Kaynak: Afet İnan, M. Kemal Atatürk'ün Karlsbad Hatıraları, 1991
'Bu Karlsbad da nere ola ki?' diye sorarsanız, haklısınız; çünkü şehrin şu anki ismi Karlovy Vary ve şehir Çekya sınırları içinde. Ancak 1918'de Avusturya-Macaristan toprağı imiş. İşte Atatürk bu tarihlerde Karlsbad'da yaşadıkları ile ilgili bir günlük tutar. Afet İnan, bu günlüğü 1931 yılında Çankaya'daki ilk köşkün kütüphanesinde bulur ve Atatürk'e gösterdiğinde kendisi oldukça duygulanır. Sonra yayımlanmak üzere ise İnan'dan saklamasını ister.
30 Haziran ile 28 Temmuz 1918 arasında yazan Atatürk, kimi zaman Latin harfleri kimi zaman da aldığı dersin de bir ödeviymişçesine Fransızca kullanır. Peki ne üzerine yazmış derseniz, Afet İnan şu başlıkları veriyor bize: Tedavi kısmı, gezintiler, Türk ailelerle büyük otelde kadınlı erkekli çeşitli konular üzerinde konuşmalar, memleket sorunları, sosyal konular, askerlik ve savaş.
'Şimdi, şunu demek istiyorum. Ahlak, toplumun her zümresinin anlayışına göre başka mana, başka renk, başka maksat gösteriyor gibidir. Mesela bizde, namus ve günahsızlık pek büyük ve sıkı anlam bağında sahiptir. Bir Avrupalı bu bağı tanımıyor... Onlar bizim nazarımızda tamamen ahlaksız, onlar nazarında biz tamamen vahşi...'
'Ya doğal duruma geri dönülecek ve daha süslü daha insani erkek ve kadın tamamen özgür, bağımsız ve ömür boyu hiçbir belirlenmiş bağa tabi olmayacak... Fakat insanlığın devamı, toplumun refahının temini, genel düzeni korumak için kanunlar, kaideler olacak, bunlara riayet edilecek.'
'Ya da olgunlaşan her erkek ve her kadın kendine her bakımdan denk olan bir eş buluncaya kadar, ahlakını muhafaza edecek ve bulduktan sonra oluşan bu çift bir aile kuracak. Taraflardan biri ölünceye kadar veyahut şimdiye kadar yürürlükte olan kurallar ve şer'i kanunların izin verdiği sebepler altında anlaşana kadar erkek karısına, kadın yalnız kocasına manen, fikren, maddeten varlığını vakfedecek.'
'Karı-kocada dışarıya (başkasına) taşmak yeteneğinde olan hisleri ve eğilimleri boğmak için tedbir alalım: İslamiyette tatbik edilmekte olan örtünme, kadınların kocalarından başka erkekle katiyen temasa gelmemeleri ve evlerinin dışında bir hayata sahip olmamaları bir dereceye kadar kadınları alıkoyar; fakat erkekler için, bugünkü, İslam usulü yaşayış zemininde bir engel koymak zor.'
'Her ne kadar onları ciddi ve sürekli mesai içinde bulundurmak suretiyle meşgul etmek akla gelse de o kadar ciddi ve yorucu işten sonra içinde bulunduğu çağın gelişimi ve medeniyetin ışığı ile aydınlanmış erkek, işinden doğru evine gelip kapanmak suretiyle bir sonraki gün için icap eden zevk ve mesai kuvvetini elde edebilir mi?
Biraz hava, biraz musiki, biraz tiyatro, özetle bir hayat arzu etmez mi? 'Bu doğal ve medeni gerekliliği tatbik ederken yanında karısı bulunmazsa, bu noksanı telafi etmek lazım gelmeyecek mi?'
'Çünkü bir erkek için kadın huzurundan, kadın sözünden kadın refakatinden mahrum bulunmak bir noksandır, bu mutlaka doldurulur. Fakat evde erkeksiz kalacak kadın için erkek ihtiyacı aynıdır. Ruh ihtiyacıdır ve mühim olan budur. Sonra, bu derece sıkı duruma tabi yaşayacak kadınlarımızın hayat hakkında, hürriyet hakkındaki fikirleri, duyguları ne olabilecektir?'
'Kısacası sonuç: Bu kadın meselesinde cesur olalım. Vesveseyi bırakalım. Açılsınlar onların beyinlerini ciddi bilim ve teknolojiler ile donatalım. Namusu, usulüne göre ve sağlıklı bir biçimde izah edelim. Şeref ve haysiyet sahibi olmalarına birinci derecede önem verelim.
Sonra şahsi ilişkiye gelince, doğa ve ahlakımıza uygun karı arayalım ve onunla evlilik koşullarımızı açık ve kesin olarak kararlaştıralım. Ona, bu koşullara uymada kusur ederse gereğini yapalım. Ve kadın da böyle, erkek gibi hareket etsin!'
Sanırım dostlar, devrimcilik bu demek... Hiç kimsenin cesaret bile edemeyeceği şeyleri gerçekleştirmek ancak bunu yaparken çağının koşullarını göz ardı etmeden hep ileriyi düşünmek, dogmalara saplanıp kalmamak. O, geçmişi ve çağını o kadar iyi çözümlemişti ki neredeyse attığı bir tane yanlış ve zamansız adım yok. Ve bu yüzden bir bakıma geleceği görebilmiş, bana sorarsanız ne olursa olsun onun gözlerinden biz de görmeye devam ediyoruz, siz ne dersiniz?
kalbimi bırakıyorum bu yazıya...
5 dislike kadını toprağa gömüp taşlayarak öldüren sistemi savunanlar
Atatürk şort giydiği için otobüste darp edilen kadını görseydi nasıl yasalar çıkarır neler yapardı acaba? Onun gibi düşünmek zorundayız.. Yoksa zorbalıklara maruz kalacak daha çok insan olacaktır. Sonunda laiklik sadece isim olarak kalır.