Mobbing; iş hayatında yer alan çoğu kişinin duyduğu bir kavram. Bu kavramdan haberimiz olsa dahi nelerin tam olarak mobbing olduğunu bilmekte sıkıntı yaşayabiliyoruz. Bu rehber niteliğinde yazımızda, nelerin mobbing olduğunu ve nelerin -olumsuz olsalar dahi- mobbing kapsamına girmediğini açıklayacağız.
İş yerlerinde çalışanlara yönelik gerçekleştirilen, sistematik bir şekilde; yıldırma, dışlama, pasifize etme ve duygusal taciz yöntemleriyle bireyi işyerinden ihraç etmeyi amaçlayan eylemlere denir.
Hangi eylemlerin mobbing olduğuna biraz daha detaylı değinelim:
Bulunduğunuz ekipte çeşitli kararlar alınıyor ve bundan sizin haberiniz olmuyorsa ve hatta şirket içi etkinliklerle ilgili size haber verilmiyorsa bir dışlama yani mobbing söz konusu olabilir.
Sürekli olarak bir aşağılama ile karşı karşıyaysanız bu bal gibi mobbingdir. Patronlar sizin sahibiniz değil sadece üstünüzdür. Haliyle sizi aşağılamaya hakları yoktur.
Bu çok hassas bir nokta. Bazı sinsi insanlar şaka maskesi altında sizinle alay edebilirler, herkesin içinde küçük düşürebilirler. Bu şakalar sizin için onur kırıcıysa ve sürekli yapılıyorsa mobbing ile karşı karşıyasınız demektir.
Yaptığınız işlerle alakalı veya işiniz dışında sizinle alakalı diğer çalışanların dedikodu yaptığını biliyorsanız ve bu devamlılık arz ediyorsa mobbinge uğruyorsunuz diyebiliriz.
İftira atmak zaten kötü bir davranış. Ancak bu sürekli oluyor üstüne bir de bu iftira sonucu diğer çalışanlar size cephe alıyorsa bu da çok açık bir mobbing eylemidir.
İki kelime de kendini çok net anlatıyor aslında, uzun uzun anlatmaya gerek
yok. Ancak tehdit her zaman fiziksel tehdit olmayabilir. Üstlerinizden “Bu
işi yapmazsan kovulacaksın”, aynı seviyedeki çalışanlardan ise “Bu işi yapamazsan seni kovarlar” şeklinde gelen cümleler de tehdit ve dolayısıyla mobbing kapsamına giriyor.
Cinsiyet, din, ırk, dış görünüş, mesleki bilgi, eğitim gibi farklılıklar nedeniyle de dışlanıyorsanız mobbinge uğruyorsunuz demektir.
Ne iş yapıyorsanız yapın bu işin sürekli olarak sorgulanması, işinizi sürekli
savunmak durumunda olmanız, her zaman yıkıcı eleştiriler almanız, başka
insanların önünde işinizin değersizleştirilmesi de klasik mobbing eylemlerindendir.
Yapmanız gereken görevle alakası olmayan işlerle uğraştırılıyorsanız yine bir mobbing eylemiyle karşı karşıyasınız demektir.
Görev tanımınızın dışında rol verme eylemini bir kalıba uydurmak isteyen bir
işvereniniz mi var? O zaman tanımını da değiştiriverir, ne olacak ki? Bu durum da sürekli olarak yaşanıyorsa mobbinge uğruyorsunuz diyebiliriz. Sadece görev
tanımınız değil, görev yeriniz de sürekli değiştiriliyor ise aynı şekilde mobbinge
uğruyorsunuz demektir.
Yapamayacağınızın belli olduğu görevleri sürekli size veriyorlar ya da tam tersi stajyerlerin yapacağı seviyede görevlerle sürekli siz uğraşıyorsanız mobbinge uğradığınızı söyleyebiliriz.
İş hayatında ne yazık ki pek çok olumsuzluk var. Bazı tatsız olaylar da hoş olmasa dahi mobbing kapsamına girmiyor. Bunlara da kısaca bir değinelim:
Yukarda belirttiğimiz örneklerde hep bir süreklilik söz konusu. Eğer mobbing olduğunu düşündüğünüz eylem sadece birkaç kere yaşanmışsa, hoş bir durum olmasa bile mobbing kapsamına girmiyor.
Kabalık bir anlık da olabilir, en kibar kişi bile anlık olarak kaba davranabiliyor. Ayrıca iş yerinizde sürekli olarak kaba olan bir insan da olabilir. Bu kişi sadece size değil, herkese karşı kabaysa bilinçli bir şekilde mobbing yaptığını söyleyemeyiz ( elbette hıyarın teki olduğunu söyleyebiliriz, o ayrı). Ancak herkese karşı kibar davranıp size kabalık yapıyorsa o zaman işin rengi değişir.
Bir iş arkadaşınızla çalışırken sürtüşüyor ve bir türlü anlaşamıyorsanız, kötü bir durumla karşı karşıya kaldığınızı söyleyebiliriz. Ancak iş arkadaşınızın size karşı sistematik bir baskı yapma durumu söz konusu değilse bu durumda mobbingden bahsedemiyoruz. Elbette herkesle anlaşın, işler takır takır yürüsün isterdik ama her insanın iş yapışı farklı. En iyisi konuşup orta yolu bulmayı deneyin.
Baya ağızlı burun kırmalı, tekmeli yumruklu kavga da dahil. İş hayatında olabilecek en kötü şeylerden biri kavga etmek elbette. Bu çirkin durumun mobbing olmadığını bilmenizde fayda var. Elbette kavgadan dolayı hukuki yolları arayabilirsiniz, ancak bu olay mobbing olarak değerlendirilmez.
Siz ne düşünüyorsunuz? İş hayatınızda hiç mobbing ile karşı karşıya kaldınız mı? Yorumlarınızı bekliyoruz…
Mümkün olduğunca kadınlarla çalışmamaya özen gösteriyorum. Bir iş yerinde kadın çalışan sayısıyla dedikodu, kıskançlık, ispiyonculuk, verimsizlik ve iş ahlaksızlığı doğru orantılı.
Sürekli olan ve asla mahkemede ispatlanamayan ve üstelik yapanın yanına kâr kalan durum.
İşletmenin hangi siyasi partiden iş aldığı ya da yakın olduğuna göre değişir.