Günlerin uzamaya başladığı zamanlardayız… Baharın başlangıcı kabul edilen ekinoks günlerinden 21 Mart için eski dönemlerde özel ritüeller yapılırmış ve bunu gözlemleyebilecekleri yerler belirlemişler. Hatta bu ritüeller ve kutlamalar oldukça eski kültür örneklerinden sayılmakta. Amerika’dan Mısır’a, Mısır’dan Japonya’ya kadar dünyadaki farklı ülkelerin ekinoks gelenekleri ve gözlem noktalarını öğrenmek için buyurun yazının devamına…
Meksika Yucatán ormanının 30 metre yukarısında bulunan El Castillo ekinoks gözlem yeri denilince ilk akla gelen yerlerin başında geliyor. Colomb keşfi öncesi dönemde 'Chichén Itzá’ olarak bilinen kentin en büyük tapınağı olan El Castillo hala özel bir tapınak… Yapısıyla hala etkileyici olan El Castillo yıl boyunca ziyaretçileri eksik olmasa da ilkbahar ve sonbahar ekinoks dönemlerinde ziyaretçilerin buraya olan ilgisi daha da artmakta. Bunun sebebi ise El Castillo’ya gelen güneş ışınlarının yapının merdivenlerine yansıması ile 36,6 metre uzunluğunda bir yılan gölgesi oluşturması. Her zaman görmeye şahitlik edemeyeceğiniz bu olayı görmek isteyenler ise Meksika gezilerini ekinoks tarihlerine denk getirmeyi unutmasınlar.
Ekinoksun kutlandığı yerlerden bir diğeri olan Rovaniemi Finlandiya’da bulunuyor. Ekinoksun oldukça eğlenceli bir şekilde kutlandığı Finlandiya’da kışlar oldukça uzun sürdüğü için ülke genelinde bu tarihin çok önemli olması ve mutlulukla karşılanması garip gelmiyor. Rovaniemi’de ekinoks kutlamanın bir diğer güzel yanı ise yılın ekinoks zamanında buradaki kuzey ışıklarının çok daha belirgin olması.
Stonehenge, eski tarihi ve hakkında anlatılan merak uyandırıcı hikayeleri ile oldukça meşhur olmasının bir diğer sebebi ekinoks için önemli bir yer oluşu ve günümüzde hala burada ekinoks kutlamalarının yapılması. Neolitik Çağ’dan bugünlere kadar gelen Stonehenge, yılın her zamanı kalabalık ama ekinoks dönemleri en yoğun ilgi gördüğü zamanlardan bir tanesi. Güneşin geliş açısına göre şekillenen sarsen taşlarını en rahat gözlemlenebilen tek zaman ilkbahar ve sonbahar ekinoksu çünkü ziyaretçilerin özel turlar dışında Stonehenge’in bu bölgesine normal zamanlarda girmesi yasak. Fakat ekinoks dönemlerinde sarsen taşlarının bulunduğu bölge dahil Stonehenge halka ücretsiz şekilde açıldığı inanılmaz kalabalık oluyor.
Dünya üzerindeki en eski tapınaklardan biri olan Mnajdra, M.Ö. 3600 yıllarında yapılmış. Oldukça eski olmasının yanı sıra Mnajdra güneşin geliş açısı ise tapınağın hem sağına hem de soluna yansıdığı için ekinoks dönemlerinde tapınağa yapılan ziyaretçiler harika bir manzaraya şahitlik ediyor.
12. yüzyılda yapılan Angkor Wat ilk olarak Hindu Tapınak Şehri olarak tasarlanmış ama daha sonra Budizm tapınağı olmuş. Dünyanın en büyük dini alanı ve yapısı olan Angkor Wat, 402 dönümlük alanı ile ilkbahar ve sonbahar ekinoksunun en güzel gözlemlenebilen yerlerden bir diğeri. Tapınak ziyaretçilerine ekinoks dönemi nadir görülen harika bir manzara sunuyor. Bahar ekinoksunun başlangıcı olan günde şafak vakti güneş 65 metre yüksekliğinde olan gözlem kulesinin hemen arkasından doğuyor. İşte o an tapınağın silüeti aydınlanan gökyüzüne doğru yansıyor ve adeta tablo gibi bir manzara görenleri mest ediyor.
