Çocukken özellikle Kurban Bayramı'nda gelen yüksek meblağlı banknotlar hep gıcır gıcır olurdu. Merkez Bankası'nda adettendir bayram öncesi piyasaya yeni banknotlar sürülürdü. Bayram değil seyran değil bu günlerde ATM'ler taze taze, mürekkebi sıcak banknotlar veriyor.
TÜİK tarafından açıklanan son enflasyon verisi yüzde 61,14 olurken, önümüzdeki aylarda bunun yüzde 70'in üzerine çıkacağını hesaplayan ekonomistler ile Aralık ayında düşeceğini öngören Bakan Nebati arasında kalan vatandaş taze paraları gördükçe soru işaretinden kurtulamıyor.
Merkez Bankası (TCMB) verilerinde, kurban bayramı öncesi olan 2020 yılı Temmuz ayında kurban bayramı öncesi 247 milyar ile zirveyi gören tedavüldeki tüm tutar, 2021 yılında da yılın ilk ayında 182 milyar TL olurken, temmuzda 227 milyar ile zirvede kalmamış eylül ayında faiz indirimleri ile kurda ve enflasyondaki yükselişin tetiklenmesi ile ekimde 233, kasımda 241 ve aralıkta da 235 milyar TL olmuştu.
Enflasyondaki yükselişin daha da tetiklendiği, kurda KKM ile stabilizasyona karşın uygulanan para politikasının genişlemeye yönelik olması ile 2022 yılında emisyon hacmi yükselişini sürdürdü. Ocak ayında 237 milyar, şubat ayında 243 milyar olan tedavüldeki tüm tutar Mart 2022'de 253 milyar TL seviyesindeydi.
Sözcü'den Emre Deveci haberine göre, piyasadaki TL banknot miktarı, 7 Nisan'da 257,1 milyar TL ile zirveye yakın olurken, 25 Mart 2022 tarihinde 257,6 milyar TL ile yeni zirve görüldü.
Bu miktarın 1 milyar 157 milyon adedi 100 TL banknotlardan oluşurken, yaklaşık 537 milyon adet de 200 TL'lik banknot bulunuyor.
Oranlandığında piyasada 200 TL banknotlar hızla artarken, geçen yılın aynı ayında yaklaşık 332 milyon olmuş, enflasyondaki yükselişin tüm ürünlere ve maaşlara gelen zamların da etkisiyle sayısı hızla artmıştı.
Yüksek enflasyonun emisyon artışında ana sebep olduğunu belirten uzmanlar, yüksek enflasyon ve düşük reel faizle bağlantılı olarak hızla artan kredi hacminin de emisyonu artırdığına işaret ediyor.
Bayramın yaklaşmakta olmasının da emisyon artışında etkili bir alt faktör olabileceğine işaret eden uzmanlar, hızlı parasal genişleme dönemlerinde yeni banknotlar daha çok tedavüle çıktığını, bunun da ortalama banknot ömrünü azalttığını vurguluyor.