Dün Beyrut’ta meydana gelen şiddetli patlama, yüksek miktardaki amonyum nitrattan kaynaklanmış gibi görünüyor.
Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Beyrut Limanı'ndaki patlamada 6 yıldır bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitratın infilak ettiğini açıkladı. Ancak kimyasal maddenin tutuşmasına neyin yol açtığı belirsizliğini koruyor.
Peki amonyum nitrat nedir ve nasıl patlar?
Bu kimyasal aslında gübre için kullanılan yaygın bir endüstriyel malzeme. Çünkü bitkiler için önemli bir azot kaynağı sağlıyor. Aynı zamanda madencilikte kullanılan patlayıcıların da ana bileşenlerinden biri olduğu belirtiliyor.
Melbourne Üniversitesi, Kimya Mühendisliği'nde öğretim görevlisi Gabriel da Silva’ya göre madde kendi başına patlayıcı değil, yalnızca ateşe oksijen sağlayan bir oksiyetliyici. Ama bu nedenle ateşi daha yoğun hale getiriyor ve başka malzemelerin yanma sürecini hızlandırıyor.
The Guardian’a konuşan ve maddenin yalnızca doğru koşullar altında tutuşabildiğini söyleyen bilim insanı, “Bir patlama başlatmak için uç koşullar gerekir” diyor.
Bilim insanı ayrıca, The Conversation’da yayımladığı bir makalede patlamayı şöyle yorumluyor:
Beyrut’taki patlamayı neyin tetiklediği tam olarak bilinmese de görüntüler, patlamadan önce kentin liman bölgesinin bir kısmında görülen bir yangına işaret ediyor. Ayrıca bu yüksek miktardaki kimyasalın şehirdeki bir depoda yeterli güvenlik önlemi olmadan yıllarca bekletildiği bildiriliyor.
da Silva’ya göre bunun, onlarca kişinin ölümüne, binlerce kişinin de yaralanmasına yol açan şiddetli patlamayı yaratan koşullara katkıda bulunduğu neredeyse kesin.
Amonyum nitratın patlayıcı niteliğinin yanı sıra çevreyi kirletip kirletmediği veya sağlık sorunlarına neden olup olmadığı da merak konusu. Normalde havadaki kimyasalların hızla dağılması bekleniyor. Ancak kalan kirleticiler, daha sonra asit yağmurları gibi problemlere neden olabiliyor.
da Silva, Beyrut’taki kimyasalın çevresel etkisini şöyle açıklıyor:
'Patlamanın neden olduğu dumana bakarsanız renginin kan kırmızısı olduğunu görürsünüz. Çünkü içinde hava kirletici azot oksit var.'
Azot oksitler, kentsel hava kirliliğinde yaygın olarak görülüyor ve solunum sistemini tahriş edebiliyor. Bu kirleticilerin yüksek seviyelere çıkması, özellikle solunum rahatsızlığı çeken kişileri ilgilendiriyor.
da Silva, patlamanın yaralarını sarmaya çalışan Beyrut sakinlerini şöyle uyarıyor:
'Beyrut'taki dumanlar, doğal yollarla yok olana kadar bölge sakinleri için sağlık riski teşkil edecek. Yok olması ise yerel hava koşullarına bağlı olarak birkaç gün sürebilir.'
Independent Türkçe, The Guardian, The Conversation, AA
Amonyum nitrat daha once hsbc bombalanmasinda, oklahomada fbi binasinin bombalanmasinda kullanilmisti. Patlama gucu bilinen patlayicilar tnt yada rdx kadar yuksek degildir ama gubre olarak ucuza cok yuksek miktarlarda temin edilebilmesi tehlikeli kiliyor. 2700ton patlama potansiyeli olan kimyasalin baska turlu sehrin icinde bulunmasi mumkun olmazdi.
KARDEŞLERİMİZE TÜRKİYEDE YER VAR BUYURSUNLAR İNŞALLAH BİZ TÜRKİYE OLARAK ENSARLIK YAPMAYA HAZIRIZ