Güneydoğu'da yaşanan çatışma ortamı ve hak ihlalleriyle ilgili çağrıda bulunan 'Barış İçin Akademisyen' topluluğunun bildirgesinin yayınlanmasının üzerinden henüz bir hafta geçmişken, yürütülen soruşturmalar ve gözaltılarda ilgili çarpıcı rakamlar ortaya çıktı. En az 109 akademisyene üniversiteleri tarafından soruşturma açıldı.15 akademisyen görevinden uzaklaştırılırken 36 akademisyen de gözaltına alındı.
Barış İçin Akademisyenler’in öncülüğündeki bildiri 11 Ocak’ta Türkiye’de 89 üniversiteden 1128, yurtdışından 355’i aşkın akademisyen ve araştırmacının imzasıyla duyuruldu.
Bildirinin ilanının ardından cumhurbaşkanı ve hükümetten tepki açıklamaları geldi. YÖK, gereğini yapacağını söyledi. 41 üniversiteden bildiriye tepki açıklamaları gelirken, yalnızca bir üniversite ifade özgürlüğüne vurgu yaptı.
Akademisyenler soruşturma, gözaltı ve cezalarla karşılaştı. Bildirinin ardından bir haftada en az 20 üniversite 109 akademisyen hakkında disiplin soruşturması başlattı. 13 akademisyen görevinden alındı/uzaklaştırıldı. İki akademisyenin sözleşmesi feshedildi.
11 kentte başsavcılıklar imzacılar hakkında soruşturma açtı. En az 33 akademisyen gözaltına alındı.
En az üç akademisyen çeşitli gerekçelerle imzasını çekerken bildiriye destek veren Türkiyeli akademisyen sayısı ise 17 Ocak itibariyle 2220’ü aştı.
Gazeteciler, tiyatrocular, sinemacılar, yayın evleri, öğrenciler, psikologlar, sağlık emekçileri, feministler gibi pek çok grup akademisyenlere destek açıklamaları yayınladı.
Bildirinin açıklanmasından bir gün sonra (12 Ocak) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuşmasında bildiriye imza atan akademisyenleri suçlayarak 'Ya devletin yanında olursunuz ya da teröristin ve terör örgütünün yanında olursunuz” dedi.
Aynı gün, YÖK konuyla ilgili yaptığı toplantı sonucu “Bu bildiri ile ilgili olarak hukuk çerçevesinde gereği yapılacaktır” açıklaması yaptı.
Üniversitelerden de soruşturma açıklamaları gelmeye başladı.
Bildiriden bir hafta geçtikten sonra en az 20 üniversite 109 öğretim üyesi hakkında disiplin soruşturması açtı.
Akdeniz, Hacettepe, Gaziantep ve Adnan Menderes üniversitelileri, imzacılar hakkında hukuken gereğinin yapılacağını söyledi.
İki üniversitede yönetimden isimler imzacı akademisyenlerin istifasını istedi.
* Abdullah Gül Üniversitesi Rektörlüğü “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriye imza verdiği gerekçesiyle Prof. Dr. Bülent Tanju’nun istifasını istedi.
* Nişantaşı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Levent Uysal, bildiride imzası bulunan Nişantaşı Üniversitesi akademisyenlerini istifaya davet etti.
Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ali Çeliköz görevinden istifa etti.
11 ilde cumhuriyet başsavcılıkları imzacı akademisyenler hakkında soruşturma açtı.
Suçlamalar genelde 'Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve devletin yargı organlarını alenen aşağılamak' ile 'terör örgütü propagandası yapmak' şeklindeydi.
36 akademisyenden 34’ü gözaltına alınarak ifade verdi. Dört akademisyen tutuklama talebiyle mahkemeye çıkarıldı. İki akademisyen hakkında yurtdışına çıkış yasağı verildi.
* 14 Ocak’ta Hakkari Üniversitesi yabancı diller yüksek okulunda görev yapan Ümran Roda Suvağcı, üniversiteden gözaltına alındı. Savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
* 15 Ocak’ta Pamukkale Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Zencir, ifade vermek üzere adliyeye çağırıldı. İfade sonrası serbest bırakıldı.
* 15 Ocak’ta Zonguldak’ta Bülent Ecevit Üniversitesi’nden imzacı akademisyen Yrd. Doç. Dr. Öznur Öncül gözaltına alındı. Öncü’nün fakültedeki odasında ve evinde arama yapıldı. Öncül savcılıktaki sorgusunun ardından serbest bırakıldı.
