Bakan Koca: 'Şehirler Arasında Seyahat HES Koduyla Yapılacak, R0 Değeri 0,72'ye Düştü'

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Bilim Kurulu toplantısının ardından açıklama yaptı. Hayat Eve Sığar (HES) uygulaması seyahatlerde serbest giriş kartı olacak.' diyen Bakan Koca, 'Mobil uygulama üzerinden alacağınız kodu kullanarak uçak ve tren seyahati yapabileceksiniz.' dedi. 65 yaş üstü kişilerin bir ay dönmemek şartı ile yarından itibaren memleketlerine gidebileceklerini belirten Koca, virüsün bulaşma katsayısını gösteren R0 değerinin 0,72'ye düştüğü bilgisini verdi. 

Telekonferans yöntemiyle toplanan Bilim Kurulu'nda, koronavirüs ile mücadelede son durum ele alındı. 14.00'te başlayan toplantının ardından Sağlık Bakanı Fahrettin Koca açıklamalarda bulundu. Koca, el birliğiyle yürütülen mücadelenin sonuçlarını anlatmaya ihtiyaç olmadığını çünkü koronavirüse karşı verilen mücadelenin karnesinin her akşam paylaşıldığını vurguladı. 'Yeni vaka sayılarımızdaki düşüş, başarı grafiğimizdir. Dün binin biraz üzerinde olan bu sayı, binin altına düştüğünde bu düşüş, nihai başarının işaret fişeği olacaktır.' değerlendirmesinde bulundu.

Koca, sokağa maskesiz çıkılmaması gerektiğinin altını çizerek, 1,5 metre sosyal mesafe kuralına mutlaka uyulmasının önemine işaret etti. 'Bir tedbir alınmış, diğerine uyulmamışsa risk önlenmemiştir.' diyen Koca, sözlerine şöyle devam etti:

'Bayram günlerinde tedbirlere uyarsak sonrasında daha özgür olabiliriz. 

Fakat bayramı çok dikkatli geçirmeliyiz. Bayram günleri virüsün yeniden yayılma günleri olmamalı. Bu bayramı, eski bayramlar gibi kutlarsak hastalığın tırmanışa geçtiği günlere dönebiliriz. Bütün toplumdan istenildiği gibi evimizde kalalım. Bayram kutlamalarını ziyaretlere giderek yapmayalım.'

20 Mayıs'tan sonra iş yerlerinin girişinde, o iş yerinde uyulması gereken kuralları gösteren afiş ve çalışma rehberleri konulacağını belirten Koca, 'İş yerlerinin girişlerindeki asılı afişlerde, mekan durumu, çalışma saati, bir arada bulunabilecek azami insan sayısını göreceksiniz. Detaylı çalışma rehberleri de bulunacak. Bilim Kurulumuz henüz kapalı olup ama bu normalleşme takvimi içinde açılabilecek iş yerleri için de rehberler hazırlıyor. Bir kısmı şimdiden hazır durumdadır' açıklamasında bulundu.

Fahrettin Koca HES Kodu hazırlığını duyurdu. Koca şu bilgileri verdi:

'Bu uygulamaya öncelikle şehirler arası ulaşımda geçiyoruz. Mobil uygulama üzerinden alacağınız kodu kullanarak uçak ve tren seyahati yapabileceksiniz. Seyahatlerde sağlık durumlarının kontrolü, ilgili seyahat firması tarafından sağlanacak ve buna göre tedbir alınacak. Sonradan bir yolcuya eğer virüs bulaştığı tespit edilirse, yolculuk esnasında temas ettiği kişilerin takibi yapılacak. Tüm ulaşım süreçlerinde, 'Hayat Eve Sığar' mobil uygulaması üzerinden, HES kodu oluşturulabileceği gibi kısa mesaj yoluyla da HES kodu alınabilecek. Böylece seyahatlerde tüm yolcuların en üst düzeyde güvenliği sağlanmaya çalışılacak. '

HES kodlarının kişiye özel üretilen tekil kodlar olduğunun altını çizen Koca, kontrolü ve yönetiminin kişinin elinde olacağını vurguladı.

T.C. kimlik numarası gibi sabit olmadığını, her paylaşımda farklı bir kodun oluşturulacağına dikkati çeken Koca, kod sayesinde kimsenin kimlik numarası gibi kişisel bir bilgiyi başkasıyla paylaşmak zorunda kalmayacağının altını çizdi.

Sağlık turizmi kapsamında, bugünden geçerli olmak üzere 31 ülkeden gelen hastaların kabul edilmesine ilişkin, şu ana kadar bir başvuru olup olmadığı ve Türkiye'nin gelecek günlerdeki sağlık turizmine ilişkin hedefleri sorulan Koca, sağlık turizmini çok önemsediklerini vurguladı.

Bu süreçte sağlık turizmini de kontrollü yapmayı amaçladıklarına işaret eden Koca, şunları kaydetti:

'Sağlık turizmi sezonunu erken başlattık, yani bugünden itibaren. Burada yapılan özellikle pandemi açısından sorunun daha minimal olduğu 31 ülke için bu başlatılmış oldu. Şu an uluslararası uçuşların olmadığını da biliyoruz. Burada gerektiğinde, talebe göre charter seferleri de düzenlenebilir olacak. Bununla ilgili bugünden itibaren sadece bakanlığımız değil hem üniversiteler hem özel sektör hem kamu kurumlarına müracaat eden kişiler, tespit ediliyor, müracaatlar alınıyor. Bu müracaatlara göre, yoğunluğa göre gerektiğinde charter seferleri dahil olmak üzere de düzenlenmiş olacak.'

