Vergilerin sınıflandırılması birçok işletme sahibi için zorlu bir konudur. İşletme sahipleri vergilerin tespit edilmesinden sorumludur. Gelir vergisi mükellefleri; gerçek usulde gelir vergisi veya basit usulde gelir vergisi ödemektedir. Peki, işletmelere birçok yönden fayda sağlayan basit usulde vergilendirme nedir? Nasıl uygulanır? Hangi işletme bu vergiyi öder? İşte tüm bu soruların cevapları ve detaylar.
Basit usulde vergilendirme, bir hesap dönemi içerisinde elde edilen gelir- gider ve satılan malların alış bedelleri arasındaki farka uygulanır. Vergi usul kanununun 8.maddesinde yer alıp üzerine borç yüklenen gerçek ve tüzel kişilerdir. Gelir vergisi mükellefleri: Basit usulde ve gerçek usulde gelir vergisi ödeyenler olmak üzere ikiye ayrılır. Her iki grup kazançlarına göre gelir vergisine tabi olurlar. Basit usulde gelir vergisine tabi olanlar sadece ticari kazançlarının vergisini ödüyor. Gerçek usulde vergiye tabi olanlar ise, KDV, gelir ve stopaj vergisi ödüyor. İki usulde de ödenmesi gereken sabit bir tutar yok.
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisna tutulur. Yani bu mükelleflerin KDV Beyannamesi vermesine gerek yoktur. Dolayısıyla basit usulde vergilendirilen mükellefler, mal teslimleri ve hizmet ifalarında katma değer vergisi hesaplamaz. Bunlardan mal ve hizmet alan mükelleflerin indirim konusu yapacakları bir katma değer vergisi tutarı da mevzu bahis olmaz. Basit usule tabi olanlar ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunup vergiye tabi tutulmalarını talep edebilir. KDV mükellefiyetleri talep tarihinden itibaren başlar. Bu şekilde mükellef olan kişiler üç yıl geçmedikçe mükellefiyetten çıkamaz. Üç yıl içerisinde çıkma talebinde bulunmayan kişilerin vergi mükellefiyetleri 3 yıl daha uzatılıyor.
Not: Basit usulde vergilendirilenler, katma değer vergisinden istisna olduğu halde düzenledikleri belgelerde 'KDV dâhildir' yazısı varsa beyan edip ödemek zorundadır.
Defter tutma mecburiyeti yoktur. Diğer vergi mükellefleri defter tutma mecburiyetindedir.
Alınan ve verilen yasal belgelerin kayıtları 'Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi' kapsamında meslek odası veya mali müşavirler aracılığıyla Defter Beyan Sistemine kaydı yapılır.
Kayıtlar yapılırken sabit kıymetler için Amortisman hesaplanmaz. Aylık dönemlerde KDV beyan mecburiyeti yok.
Vergi tevkifattı sadece ücret için yapılır. MUHSGK beyannamesi sadece ücret için doldurulur.
Geçici Vergi Beyannamesini üçer aylık dönemde beyan etmekten muaftırlar.
Ticari kazanç istisnası, genç girişimci istisnası ve vergiye uyumlu mükellef indiriminden faydalanabiliyorlar.
Genel şartları:
Kendi işlerinde bilfiil çalışıp bulunmalılar.
İş yeri mükellefiyeti iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, büyükşehir belediyeleri sınırı içerisinde 2021 yılı için 12 bin TL'yi, büyükşehir olmayan yerlerde ise 7 bin 600 TL'yi geçmemesi gerekir.
2022 yılı için bu tutar, büyükşehir belediye sınırları içerisinde 16 bin TL, büyükşehir dışındaki yerlerde ise 10 bin TL olarak belirlenmiştir.
Ticari, zirai ve mesleki faaliyetleri dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tabi olunmaması.
Alım ve satım ile uğraşıyorlarsa, satın aldıkları malların yıllık alımının 2021 yılı için 150 bin TL'yi, yıllık satış tutarının 240 bin TL'yi aşmaması gerekir.
2022 yılı için yıllık alım tutarı 200 bin TL, yıllık satış tutarı 320 bin TL'yi geçmemesi gerekir.
Hizmet sektörü için yıllık elde ettikleri gayri safi iş hasılatının 2021 yılına göre 76 bin TL'yi aşmaması lazım. 2022 yılı itibariyle bu şart, 100 bin TL'yi aşmaması olarak düzenlenmiştir.
Her iki faaliyet bir arada yapılıyorsa, yıllık satış tutarı iş hasılatı toplamı 2021 yılı itibariyle 150 bin TL'yi aşmamalı. 2022 yılında bu rakam 200 bin TL olarak belirlenmiştir.
Kollektif şirket ortakları.
Komandit şirketlerin komandite ortakları.
Ödünç para verme işleri ile uğraşanlar.
Kıymetli maden ve mücevherat işiyle uğraşanlar.
Sigorta prodüktörleri.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kurumlara karşı inşaat işini taahhüt edenler. Aynı zamanda bu mükelleflere karşı derece taahhütte bulunanlar.
Herhangi reklam işiyle uğraşanlar ve bu işlere aracılık edenler.
Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar.
Aracılık işi yapanlar.
Maden, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler.
Şehirler arası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar.
Cumhurbaşkanlığınca kararlaştırılan iş grupları, sektörler, il ve ilçe, büyükşehir belediyeleri.
İşe başlama gününüz ve tarihiniz.
Adres, iş ve işletme değişiklikleri.
İşi bırakma gününüz ve tarihiniz.