8 Ekim 1871 gecesi Amerika’nın Wisconsin eyaletindeki Peshtigo kasabasında anneler çocuklarını uykudan uyandırdı, erkekler ellerinde kovalarla oradan oraya koşuşturdu ama gecenin sonunda tüm kasaba sakinleri alevlere gömülen evlerini terk edip kaçmak zorunda kaldı. Aynı gece yaşanan başka bir yangının gölgesinde kalarak unutulan korkunç Peshtigo Yangını'nın ardındaki gerçekleri merak ediyorsanız sizi içeriğimize alalım. 👇
Michigan Gölü'nü çevreleyen sonsuz ağaçlar, 1780'li yıllardan itibaren Avrupa'nın dört bir yanında göçmen çekerek bölgedeki tomruk ticaretini ateşlemişti. O zamanlar dünyanın en büyük kereste pazarı olan Chicago'ya yakınlığı sayesinde önemli bir konum elde eden Peshtigo, kereste ihtiyacı tavan yapmış ülkenin bu sektördeki yükünü hafifleterek zenginliğine zenginlik katmıştı.
Görgü tanıklarından biri yangının gelişimini, 'İstasyona yaklaşan tren gibiydi. Yaklaştıkça gümbürtünün şiddeti arttı' diyerek betimledi. Yangın başladıktan kısa bir süre sonra kasabanın alevlere kurban olduğu anlaşılmış, insanlar yangına karşıya koymaya kalktıklarında aslında çok geç kalmışlardı. Sağ kurtulanlar ise yangını, 'çevresindeki her şeyi kasıp kavuran bir ateş fırtınası' olarak tanımladı.
Ancak kuyruk yıldız teorisi hiçbir zaman kanıtlanamadı. O gece, Connecticut eyaletinin büyüklüğüne eşdeğer şekilde 1,2 milyon dönümlük arazi yandı. Binaların ardı ardına tutuşması sonucu pek çok kişi daha evlerinden çıkamadan hayatını kaybetti. Kasabanın yakınındaki nehrin kıyısında ise tam bir keşmekeş ortamı hakimdi. Kimileri karşıya geçmeye çalışırken boğuldu, kimileri ise suya koşan hayvanlarını kontrol etmeye çalışırken yuvalarının yanışını izledi.
Bir yüzyıl sonra Amerika Ulusal Meteoroloji Dairesi'nin yürüttüğü çalışma, yıllar boyunca görülen yüksek sıcaklıklar ve kuraklık sonucu havaların serin olduğu güneydeki düşük basınç cephesinin oluşturduğu rüzgârların, çıkan küçük yangınların büyümesini kolaylaştırdığını ortaya koydu. Rüzgârın hızının saatte yüz kilometreyi aşması ve serinleyen havanın yangını körüklemesiyle iyice yüzeyde biriken sıcak hava yükselerek daha fazla rüzgârın oluşmasına, bu da sıradan orman yangının kontrol edilemeyecek kadar büyümesine neden oldu.
Orman yönetimi planlamalarının henüz yapılmaya başlanmadığı 19. yüzyılda, oduncular olası yangın tehlikelerine aldırmadan tüm ağaçları kesti. İşlerine yaramayan ağaç ve dal parçalarını ise tutuşturucu olarak kullanılmak üzere yığın hâline getirirlerdi, ki 8 Ekim yangınına da bunlar neden oldu. Oduncular gibi demiryolu şirketleri de küçük yangınlarla ray döşeyecekleri toprakları temizleyip geriye dal ve odun yığınları bırakıldı. Son olarak kasaba da tutuşmayı bekleyen bir çıra gibiydi. Çoğu ev gibi kaldırımlar da ahşaptan yapılmış, hatta yollar odun yongasıyla kaplanmıştı.
Bölgede günler öncesinden ufak yangınlar görülse de 8 Ekim gecesi rüzgârın şiddetlenmesiyle alevler Peshtigo'ya ulaştı. 500 ila 800 kişinin öldüğü yangında kasaba nüfusunun yaklaşık yarısı hayatını kaybederken ederken, çevre kasabalarla birlikte bölgede toplamda 1.200 ila 2.400 kişi hayatını kaybetti. Yangından etkilenen kasabalardaki kayıtlar da yandığından kesin ölü sayısını ve ölenlerin kimliklerini belirlemek mümkün olmadı.
Aynı koşullar sonucu gerçekleşen Chicago Yangını'nda 17bin ahşap bina yandı, 300 kişi hayatını kaybetti ve 100 binden fazla insan evsiz kaldı. Peshtigo'yu kavuran yangın kadar şiddetli olmasa da, Chicago Yangını ertesi gün tüm gazetelerin manşetlerini kapladı. Korkunç olay sonrasında Peshtigo yeniden inşa edildi ve hayatını kaybedenlerin bedenleri toplu bir mezara gömüldü.