Güneşli günlerde sürdüğümüz kremlerin, insanlığın hayatta kalmasında rol oynamış olabileceğini düşünmek garip gelebilir ama bazı araştırmalar bu fikre kapı aralıyor. 42 bin yıl önce Dünya’nın manyetik alanı zayıfladı ve atmosferi kozmik ışınlara karşı savunmasız hale getirdi. Ozon tabakası zarar gördü ve zararlı ultraviyole ışınlar doğrudan yeryüzüne ulaştı. Böyle bir ortamda, modern insanın geliştirdiği basit ama etkili çözümler ayakta kalmasını sağlamış olabilir.
Gezegenimizin tarihinde manyetik kutuplar en az 180 kez yer değiştirmiş olsa da bu olayların nasıl gerçekleştiğini modern teknolojilerle gözlemleyemedik. Ancak araştırmalar, değişimlerin genellikle manyetik alanın zayıflaması ve kutupların yer değiştirmesiyle birlikte gerçekleştiğini gösteriyor. Son örneği ise 'Laschamps sapması' adıyla bilinen ve 41.000 yıl önce yaşanan olay.
Süreçte, Dünya’nın manyetik alanı yaklaşık %90 oranında zayıfladı. Bu zayıflama, atmosferin koruyucu kalkanı olan ozon tabakasının kozmik ışınlarla tahrip olmasına neden oldu. Sonuç olarak zararlı ultraviyole ışınları gündüz vakti bile yeryüzüne ulaşarak cilt kanserinden bağışıklık sisteminin zayıflamasına, hatta doğum kusurlarına kadar birçok sağlık sorununa yol açabilecek bir ortam yarattı.
Michigan Üniversitesi’nden mühendislik ve antropoloji uzmanları, bu dönemde H. sapiens’in davranışlarını modelleyerek bazı ilginç sonuçlara ulaştı. O döneme ait insan kalıntılarının bulunduğu bölgelerin, manyetik alanın zayıf olduğu ve kozmik radyasyona açık alanlarla büyük ölçüde örtüştüğü fark edildi. Aynı dönemde insanlar mağaralarda daha fazla zaman geçirmeye başlamış, ayrıca okra (ochre) adı verilen doğal boyayı hem sanat hem de vücut süslemesi amacıyla yoğun olarak kullanmaya başlamıştı.
Günümüzde hala bazı bölgelerde güneşten korunmak için kullanılan bu pigment, o zamanlar güneş kremi işlevi görmüş olabilir. Ayrıca bu dönemde terzi işi giysilerin ortaya çıkması da tesadüf değil. Deriye doğrudan temas eden güneş ışığını azaltan kıyafetler, UV ışınlarına karşı fiziksel bir bariyer görevi gördü.
Elimizde bu teoriyi doğrudan kanıtlayan fosilleşmiş bir güneş kremi tüpü yok belki ama veriler, önemli ipuçları sunuyor. Özellikle radyasyonla temas edilen bölgelerde insan faaliyetlerinin artması, mağara kullanımının çoğalması, giysi dikiminde kullanılan iğne ve delici aletlerin yaygınlaşması bu savı destekler nitelikte.
Off ne güzel konular bunlar. 👏 İnanın ben buna kafa yormuştum ve araştırmıştım. Neandertaller’in adapte olamayıp yok olmasının birçok nedeni var elbette fakat gen çeşitliliği az ve bağışıklıkları zayıf olunca o iklim dalgalanmalarından dolaylı yoldan elenmeleri çok olası. İşin garibi Kuzey Avrupa’ya önceden yerleşen Nean abiler açık tenliydi ve Afrika’dan çıkıp gelen Sapiens’e göre D vitamini sentezi konusunda daha şanslıydı. Ama vitamin sentezi yetmiyor demekki, sosyal beceri ve genetik esneklik aldı yürüdü.
Neandertaller modern insana benziyordu. Beyinleri bizimki kadar büyüktü ve birçok ortak geni paylaşıyordu. Çok iyi avcılardı; soğuğa iyi adapte olmuş, alet yapımında gelişmişlerdi. Modern insan Avrupa ve Asya'da Neandertallerle karşılaşmış, hatta birbiriyle melezleşmişti. özetle bizden hastalık ve bağışıklığı olmayan hastalık kapma olasılığı yüksek tabi onların ölümü yeni tür olan homo sapiens'e yaradı