuda dolanarak giyilen, toga virilis, toga candida, toga praetexta gibi çeşitli türleri olan bir kıyafettir. Stola ise togaya benzeyen ve genelde kadınların giydiği bir giysidir.
Paenula ise köleler, askerler ve düşük dereceli kişilerin giydiği panço benzeri bir kıyafettir.
Gladyatör dövüşleri, at ve araba yarışları, horoz dövüşü, güreş, boks gibi sporların bahisleri, zar, kutu oyunları, satranç, kumar gibi oyunların yanında hentbol ve voleybolu andıran çeşitli top oyunlarının da sokaklarda, arenalarda, hamam gibi alanlarda oynanarak Romalıların günlük yaşantısının bir parçası olmuştur.
Yemek bulma ve tüketme konusunda zengin ve yoksul kesim keskin bir şekilde ayrılmaktadır. Roma ithalat ve ihracatın geliştiği bir devlet olarak yemek konusunda oldukça çeşitli bir mutfağa sahiptir.
Ancak günümüzde yaygın olarak kullanılan patates, domates, mısır, pirinç, şeker, gibi besinleri kullanılmamaktaydı. Şarabın oldukça yaygın kullanımımın bulunduğu imparatorlukta insanlar su ihtiyaçlarını halka açık çeşmelerde karşılıyordu.
Roma İmparatorluğu'nda bireylerin sosyalleşmek için birçok farklı seçeneği vardı. Bir kişinin eğlenmesi ve sosyalleşmesi o kişinin maddi gücüne göre de değişmekteydi.
Genel olarak sosyalleşme yolları için bireyler iş çıkışlarında tiyatroları kullanıyor, hamamlarda hem temizlenip rahatlayarak başka kişilerle tanışıyor, gladyatörler savaştığında arenalara gidiyordu.
2bin yil oncesinden ancak modern cagda tekrar ulasilabilecek sehircilik, devlet ve adalet duzenine ulasmislar. 3yy dan sonra ibrani dinler tarafindan icerden curutulup yikilana kadar medeniyetin her alaninda zirveye ulasmis. hristiyanlik oncesi romaya bakiyorsun, ne kadar uretken, muhendislik, felsefe en ust boyutta, degisen sartlara hizla adapte olabilen ordusunu ve devlet duzenini hizla degistirip organize edebilen bir sistem. ne zamanki ibrani dinlerin karanligi cokuyor once felsefe yok oluyor, ozgur dusunce fikri uretkenlik yok oluyor, iskenderiye kutuphanesi yok oluyor, antik dunyanin tum bilgisi ve bilgeligi unutuluyor. taki ronesans ile yeniden uyanisa kadar
Roma İmparatorluğu'nun sosyal yaşantısına baktığımızda ataerkil kuralların işlediğini görüyoruz ki, günümüzde antilâik kesimin medeni kanuna Roma yasaları ya da Batı yasaları diye karşı çıkması onlar açısından durumu biraz tutarsız kılıyor. Roma'da kadına düşen rol, kendini kocasına adamak, çocuk doğurmak, yün eğirerek ve örerek ev ekonomisine katkıda bulunmaktı. Bunlar ise iffet ve sadakat gibi "dişil" erdemlerle övülürdü. Kızlar küçük yaşta evlendirilir ve bu sebeple kızları öldüren en büyük etken doğum olurdu. Ayrıca Romalılar çocuk sahibi olamazsa kadını suçlar, kız çocukları da dışlanırdı.
hamam kültürü iyi temiz temiz dolasmıslar en azından dıyorum gerçi parya sınıfının bulunması bır nevı kast sıstemının olusu ıgrenc bır durum yınede roma her halıyle oldukca ılgınc bır medenıyet hele bızım topraklarımızda bulunan eserlere bakınca donemın cok cok ılerısınde mermere etegın kıvrımı seklını vermek ıcın ugrasmaları sanat ve ıs konusundakı tıtızlıklerını ortaya kokuyor bu ıyı bırsey