Astronomlar yıldızların etrafında ‘’disk’’ olarak bilinen toz bulutları üzerinde sıklıkla araştırmalar ve gözlemler yaparlar. Diskler üzerinde yapılan bu gözlem ve araştırmalar astronomlara gezegenlerin nerede ve nasıl oluştuklarına dair önemli ipuçları sağlar. Örneğin; toz bulutlarının herhangi bir noktasında bulunan yoğun kümeleşmeler çoğunlukla gezegenlerin nerede olduğu sorusunun cevabıdır.
Geçtiğimiz haftalarda Şili’nin Atacama Çölü’nde 2635 metre yükseklikte Cerro Paranal dağında konumlanmış VLT (Very Large Telescope) üzerine yerleştirilen SPHERE adındaki yeni bir ekipmanla, Dünya’nın komşusu, AU Mic adıyla bilinen yıldızın etrafında yapılan araştırmayla astronomlar bugüne kadar benzerini dahi görmedikleri bir şeyle karşılaştılar. Karşılaşılan şey, bildiğimiz toz bulutlarından çok daha farklı bir yapıydı. 7 Ekim’de Nature dergisinde yayınlanan araştırmaya göre; toz bulutunda bulunan devasa boyuttaki dalgalar, yüksek bir hızla yıldızın merkezinden uzaklaşmaktaydı.
Araştırmada başyazar olarak görev alan Anthony Boccaletti, SPHERE sayesinde alınan görüntülerde bugüne kadar hiç gözlemlenmemiş yay-dalga benzeri oluşumların bulunduğunu söylüyor. Aşağıdaki görselde görüldüğü üzere bu tuhaf dalgalar beş farklı türde bulunuyor.
Bocalletti ve ekibi önceki yıllarda alınmış görüntülerle bugünün görüntülerini karşılaştırdıklarında ise çok daha şaşırtıcı bir şey keşfettiler; dalgalar hareket ediyordu. Hem de baş döndürücü bir hızla… Beş tip dalgadan üç tanesi saatte 40.000 km’lik bir hızla yıldızdan uzaklaşıyorlardı. Öyle ki bu hız, dalgaların yıldızın kütleçekiminden kurtulabilmeleri için yeterliydi.
Astronomlar şimdilik bu aşırı hıza neyin sebep olduğundan emin değiller. Yine de AU Mic yıldızının yüzeyinden düzenli aralıklarla ve devasa patlamalarla uzaya yıldızsal enerji yayıldığı biliniyor. Bu yüzden yıldızın yarattığı devasa patlamalarla toz bulutu dalgalarının, yüksek hızda yıldızdan uzaklaşıp uzaya yayılması olası. Elbette her şeye rağmen kesin konuşabilmek adına astronomların daha fazla veriye ulaşması gerek.