Ekinoks tarihlerinde önemli olan yerlerden bir diğeri ise Chaco Canyon. Amerika’da bulunan bu tarihi yer New Mexico Four Corners’ta bulunuyor. M.S. 850 yapılmış olan bu alan adeta bir yapıya gelen ziyaretçileri yapıdan çok daha fazlası karşılıyor. Chaco Kanyon’da bulunan yapılar daha çok astronomik olayları temsil ediyor. Casa Rinconada ilkbahar ekinoksu gününde duvarına yansıyan güneş ışığının aynı hizada bulunan iki kapının arasında bulunan küçük bir oyuğa doğru parlaması ile meşhur. Çok eski zamanlardan kalmış ve hala günümüzde etkileyici bir görüntü oluşturan Chaco Canyon her yıl pek çok ziyaretçi ağırlıyor.
14. yüzyıldan kalma bu gotik yapı hem Avrupa’nın 6. en büyük kilisesi hem de en büyük güneş gözlemevlerinden biri. Giovanni Cassini tarafından yaptırılan ve tavanında bir oyuğu bulunan yapı güneş ışığının içeri girmesini sağlayarak yılın zamanına bağlı olarak her gün öğle saatlerinde yerde bulunan çizgiye güneş ışığı çarpıyor. Yılın her döneminde ayrı bir etkileyiciliğe sahip olan bu yapı ekinoks döneminde pek çok misafirini ağırlıyor. Buranın yapım tarihi Paskalya’nın bahar ekinoksunu takip eden ilk dolunaydan sonraki ilk pazar gününe denk gelmesiyle alakalı aslında. O dönemde bahar ekinoksunun tam olarak ne zaman gerçekleştiğini bilmek önemli olduğu için dini bir amaç için yaptırılan yapı daha sonra güneş gözlemevine dönüştürülerek bilime de katkı sağladı.
Yılın her zamanı pek çok ziyaretçi ağırlayan Giza, ekinoks zamanlarında çok daha fazla ziyaretçiyi ağırlıyor. Bunun nedeni ise tabi ki ekinoks zamanı güneşin doğuşu esnasında oluşan görüntü. Güneşin doğuşu esnasında yüzünüzü Sphinx’e dönerseniz güneşin hem sağ omzunun üstünden yansıdığını ve bu güneşin Pyramid of Khafre’nin de üzerine doğru yansıdığını görebilirsiniz.
Ekinoksta farklı bir deneyim yaşamak için gidebileceğiniz alanlardan bir diğeri yine Amerika’da bulunuyor. M.S. 700 ile 1500 yılları arasında yapıldığı tahmin edilen höyükler Oklahoma’nın Arkansas Nehri yakınlarında. Ekinoksta bu alanda yönünüzü 2 numaralı höyüğe çevirdiğiniz zaman doğan güneşle birlikte harika ve gizemli bir manzara görebiliyor ve size tarihte geriye gitmiş gibi hissettiriyor. Yalnız ekinoks zamanı burada harika bir manzara görmek istiyorsanız güneş doğmadan önce ana tapınakta olmanız gerekiyor. Güneşin doğuşuna adeta arkadaşlık eden bu höyükler yüzyıllardır ekinokslarda insanların uğrak yeri olarak biliniyor.
Ekinoks’un en güzel kutlandığı ve gözlemlenebildiği yerlerden bir diğeri Japonya’da bulunan Nagoya. Japonya’da ekinoks zamanı o kadar önemli ve değerli ki resmi tatil olarak kutlanıyor. Çünkü Japonya’da ekinoksun bir anlamı bulunuyor; ekinoks zamanının kiraz çiçeklerinin açma zamanı olunca ülkede hem ekinoks hem de kiraz çiçeklerinin açması kutlanıyor. Bu kutlamaların başladığı yer olarak ise Nagoya kabul edilip ekinoksun burada başlatarak daha sonra Kyoto ve Tokyo taraflarına doğru yayıldığına inanılıyor. Resmi tatil olan bu özel günde Nagoya’da keyifli piknikler ve toplu etkinliklere katılarak keyifli bir gün geçirebilirsiniz.
