Avrupa Birliği (AB) ülkeleri liderleri, 7-8 Mayıs'ta Portekiz'de yapacakları zirve toplantısında Kovid-19 aşıları üzerindeki fikri mülkiyet haklarını koruyan patentlerin kaldırılması konusunu görüşecek.
Porto kentinde düzenlenecek toplantı hakkında bilgi veren üst düzey bir AB yetkilisi, 'Toplantıda bu konuyu görüşmek ve somut olarak ne yapılabileceğine bakmak üzere geniş bir uzlaşı bulunuyor' dedi.
AB ülkelerinde üretilen aşıların yaklaşık yarısının başka ülkelere ihraç edildiğini hatırlatan AB yetkilisi, buna karşılık aşı üreten bazı ülkelerin ihracatta kısıtlayıcı tedbirler uyguladığını belirtti.
AB yetkilisi, Dünya Ticaret Örgütü Genel Direktörü Ngozi Okonjo-Iweala'nın aşılarla ilgili ticari kuralların geçici olarak kaldırılmasına ilişkin bir metin üzerinde tartışma fikrini desteklediklerini bildirdi.
Üretimin dünya genelinde kolaylaştırılması ve yaygınlaştırılması için bazı esneklikler bulunabileceğini ifade eden AB yetkilisi, AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in mart ayında Kenya ve Ruanda'ya yaptığı ziyaretlerde konunun gündeme geldiğini söyledi. Aynı yetkili, bazı Afrika ülkelerinde kamu ve özel sektörün birlikte çalıştığını ve üretimi artırmak için yollar bulunabileceğini aktardı.
ABD Başkanı Joe Biden, aşılarla ilgili fikri mülkiyet hakları konusunda ülkesinin tutumunda değişikliğe giderek, bu hakların kaldırılması fikrine desteğini ifade etmişti. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de ABD'nin destek verdiği bir fikri tartışmaya hazır olduklarını dile getirmişti.
Dünya Ticaret Örgütü, en az 100 ülkenin desteklediği Kovid-19 aşıları ve ilaçları üzerindeki fikri mülkiyet haklarının kaldırılması için teklif hazırlanmasını istiyor. Böyle bir durumda birçok ülkenin aşıları üretme imkanına sahip olacağı belirtiliyor. Ancak birçok aşı üreticisi firma, aşı geliştirme çalıştırmalarına büyük yatırım yaptıklarını belirterek ve aşıların üretiminde kalitenin düşebileceğini gerekçe göstererek böyle bir teklife karşı çıkıyor.
bir noktada asi firmalari haklilar, cok buyuk yatirimlari soz konusu. bu nokta goz ardi edildiginde gelecek asi arastirmalari icin yatirim yapacak ilac sirketi bulamazsiniz. ote yandan birileri daha cok para kazanacak diye insanlarin oluyor olmasida kabul edilebilir bir durum degil. bu durumda en mantiklisi firmalarin yatirim masraflari uzerine hakli bir kar payi konarak devletlerin patentleri satin alip herkese acik hale getirilmesi. devletlerin ve ekonominin bu salgin sirasinda milyarlarca hatta trilyonlarca dolar kayiplara ugradigi dusunulurse odenecek bu para salginin hizli sonlanmasiyla daha buyuk kazanc olarak geri donecektir.