Gelsin baklava börekler, gitsin şekerli çaylar kahveler. Evet şekerli, tatlı yiyecekler yemek; dünyanın en güzel olayı ama her şey gibi şekeri de kararında tüketmek önemli. Gerçek şu ki vücudumuz doğal olmayan şekeri çok fazla tüketebilecek dayanıklılığa sahip değil ve gereğinden fazla tüketimi vücudumuzda birçok etki gösterebilir.
Bir teoriye göre şeker, hormon üretimini arttırır ve (özellikle androjenler) genellikle çene hattı ve ağız çevresinde görünen inflamatuar hormonal akneler ile bağlantılıdır.
Bazı çalışmalar şekerin depresyon gibi duygudurum bozukluklarıyla bağlantılı olduğunu ortaya koymaktadır. Kan şekeri salınımlarına ek olarak şeker, ruh halinizi düzenleyen beyninizdeki nörotransmitterlerle karışabilir. Şeker, kendini iyi hissettiren hormon serotonininde bir artışa neden olur. Bu ilk tüketildiğinde kendinizi iyi hissetmenizi sağlayabilir fakat daha sonra bu durum değişip bir çöküşe neden olabilir.
Gece geç saatlerde yenen şekerli ürünler uykuya dalmayı zorlaştırabilir. Kan şekerini yükselterek size bir enerji sağlar. Bundan kısa süre sonra zıt etki gösterebilir çünkü şeker nörotransmitter serotonin salınımını tetikler. Uykuya dalsanız bile muhtemelen tatmin edici olmayacaktır.
Yüksek şeker içeren bir beslenmenin cilt yaşlanmasını hızlandırdığı gösterilmiştir. Bunun nedeni, çok fazla şekerin kan dolaşımınızdaki proteinlerle reaksiyona girmesi ve gelişmiş glikozasyon ürünleri oluşturmasıdır.
Amerikan Dişhekimliği Birliği'ne göre, diş çürümesinin önemli bir nedeni şeker. Şeker dişlerinize oturduğunda, doğal olarak bulunan plak bakterilerini besler, diş minesinde (dişlerin sert yüzeyi) aşınan asitleri çıkarır ve bu da boşluklara ve çürüklere yol açar.
Şeker iyi hissettiren hormonları artırır. Bu yüzden şeker yediğinizde beyniniz kendini iyi hissetmeye alışır ve tekrar ister. Özellikle her yemekten sonra ya da akşam herhangi bir saatte düzenli olarak şekerli ürün tüketimi vücudu kolaylıkla alıştırır ve vücut sürekli ister.
Şekerli ürünlerde lif ve protein olmadığı için doygunluk hissi oluşturmazlar. Şeker kan şekerinizi aniden yükseltip düşürür. Bir müddet iştah kesse de kısa bir süre sonra acıkmanıza neden olur.
Bazı araştırmalar çok fazla şekerli içecek tüketen kadınlarda iltihaba bağlı olarak romatoid artrit gelişebildiğini göstermektedir. Fakat bu çalışmalar yalnızca bir ilişki olabileceği yönündedir. Bu şekerin doğudan romatoid artrit'e neden olabileceğinin göstergesi değildir.
Şeker tek başına kilo aldırmayıp sağlıklı olan kilonuzu korumada yardımcı olabilir. Kilo alma durumu çok fazla kalorili ürün tükettiğinizde gerçekleşir. Fakat şekerli ürünlerin kalorileri de yadsınamaz derece fazladır. Bu yüzden sürekli ve çokça şeker tüketen insanlar kilo almasa bile kilo vermede başarılı olamayabilir.
Beyin de dahil olmak üzere vücudun tamamı ana yakıt olarak karbonhidrat ve şekeri kullanır. Bu yüzden, yüksek şekerli bir yemekten sonra kan şekeri düştüğünde sersem gibi hissedebilirsiniz. Kan şekeriniz düştüğünde, enerjiniz de düşüyor, bu yüzden odaklanma ve uyanık kalma yeteneğiniz de azalabiliyor.
Sürekli yediğiniz şekerli ürünler 'tatlılık' algınızı değiştirmiş olabilir. Artık meyveler size daha tatsız geldiğinden üzerine şeker, krema gibi tatlandırıcılar ekleyerek tüketmek isteyebilirsiniz.
Tuzun şişkinliğe neden olduğunu zaten biliyorsunuzdur fakat şeker bakımından yüksek besinlerin de şişkinliğe neden olabileceğini unutmayın. Fruktoz (meyve şekeri) ve laktoz (süt ürünlerinde) gibi şekerlere karşı duyarlılığınız varsa şişkinlikle başınız dertte olabilir.
Sıfır Şeker Beslenmesinde (Zero Sugar Diet) yapılan araştırmalar, rafine şeker ile vücudun proteini kaslara dönüştürme yeteneğini engelleme ve yaşa bağlı kas kaybı arasında bir bağlantı buldu. Tatlı isteklerinizi engellemeye ve şeker tüketiminizi sınırlandırmaya başladığınızda, antrenmanlarınızda bir fark görmeye ve kendinizi daha güçlü hissetmeye başlayacaksınız.
Open Heart Dergisi'nde yapılan bir araştırmaya göre şeker, kan basıncınızda tuzdan çok daha kötü etkilere sebep olabiliyor. Yüksek sukrozlu bir beslenme sadece birkaç hafta hem sistolik hem de diyastolik kan basıncını artırabiliyor. Bir başka çalışmada ise, her alınan şekerli tatlandırılmış içecekle, hipertansiyon geliştirme riskinin yüzde 8 arttığı bulunmuştur.
Çok fazla şeker tüketimi kilo almanızı sağlayabilir ancak şaşırtıcı yönü fiziksel aktiviteyi kısıtlayabilmesidir.
Hem Amerikan Kalp Derneği hem de Dünya Sağlık Örgütü kadınlar için günde 25 gram (6 çay kaşığı), erkekler için günde 36 gram (9 çay kaşığı) şeker tavsiye etmektedir.