Dünyanın en büyük megalitik mezarlığı olarak bilinen Carrowmore Megalithic Mezarlığı İrlanda, Cúil Íorra Yarımadası’ndaki Sligo kasabasının yakınında bulunuyor. 6000 yıllık bu mezarlık alanına gelen ziyaretçiler 35’ten fazla geçit mezar görebiliyor. Oldukça ilginç bir alan Carrowmore Megalithic Mezarlığı, ekinoks zamanı Ox Dağları’nın ardından güneşin doğmasıyla mezarlık aydınlanıyor ve ortaya gizemli bir manzara çıkıyor. Gizemli heyecan verici tarihi yerleri sevenlerin dikkatini çeken olan bu mezarlık ekinoks için en güzel lokasyonlardan bir diğeri.
İrlanda’da bulunan ekinoks lokasyonlarından bir diğeri ise Loughcrew Cairns başka bir geçit mezar örneği olup ekinoks zamanında doğan güneşin üzerine yansıması ile petrogliflerle kaplı düz bir kayayı parlatıyor. Güneş ile kalıntılarının bir araya gelmesinin oluşturduğu görsel şölen ise yaklaşık 45 dakika sürüyor. Özellikle eski dönem kalıntılarına ilgi duyuyorsanız ve hazır gelmişken daha da etkilenmek istiyorsanız dikkatinizi çekebilecek bu alan bahar ekinoksu için harika bir lokasyon. Ayrıca Loughcrew Cairns’de gün doğumunu izlemekte oldukça güzel…
Portekiz’de bulunan Cromlech of the Almendres, ekinoks döneminde meraklı ziyaretçilerin en uğrak yerlerinden. Stonehenge benzeyen fakat ondan çok daha eski olan yapı iki taş daireden ve 95’ten fazla granit kayadan oluşuyor. Bahar ekinoksunun sabahında güneş, anıtın ekseni boyunca doğuyor ve taşlarla aynı hizada bulunan gölgeler oluşturuyor ve ziyaretçiler bu harika manzaraya şahitlik ediyor. Etkileyici fotoğraflar çekebileceğiniz bu güzel lokasyon meraklılarını bekliyor.
Meksika’nın en büyük antik kenti olan Teotihuacán Quetzalpapálotl Sarayı’nda bulunan motifler oldukça ünlü. Ekinoks zamanı güneş doğarken sarayda güneşin bu motifli duvarlara yansıyarak ortaya çıkardığı etkileyici gölgeleri gözlemleyebiliyorlar. Kötü bir haberim var, Pirámide del Sol (Güneş Piramidi) olarak bilinen bu saraya girişler yasak. Her ne kadar bu yapıya girilemediği için dışarıdan güneşin ve motiflerin yaptığı ufak oyunları izleyebilirsiniz.
Dansları, geleneksel kıyafetleri ve kendilerine özgü festivalleriyle meşhur olan Hindistan ekinoksu en coşkulu kutlayan ülkelerden bir tanesi. Hindistan’da baharın gelişi o kadar önemli ki sadece ekinoks zamanı kutlanmıyor, Holi olarak bilinen ekinoks kutlaması ekinoks tarihinden 2 gün önce başlıyor ve ekinoksta sonlanıyor. Kutlamalar boyunca halk ve katılmak isteyen diğer herkes danslar ederek her yeri renkli boyalar boyuyorlar. Udaipur ise kutlamalarda daha sakin bir yer. Burada kraliyet ailesi olduğu için etkinlikler çok daha planlı oluyor.
Toros dağlarında mangal yaparak karşılayacam baharı.. Baharcım haberin var mı ekonomiden 🥹🥹😅😅😅