World Population Review’in 2022 yılı verilerine göre Türkiye’de yıllık ortalama 1,77 litre alkol tüketiliyor. Erkekler yıllık 3,12 litre alkol tüketirken, kadınlarda bu rakam 0,48 litre.
Bilim insanları yıllardır alkol tüketiminin kişilere göre farklı sebeplerini ortaya koymaya çalışıyor. Yaşam Sağlığı ve Kimya Bilimi uzmanı Dr. Roston’a göre insanların alkol tüketmesinin 7 temel sebebi bulunuyor.
1) Tadının Sevilmesi: Alkollü içeceklerin ham maddesi olan etanolün şekerden üretilmesi kişilerin alkol tüketme eğilimlerini yükseltiyor. Bu nedenle şeker tüketim eğilimleri yüksek olan kişilerde alkol bağımlılığı geliştirme eğilimi de yüksek görülüyor.
2) Dopamin Etkisi: Etanol, beyinde ödül ve haz duygusunu yaratan bir kimyasal olan dopamin salınımını artırıyor. Bu etki nedeniyle insanlar birinciden sonra, ikinci, üçüncü içkiyi de içmek istiyor.
3) İyi Hissettirmesi: Alkol tüketiminin stresi ve kaygıyı azalttığı biliniyor. Ancak alkolün bu etkisi oldukça kısa ömürlü. Alkol sonrası hissedilen rahatlama hızla kayboluyor. Zamanla alkole tolerans geliştikçe kişiler bu etkiyi hissetmek için daha çok tüketime yöneliyor. Bu durum çoğunlukla bağımlılıkla sonuçlanıyor.
4) Daha Rahat Hissettirmesi: Alkol karar verme ve sosyal davranışlarımızı yöneten ön beynimizin kontrolcü rolünü azaltırken, duygularımızı yöneten orta beyni aktif hale getiriyor. Bu durum birkaç içkiden sonra insanların gevşemesini ve rahatlamasını sağlıyor. Çekingenlik azalıp duygular daha rahat ifade edilmeye başlandıkça sosyalleşme de artıyor.
5) Acıyı Hafifletmesi: Alkolün ağrıyı beyne ileten sinyalleri zayıflatma etkisi bulunuyor.
6) Uyumaya Yardımcı Olması: Alkolün her ne kadar böyle bir etkisi olsa da, hafıza için son derece önemli olan REM uykusunu azalttığı için bellek üzerinde olumsuz etkilere yol açıyor.
7) İçimizi Isıtması: Her ne kadar kişiler alkol içince içlerinin ısındığını hissetseler de durum pek öyle değil. Kanın cilt yüzeyine yakın damarlardaki artışıyla birlikte ciltte bir sıcaklık artışı hissediliyor. Oysa alkol vücut sıcaklığını düşürüyor. Yani vücut dışarıdan sıcak hissederken, içeriden üşüyor.
Bu nedenlerin yanı sıra özellikle gençlerde sırf kurallara meydan okumak ve diğerlerinden farklı olduklarını göstermek amacıyla ya da akran baskısıyla istemeden de olsa alkol tüketiminin yaygın olduğu biliniyor.