* 15 Ocak’ta ev ve üniversiteden gözaltına alınan Kocaeli Üniversitesi’nden 21 akademisyenden savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
* 15 Ocak’ta Bolu'da bildiriye imza veren Dr. Ülkü Güney, Doç. Dr. Selime Güzelsarı ve Prof. Dr. Barış Kılıçbay'ın evlerine erken saatlerinde arama kararı ile ekipler geldi. Üç akademisyen savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
* 15 Ocak’ta Bursa Uludağ Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü'nden Doç. Dr. Gökhan Yavuz Demir, Tıp Fakültesi'nden Şule Akköse Aydın ve Tarih Bölümü'nden Araştırma Görevlisi Aylin Çakı Cumhuriyet Savcılığı'nın talimatıyla Terörle Mücadele Şubesi ekiplerince üniversiteden gözaltına alındı. Akademisyenler savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
*15 Ocak’ta Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğretim görevlileri Yrd. Doç. Dr. Sharo İbrahim Garip, Şahabaettin Şen, Doç. Dr. Eylem Kılıç ve Ar. Gör. Turan Keskin hakkında soruşturma açıldı. Garip ve Şen gözaltına alındı. Şehir dışında olan Turan, kendisi gelerek ifade verdi. Üç akademisyen 17 Ocak’ta tutuklama istemiyle çıkarıldıkları mahkemece serbest bırakıldı. Şehir dışında olan Eylem Kılıç Van’a gelerek ifade verecek.
* 15 Ocak’ta Giresun Üniversitesi Tirebolu İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölüm Başkanı Doç. Dr. Dilek Özhan Koçak hakkında başlatılan soruşturma sonucu gözaltına alındı. Savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
12 akademisyen haklarında açılan soruşturma süresince görevlerinden uzaklaştırıldı. Bir akademisyen bölüm başkanlığı görevinden alındı. İki akademisyenin sözleşmeleri feshedildi.
* Düzce Üniversitesi Rektörlüğü, Yrd. Doç. Dr. Latife Akyüz hakkında soruşturma başlatıldığını ve soruşturma süresince uzaklaştırma tedbiri uygulanacağını belirtti.
* İstanbul Arel Üniversitesi’nden dokuz akademisyen hakkında açılan soruşturma sürecinde üniversite ile ilişiği kesildi.
* Giresun Üniversitesi, Doç. Dr. Dilek Özhan Koçak hakkında soruşturma başlattı ve Yükseköğretim Kurumları Yönetici, Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği’nin 26. Maddesi uyarınca görevden uzaklaştırılma kararı aldı.
* İstanbul Ticaret Üniversitesi, Yrd. Doç. Dr. Halil İbrahim Yenigün hakkında soruşturma açarak Yenigün’ü soruşturma süresince görevinden uzaklaştırdı.
* Bartın Üniversitesi ise hakkında soruşturma açtığı Antropoloji Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Hülya Doğan’ı bölüm başkanlığı görevinden aldı.
* 29 Mayıs Üniversitesi imzacı iki öğretim üyesinin sözleşmelerini feshetti.
Yurtdışına çıkış yasağı
* Düzce Cumhuriyet Başsavcısı Kamil Erkut Güre, 14 Ocak’ta Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Latife Akyüz hakkında soruşturma açtı, Akyüz, evinde bulunmadığı gerekçesiyle hakkında yakalama kararı çıkardı. Akyüz 15 Ocak’ta Düzce Cumhuriyet Başsavcılığı’nda ifade verdi. İfadesinin ardından yurtdışına çıkış yasağı konularak serbest bırakıldı.
* 15 Ocak’ta Atatürk Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ramazan Kurt'un evi polislerce basılmış baskında bulunmayan Kurt, avukatı eşliğine emniyete gitti. Kurt, savcılık ifadesinin ardından tutuklanma talebiyle sevkedildiği mahkemede yurtdışına çıkış yasağı konularak serbest bırakıldı.
Soruşturma açılan üniversiteler:
Abant İzzet Baysal Üniversitesi (3), Samsun 19 Mayıs Üniversitesi (6), Bartın Üniversitesi (1), Cumhuriyet Üniversitesi (1), Düzce Üniversitesi (1), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (4), Yalova Üniversitesi (3), Kocaeli Üniversitesi (21), Tunceli Üniversitesi (7), Kırıkkale Üniversitesi (1), Arel Üniversitesi (9), Giresun Üniversitesi (1), Mersin Üniversitesi (20), Batman Üniversitesi (5), Çukurova Üniversitesi (2), Konya Üniversitesi (1), Trakya Üniversitesi (3), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (4), Anadolu Üniversitesi (15), İstanbul Ticaret Üniversitesi (1).