Çinli bilim insanları, doğanın sınırlarını zorlayan bir keşfe imza attı. İlk kez yaşayan bir bitkide, nadir toprak elementleri içeren monazit minerali tespit edildi. Eğrelti otu türü bir bitkide ortaya çıkan bu buluş, gelecekte değerli metalleri çevreye zarar vermeden bitkiler aracılığıyla elde etmenin kapısını aralayabilir.
Guangzhou Jeokimya Enstitüsü öncülüğünde yürütülen çalışmada, Blechnum orientale adlı eğrelti otunda doğal monazit minerali tespit edildi. Bu buluş, değerli elementlerin yalnızca madenlerden değil, bitkilerden de çevreye zarar vermeden geri kazanılabileceğini gösteriyor.
Uzmanlar, bu keşfin “hiperakümülator” adı verilen ve metalleri vücudunda biriktirme özelliğine sahip bitkilerde nadir toprak elementlerinin kristal hâlinde oluştuğuna dair ilk somut örnek olduğunu vurguladı.
Bu çevre dostu yöntem, metalle zengin topraklarda yetiştirilen bitkilerin hasat edilmesiyle değerli elementlerin doğrudan doğadan geri kazanılmasını sağlıyor. Böylece hem geleneksel madenciliğe duyulan ihtiyaç azalıyor hem de çevresel tahribat ve jeopolitik riskler düşüyor.
Genellikle yüksek sıcaklık ve basınç altında oluşan bu mineralin, yüzey koşullarında ve bir bitkinin bünyesinde kristalleşmesi bilim insanları için çığır açıcı bir gelişme. Monazit, yüksek erime noktası ve radyasyona dayanıklılığı sayesinde optik malzemelerden lazer teknolojilerine kadar birçok alanda kullanılıyor.
Doğanın Kimyasal Laboratuvarı
Ekip, bitkideki monazit oluşumunun “kimyasal bahçe” sürecine benzediğini söylüyor. Yani metal tuzları su içinde kendi kendine organize olup karmaşık kristal yapılar meydana getiriyor. Analizler, nadir toprak elementlerinin bitkinin yaprakçıklarında yoğunlaştığını, kristalleşmenin ise bitki hücrelerinin dışında, koruyucu zar dokularda gerçekleştiğini ortaya koydu.