Enflasyon Türkiye'nin sorun olduğu kadar Avrupa'nın hatta tüm dünyanın sorunu ancak biz biraz daha yüksek hissediyoruz orası kesin. Enflasyon durduk yerde paranızın eksilmesi olurken, bu durumdan en çok etkilenen kesimler özellikle alt ve orta gelir kesimi oluyor. Orta gelir kesiminde gelirler genelde sabit olduğundan yapılan zamlar reel erimeye yetişemeyebiliyor. Reel dediğimiz kısım da enflasyon karşısında gücünü korumak oluyor. Gelin Türkiye ve Avrupa'da durum ne olmuş bakalım.
Enflasyonda tarihi seviyelerin görmesiyle reel ücretler tüm ülkelerde geriledi. Bu da işçi ve memur başta olmak üzere tüm sabit gelirli ya da maaşlı çalışanların alım gücünü düşürdü.
2022 yılı ekim ayında AB'de yıllık enflasyon yüzde 11,5 olurken, Türkiye'de yüzde 85 olmuştu. AB için son 40 yılın en yüksek enflasyon oranı olarak kayıtlara geçen bu durum maaşlı çalışanların alım gücünü eritti.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD'nin Yapay Zeka ve İşgücü Piyasası raporu Avrupa'da reel ücretlerin son yıllarda nasıl düştüğü ortaya çıktı.
Reel ücret, enflasyona göre hesaplanırken, OECD üyesi olmasına rağmen Türkiye raporda yer almıyor.
Reel ücretin arttığı ülkeler de var. Biri yüzde 2,9 ile Belçika, diğeri de yüzde 0,4 ile Hollanda oluyor.
Düşüşün olduğu diğer ülkeler de yüzde 7,3 ile İtalya, yüzde 3,3 ile Almanya, yüzde 2,9 ile İngiltere, yüzde 1,8 ile Fransa ve yüzde 1,2 ile İspanya ve Yunanistan geliyor.
Pandemiyle Avrupa’da ekonomi derinden etkilenirken, ücretler de bundan nasbini alıyor. 2019-2022 son çeyreklerdeki saatlik gerçek ücretlerin kümülatif değişimine bakıldığında 25 ülkeden 17’sinde düşüş görülüyor.
Enflasyon dikkate alınmadığında nominal ücretlerde artış görülüyor. 2022-2023 ilk çeyrekler arasında Litvanya’da nominal ücret yüzde 13,6 artarken, 2019-2022 son çeyrekler arasında yine Litvanya’da nominal ücret yüzde 41,9 oranında en çok artış yaşanan ülke oluyor.
OECD raporuna göre, düşük ücretli sektörlerde çalışanlar genellikle daha iyi durumda oluyor. 2022 ve 2023'ün ilk çeyreklerine göre, Avrupa'da 23 ülkeden 13'ünde reel ücretler düşük ücretli sektörlerde, yüksek ücretlilere oranla daha iyi performans gösteriyor.
OECD verilerinde Türkiye’nin son yıllardaki ücret verileri görülmezken, asgari ücret ve memur maaşlarından hesaplanınca 2023’ün ilk çeyreğinde 2022’nin aynı dönemine göre asgari ücret nominal yüzde 100 artarken, reel olarak yüzde 46 oranında artış gösterdi.
Böyle bakınca asgari ücret ve memur maaşlarında reel olarak en çok artış Türkiye'de oluyor.