"Başörtüsü Referandumu Anayasaya Aykırı"

Karar Gazetesi yazarı hukukçu Figen Çalıkuşu, başörtüsü ile ilgili anayasa değişikliği teklifinde referanduma götürülmesinin Anayasa'ya aykırı olduğunu savunuyor.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Malatya’da,  “Başörtüsü konusundaki anayasa değişikliğini Meclis’e gönderdik. Sapkın akımlara karşı ailenin de korunmasını içeren bir anayasa değişikliğinin hazırlığına başladı. Kabul edilirse önemli bir kazanım olmuş olacak. Şunu da yapabiliriz: Sıkıyorsa gel, referanduma gidelim. Parlamentoda bu iş çözülmüyorsa millete götürelim, kararı millet versin” demişti.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da Erdoğan’a, “Macaristan Başbakanı Viktor Orban” benzetmesinde bulunarak “Tek parti döneminde bile kadının kılık kıyafetiyle uğraşılmamıştır. Bizim söylediğimiz kanun teklifi bu felsefeyi taşıyor” diye yanıt verdi.

Karar Gazetesi yazarı avukat Figen Çalıkuşu, başörtüsü için referandum teklifinin Anayasa'ya aykırı olduğunu dile getirdi. Çalıkuşu, başörtüsü hürriyetinin Anayasa'nın 13 Maddesi'ndeki temel hak ve özgürlüklerin özlerine kesinlikle dokunulamaz bendine atıfta bulunarak,  'Başörtüsü ve aile kavramı insanın temel hak ve hürriyetlerine temas eden konulardır. Böyle bir değişiklik talebi, kabulü ve referanduma götürülmesinin tümü öncelikle Anayasa’ya aykırıdır' yorumunda bulundu. 

Çalıkuşu ilgili maddede değişiklik yapılabilmesi için ancak kanunla sınırlanabilme şartının arandığını bunun da yine anayasanın  sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağını şu ifadelerle hatırlattı; 

'Anayasa 13. Maddesi temel hak ve hürriyetlerin özlerine kesinlikle dokunulamayacağını, Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabileceğini ve bu sınırlamaların da gene Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağını kabul eder. Başörtüsü ve aile kavramı insanın temel hak ve hürriyetlerine temas eden konulardır.Temel hak ve hürriyetlerle ilgili olarak Anayasa değişikliği teklifinin getirilmesi, teklifin referanduma götürülme ihtimaline ve hatta seçimlerde referandum sandığının da konulabilecek olmasına dair tartışmalarda unutulan böyle bir gerçek var. Böyle bir değişiklik talebi, kabulü ve referanduma götürülmesinin tümü öncelikle Anayasa’ya aykırıdır' 

Çalıkuşu, temel hak ve özgürlüklerin referandum konusu yapılamayacağını da şu sözlerle savundu; 

'Referandum halkın, demokratik ve siyasal bir katılım aracıdır. Temel hak ve hürriyetler, hukukun üstünlüğü ve hukuk devleti, demokrasi gibi ilkeler, referandumu tanıyan demokrasilerin olmazsa olmaz temel ilkeleridir. Demokratik devlet düzeni var ise hiçbir koşulda bu ilkelerin yok sayılması söz konusu olamaz. Bunların ihlali halinde devlet, demokratik hukuk devleti olmaktan çıkar. Demokrasi, hukuk devleti ve insan hakları birlikte yaşar. Herkes için kabul edilen temel hak ve özgürlükler referanduma konu yapılamaz. Demokrasi halkın elbette ki çoğunluğunun yönetimidir. Ama konu temel hak ve hürriyetler olduğunda ölçü çoğunluk değil kapsayıcılıktır ve her bir insanın temel hak ve hürriyeti diğerinden farklı değildir.  Çoğunluk veya azınlığa göre temel hak ve hürriyetlerin belirlenmesi ve hele ki referanduma götürülerek belirlenmesi kabul edilemez.'