Barış Manço’nun “Gülpembe”si Bir Aşk Şarkısı Değilmiş: Gerçek Hikayesi Kalbinizi Sızlatacak!

16.06.2025 - 14:27

Türkiye’de nesilden nesile aktarılan, herkesin gönlünde taht kurmuş bir sanatçı var mı desek; cevabı hiç düşünmeden “Barış Manço” olurdu. O sadece müzikleriyle değil, televizyon programlarıyla, giyimiyle, sözleriyle tam anlamıyla bir efsaneydi. Bugün hâlâ dinleniyor, hâlâ özleniyor, hâlâ seviliyor. Şarkılarının her biri ayrı bir hikâye, ayrı bir dünya. Özellikle “Gülpembe” var ki… Dinlediğimizde içimizde bir yerler burkuluyor. Birçok kişi bu şarkının bir kadına yazıldığını sanıyor ama işin aslı çok başka. Barış Manço, yıllar önce yaptığı açıklamayla “Gülpembe”nin gerçek hikâyesini paylaşmıştı.

Hadi gelin, o hüzünlü ve bir o kadar da içten hikâyeye birlikte bakalım…

“Arkadaşım Eşek”, “Alla Beni Pulla Beni”, “Sarı Çizmeli Mehmet Ağa” gibi şarkılarıyla bir dönemin değil, tüm zamanların müzik efsanesi olan Barış Manço’yu tanımayan yoktur. Görseli — Tam adıyla Tosun Yusuf Mehmet Barış Manço, 1943 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Daha bebekken, henüz bir buçuk yaşındayken şarkı mırıldandığı söylenir. Ama onu efsane yapan, sadece sesi değil; müziğe, hayata ve insanlara bakış açısıydı.

1958 yılında, Galatasaray Lisesi’nde okurken ilk müzik grubunu kurdu. Görseli — Ardından 1966 yılı, Manço’nun kariyerinde tam anlamıyla bir dönüm noktası oldu. O yıl Les Mistigris adlı Belçikalı grup ile birlikte Avrupa’yı karış karış gezdi. Fransa’dan Almanya’ya, Çekoslovakya’dan Belçika’ya birçok ülkede konserler verdi. 1970’li yıllardan itibaren ise Anadolu Rock’ın öncülerinden biri haline geldi.

Ve elbette 1988…

Tüm Türkiye’nin gönlünde yer eden “7’den 77’ye” programıyla Barış Manço artık sadece bir sanatçı değil, bir “Barış Abi” olmuştu. Çocuklara, gençlere ve hatta büyüklere hem eğlenmeyi hem düşünmeyi, hem hayal etmeyi hem de paylaşmayı öğreten bir figürdü.

Barış Manço’nun en sevilen şarkılarından biri olan “Gülpembe”, onun 1981 yılında çıkan Sözüm Meclisten Dışarı albümünde yer aldı.

Sözleri Barış Manço’ya, bestesi ise Kurtalan Ekspres’ten Ahmet Güvenç’e ait olan bu parça, zamanla herkesin diline dolandı. Ama aslında bu şarkının ardında yatan hikâye, duyduğumuzda kalbimize dokunacak kadar özel.

Birçok kişi şarkının sözlerinden yola çıkarak, Gülpembe’nin bir sevgili olduğunu düşündü yıllar boyunca.

Ama gerçekte Gülpembe, Barış Manço’nun babaannesinin ismiydi. Hatta bunu yıllar önce kendisi şöyle açıklamıştı:

“Gülpembe kimdir? Gülpembe benim babaannem. Akçapakça bir İstanbul hanımıydı. 15 torunu vardı ama en çok benimle anlaşırdı. Onun anılarıdır bende Gülpembe. Vefat ettiği zaman ben 13-14 yaşlarındaydım. İşte o yaşlardaki hüzünlerimin süzülmüşüdür Gülpembe. Çoğu insan genç bir kıza yazdığımı sanıyor ama hayır… Hoş, babaannem de bir zamanlar genç kızdı tabii. Dedemin başını döndürdüğüne göre. Yani Gülpembe benim babaannem.”

Doğukan Manço da babasının bu açıklamasını doğruluyor.

1957 yılında, Ramazan Bayramı’nda vefat eden babaannesinin ardından yazılan bu şarkı, aslında bir çocuk kalbinin en derin acısını notalara dökme hali.

Şarkının sözleri ise her dinleyişimizde içimizi burkan, ama bir yandan da geçmişe götüren bir şiir gibi:

'Sen gülünce güller açar Gülpembe

Bülbüller seni söyler, biz dinlerdik Gülpembe

Sen gelince bahar gelir Gülpembe

Dereler seni çağlar, sevinirdik Gülpembe…'