Avrupa'da bir tek pazar varmış, biliyor musunuz? Ama bu pazar sadece AB ülkelerine özel değilmiş! Peki kimler bu gizli kapıyı aralayıp tek pazarın nimetlerinden faydalanabiliyor? Merak edenler için, Avrupa Ekonomik Alanı (AEA)'nı detaylarıyla anlatıyoruz!
AEA (European Economic Area), 1 Ocak 1994 tarihinde, Avrupa Serbest Ticaret Birliği ve Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında yapılan bir anlaşma sonucunda oluşturulmuştur.
Bu kurum Avrupa Serbest Ticaret Birliği üyesi ülkelerin, Avrupa Birliği'ne girmeden, Avrupa tek pazarına katılmalarına olanak sağlar.
AEA'nın kuruluşunun arkasındaki temel amaç, Avrupa'da ticari engelleri ortadan kaldırmak ve mal, hizmet, sermaye ve insan gücü gibi dört temel özgürlüğün serbest dolaşımını sağlamaktı. Bu sayede üye ülkelerin ekonomik kalkınması ve refah seviyelerinin artırılması hedeflendi.
Mal Özgürlüğü: Üye ülkeler arasında gümrüksüz ve kota olmaksızın mal ticareti yapılabilir.
Hizmet Özgürlüğü: Şirketler, üye ülkelerde faaliyet göstermek ve hizmet sunmak için serbestçe dolaşabilir.
Sermaye Özgürlüğü: Üye ülkeler arasında sermaye akışı serbesttir. Yatırımlar ve finansal işlemler kolaylıkla gerçekleştirilebilir.
İnsan Gücü Özgürlüğü: Üye ülke vatandaşları, diğer üye ülkelerde serbestçe çalışabilir, eğitim alabilir ve ikamet edebilir.
Avrupa Birliği Üyeleri: Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan.
EFTA Üyeleri: Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn.
İsviçre
Artan Ticaret: Üye ülkeler arasında ticaret hacmi önemli ölçüde artmıştır.
Ekonomik Büyüme: Tek pazarın genişlemesiyle birlikte üye ülkelerin ekonomileri de büyümüştür.
Daha Düşük Fiyatlar: Artan rekabet sayesinde tüketiciler için ürün ve hizmet fiyatları düşmüştür.
Daha Fazla İş Fırsatı: Tek pazar, üye ülkelerde yeni iş imkanlarının oluşmasına zemin hazırlamıştır.
Yaşam Standardında Artış: Artan refah ve kalkınma, üye ülkelerde yaşam standartlarının yükselmesine katkıda bulunmuştur.
Buna karşılık olarak bu ülkeler Avrupa Birliği hukukunun bir bölümünü de olsa kabul etmek durumundadırlar.
AEA ülkeleri, AB üyesi ülkelere kıyasla bazı farklılıklara sahiptir. Örneğin, AEA ülkeleri AB yasalarının tamamını uygulamamaktadır ve AB kurumlarında temsil edilmemektedir.
Türkiye, AEA üyesi değildir. Ancak, 1996 yılından beri AB ile Gümrük Birliği Anlaşması'na sahiptir. Bu anlaşma, Türkiye'ye AEA'ya benzer şekilde bazı ticari avantajlar sağlamaktadır.