Tüm Dünya gözünü 5 Kasım'daki ABD seçimlerine çevirdi. Demokrat Parti adayı Kamala Harris ile Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump'ın yarışacağı bu seçimde, şimdiye kadar 65 milyondan fazla seçmen oyunu kullandı.
Peki bu nasıl mümkün olabiliyor? ABD seçimlerinde halk nasıl oy kullanıyor?
Gelin, detaylıca inceleyelim.
5 Kasım'da düzenlenecek olan seçimde Cumhuriyetçi Donald Trump ile Demokrat Kamala Harris yarışıyor. Vatandaşlar, hem kendilerini yönetecek ismi hem de yasaların çıkartılmasında kilit görevleri olan Temsilciler Meclisi'nin isimlerini belirleyecek.
Fakat vatandaşlar, direkt olarak başkan adaylarına oy vermiyorlar.
ABD'de 'Electoral College' (Seçiciler Kurulu) denen bir kurul bulunuyor. Bu kurul, başkanı seçen organ. Vatandaşlar, direkt olarak başkan adaylarına oy vermek yerine Seçiciler Kurulu üyelerini seçiyor.
Seçiciler Kurulu, halk oyuyla seçilen 538 üyeden oluşuyor. Kurul, başkanı ve yardımcısını seçiyor.
Bir Başkan adayının da seçimi kazanması için 270 Seçiciler Kurulu oyu alması gerekli. Dolayısıyla, bir başkanın seçilmesi için aldığı oy oranı değil, kazandığı delegeler belirleyici oluyor.
Fakat Trump'ın rakibi Hillary Clinton, Trump'tan yaklaşık 3 milyon daha fazla oy almıştı.
Aynı şekilde 2000 yılında George W. Bush, rakibinden daha az oy almış olmasına rağmen başkan seçilmişti.
ABD seçimlerinde ayrıca Senato ile Temsilciler Meclisi üyelerinin de büyük çoğunluğu belirleniyor.
Senato ve Temsilciler Meclisi üyelerinin görev süresi ise daha farklı. Senato üyeleri, 6 yıl görev alırken Temsilciler Meclisi'nde 2 yılda bir seçim yapılıyor.
Başkanlık seçimlerinden 2 yıl sonra yapılan seçimde, o dönemde görevde olan hükümet de yeniden denetlenmiş oluyor.
Ülkemizden farklı olarak, ABD'de pek çok eyalette erken oy kullanma işlemleri yapılabiliyor. Seçmenler, oylarını post yoluyla iletebilyior. Oylar ise 5 Kasım'da sandıkların kapanmasının ardından sayılıyor.
Seçimin galibinin sandıkların kapandığı gün belli olması ABD için pek de mümkün değil. Oy sayım işlemlerinin günlerce sürebileceği düşünülüyor. Özellikle de posta yoluyla gönderiklen oyların sayıca çok olması, seçim sonucunun hızlı bir şekilde belirlenmesine engel oluyor.