Koca, virüs bulaştırma katsayısı R0 değerinin ne olduğuna ilişkin soru üzerine, R0 değerinin hastalığın yayılım hızını gösteren bir katsayı olduğunu belirterek, 'Burada kabaca R değeri olarak söylediğimizde ben geçen bir oran vermiştim o özellikle bu güne kadar olan dönemin ortalaması olan bir R değeriydi. Bugün itibarıyla R0 veya R değeri olarak bu oranın 0,72 olduğunu söyleyebilirim. Yani her geçen gün oranın düştüğünü ve giderek bu bulaşıcılık hızının azaldığını, sayıların giderek düşmeye devam ettiğini gösteren bir oran.' şeklinde konuştu.

Üniversite ve liselere giriş sınavlarında öğrencilerin maske takıp takmayacağına ilişkin bir soru üzerine Bakan Koca, şu yanıtı verdi:

'Öğrencilerimizle ilgili bu konu Bilim Kurulunda birkaç defa görüşüldü. Bugün de bu konu tekrar görüşüldü. Özellikle bu konuyla ilgili bir rehber de yayınlanmış olacak. Ben şimdiden şunu söyleyebilirim; bütün öğrencilerimizin maske ile sırasına oturması istenecek. Yani herkesin maskesiyle imtihana gireceği sıraya oturması sağlanacak ve mesafe korunabiliyor ise bizim belirttiğimiz, rehberde belirtilen mesafeler anlamında söylüyorum. Mesafe korunabilir bir sınıfsa o durumda maskesini çıkarmasını Bilim Kurulu öneriyor. Yani özellikle maskeli olacak, fakat imtihan anında bu maskenin devam etmesi gerekmiyor, maske çıkarılabilir. Bununla ilgili de zaten bir rehber hazırlığı yapılıyor.'

Koca açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Yeni tip koronavirüsü (Kovid-19) kuluçka döneminde tespit edilebilecek erken tanı kiti çalışmalarıyla ilgili soru üzerine Bakan Koca, bu konuyla ilgili hem TÜBİTAK'ın hem de Bakanlığın desteklediği yirmiye yakın çalışma bulunduğunu, bunların bir kısmının antikor safhasıyla bir kısmının da PCR ile ilgili daha hızlı sonuç vermeye odaklı çalışmalar olduğunu vurguladı. Koca, 'Esas şu dönemde en çok antikor testinin hızlı eliza yöntemiyle yapılabilir olmasını önemsiyoruz. Çünkü eliza yöntemiyle yapılan testin yüzde 100'e yakın oranda doğruluk payının olduğunu biliyoruz.' diye konuştu.

Son haftalarda test sayılarında görülen iniş çıkışlara ilişkin soruya Bakan Koca, 'Bilim Kurulunun kimlere test yapılabilir diye bir algoritması vardı. Bu çerçevede müracaat edenlerden numuneler alınarak yapılmış oluyor.' şeklinde yanıt verdi. 

Bu süreçte OSB ve benzeri yerlerde de test sayılarını giderek arttırdıklarının altını çizen Koca, şöyle devam etti:

'Yakın zamanda havaalanlarında da yurt dışından gelen yolculara testin yapılması şeklinde bir çalışmamız var, gümrük ve sınır kapıları dahil olmak üzere. Dolayısıyla önümüzdeki dönem bu test sayıları, semptom veren kişilerde yapan değil belli bölgelerde herkese yapılması şeklinde bir algoritmaya dönmüş oluyor. Ayrıca bütün toplumun hem PCR değeriyle hem antikor çalışmasıyla ilgili TUİK ve Halk Sağlığımız arasında görüşmeler yapılarak bir noktaya gelmiş oldu. Orada da biz toplumdaki yaygınlığını daha net görmüş olacağız'

Koca, 65 yaş ve üzeri büyüklerle ilgili müjde vereceğini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:

'Cumhurbaşkanımızın talimatları ve Bilim Kurulu ile de görüşmüş olduk. Bilim Kurulunun da o noktada önerisi doğrultusunda, 65 yaş üzeri büyüklerimizin memleketlerine gitme noktasında, sabit bir yere gittiğinden eminsek, sağlık açısından herhangi bir sorunları yoksa ilgili kaymakamlıktan yanlarında 1, zorunlu ise gerektiğinde en fazla 2 kişi olmak üzere, bir aylık tek yönlü gidiş olmak kaydıyla, bir aylık bir zaman zarfında dönmemek üzere bir izin durumu yarından itibaren söz konusu olacak. Bununla ilgili duyuruda ayrıca bugün İçişleri Bakanlığımız tarafından yapılmış olur.' 

Koca, bunun hareketliliği sağlayan bir unsura dönmemesinin önemini vurgulayarak şunları kaydetti:

'Burada olabildiğince daha kontrollü bir geçişin sağlanması, gidilen yerin sabit olması, yine aile hekimliği tarafından takip edilmesi ve o sabit noktada yine evden dışarı çıkmama noktalarında izole edilebileceklerinden emin olmalıyız. O nedenle de bu hareketliliğin yoğun olmamasını önemsiyoruz. Daha kontrollü, daha uygun bir mekan söz konusu ise buraya geçişi sağlamak üzere bir yaklaşım içinde olunacak.'