Borsa'da geçen ay kırılan rekorlar uzmanlar tarafından 'enflasyon' olarak yorumlanmıştı. Kendini enflasyondan korumak isteyen yatırımcı borsada daha iyi getiri amacıyla hisse senetlerine geçiş yapmıştı. Son günlerde özellikle Fed'in faiz artışıyla başlayan dünyada başka bir çok riskin de bulunduğu ortamda piyasaların hemen hemen hepsinde satış dalgası sörf yapmaya uygun halde. Ancak yurt içindeki satışlar için öne çıkan bir söylem var: Enflasyon korumalı tahvil!
Bugün Borsa İstanbul'da BİST 100 endeksinde kayıplar yüzde 3'ün üzerine çıkarken, dünyada da risklerin arttığı bir ortamda piyasaların kırmızıya boyanmış bir halde olduğu görülüyor.
Risklerin başında Fed'in faiz artırım sürecine başlaması geliyor. Bu ne demek? Kısaca ABD, doları evine çağırıyor. Ardından Çin'de yaşanan salgın gelişmeleri de piyasalar üzerinde etkisini koruyor. Bilindiği gibi Çin dünyanın en büyük ekonomilerinden ve halen dünyanın üretim ve tedarik üssü olma özelliğini elinde bulunduruyor. Bunların yanında Avrupa üzerinde yoğun etkili olan Rusya-Ukrayna savaşının devam ediyor olması enerji, tarım ve metal emtia fiyatlarını etkilemeyi sürdürüyor. Tüm bunlar, tüm dünyada enflasyon baskısını artırıyor.
Eylül'den Aralık'a 500 baz puan ile yüzde 14'e inen faizler, Ocak'tan Nisan'a değişmedi. Yine Ocak'tan Nisan'a değişmeyen dolar/TL ise Mayıs'ta esmeye başladı. Bankaların mevduat faizleri maximum yüzde 17, KKM'de garanti olan bu oranın yanında dolardaki yükseliş Hazine'ye yük, altın fiyatları Fed'in baskısı altında, enflasyon da yüzde 69,97 oranında.
E ne yapalım? Dediğinizi duyar gibiyim.
Enflasyon 70 ise bize 50 de yetmez gibi duruyor. Neyse güneş kremleri de pahalı o zaman konumuza geri dönelim.
Önce soruları sıralayalım sonra da cevapları bulalım;
Enflasyon Korumalı tahvil (EKT) nedir?
Süper bono mudur?
Değilse süper bono nedir?
Tüm bunlara uzmanların yorumları nelerdir?
Gökhan Şen, Habertürk'te bu konuya değiniyor ve seçenekleri netleştiriyor. Öncelikle, EKT'in kısa vadede piyasa için en önemli belirleyicilerden biri olacağını belirtiyor. Kısaca, Bakan açıkladıysa çok uzakta olamaz 'Mayıs ayı içinde beklemeliyiz' diyor. Sonra da betimleme başlıyor:
Amaç yeni bir ürün olsun, enflasyondan korunmak vatandaş için de mümkün olsun şeklinde dar bir çerçevede izah edilebilirse;
Vadesi 2 yıla yakın
Sınırlı büyüklükte, bir ihraç yeterli olacaktır.
Bu ürün yeni bir finansal enstrüman olarak raflarda yerini alır. Tahminen ilgi düşük kalır. Eğer enflasyon bu seviyelerin (%70) çok üstüne çıkmazsa ürünün koruması da sınırlı olur. Ürün bu şekilde çıkarsa ‘dağ fare doğurdu’ diye düşünülebilir.
Varlık fiyatları partiye devam ederler, TL’deki baskı kaldığı yerden devam eder. Elde fazla araç kalmadığı düşünülerek zannediyorum ki spekülasyonlar hızlanır ya da güçlenir.' diyor.
Buraya kadar her şey net mi? Özetleyelim; vade uzar enflasyon da daha yükselmezse ürün ilgi görmez, eldeki son koz olduğu da düşünülürse piyasalarda sıkıntı sürer. Kaldığımı yerden devam edelim:
Amaç TL’ye geçişi özendirmek ise durum başka. Enflasyona karşı bir ürün çıksın ve devamlı konut speküle etmek zorunda kalan bireysel yatırımcı doğrudan bir araca sahip olsun isteniyorsa...
Vadesi 6 aydan başlayan ve 1 yıl ile devam eden
Enflasyon kadar koruma sağlayan bir endekse sahip olan
Yüksek montanlı, bir ihraç beklerim bu durumda.
Bunun etkisi de büyük olur.
Öncelikle, TL’deki baskıyı kırar. TL tutmayı özendirir.
Bono çok cazip olacağı için mevduata alternatif olur. Mevduat faizleri ve kredi faizleri bir miktar ona ayak uydururlar. Konut, arsa, arazi spekülasyonu bitebilir. Finansal istikrara faydası olur. Faiz artırmadan, benzer düzeltici bir etki elde edilmiş olur.
Faiz görevi görmez ama normalleşmeye zemin hazırlar.'
Tunç Şatıroğlu, Kanal Finans'ta anlatıyor. Süper Bono, TÜİK verilerine göre yüzde 70 olan enflasyonun oldukça üzerinde bir oranda olmalı diyor. Bu şekilde olmazsa olmaz diyor. EKT olursa diyor, tahvil vadesi 1 yıldan fazla enflasyon endeksli olduğundan 2023 Haziran enflasyon oranına göre getiri sağlıyorsunuz diyor. Başka ne diyor?
Piyasalara etkisi sınırlı olur derken, borsa ve dolardan geçişi de sınırlı görüyor. Enflasyona endeksli bono için de (bono vadesi 2-12 ay aralığı) bunun maliyetinin yüksek olacağından Hazine'nin taraf olmayacağını ancak piyasalar üzerinde etkisi olacağını da öngörüyor.
1994 krizini yaşı yetenler hatırlar. Başbakan, Tansu Çiller ile hükümet, faizleri düşürmek için piyasadaki para miktarını artırınca, yüksek likidite, faizleri düşürmek yerine, döviz alımını aşırı düzeyde artırdı. Dönemin ekonomi yönetimi ise döviz satışı ile talebi düşüreceğini ve artan likiditenin borsaya yöneleceğini hedeflerken, borsa yetersiz kalınca, bankalar devalüasyon beklentisiyle piyasaya sürülen dövize yöneldi. Dolar kuru birkaç ayda 8 bin liradan 42 bin liraya çıkarak 38 bin lirada dengelendi. Döviz rezervleri ise 7 milyar dolardan yine birkaç ayda 3 milyar dolara geriledi. Bu durum '5 Nisan Kararları’na sebep oldu.
Dövize olan talebin önünü kesmek ve kısa vadeli kamu borçlarını ödemek için hükümet, bir ay sonra yüzde 400 oranında faizli borçlanma kâğıtlarını piyasaya sürdü.
Siz ne dersiniz?
Çare, enflasyona endeksli süper tadında bir ürün mü?
Enflasyonu düşürmek mi?
Yorumlarınızı bekliyoruz👇
Bunlar günü kurtarmak adına kamuoyunu oyalamak için ortaya atılan boş söylemler. Şu heriflerin müjde, proje ve paket başlığı altındaki zırvalıklarını çare olarak gören varsa şimdiden geçmiş olsun.