Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Dr. Süleyman Utku Uzun ile Uzman Dr. Ayşe Nur Usturalı, yaptığı araştırmayla halk sağlığını tehdit eden aşı karşıtlarının sosyal medyada yanlış algı oluşturduğunu ortaya çıkardı. İki uzmanın araştırmasına göre, çocuklarına aşı yaptırmayı reddedenler sosyal medyadaki yanlışlardan etkilendi.
Milliyet gazetesinden Mert İnan'ın aktardığı habere göre, uzman olmayan kişilerin sosyal medya üzerinden halkı kandırdığını ortaya koyan çarpıcı bir çalışma yayınlandı. Halk sağlığını tehdit eden aşı karşıtlarının YouTube üzerinden algı yarattıkları ve bu kişilerin tamamına yakınının doktor olmadığına dair sonuçlar, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Dr. Süleyman Utku Uzun ile Uzman Dr. Ayşe Nur Usturalı tarafından ortaya konuldu.
Araştırmaya göre, son 12 yılda aşı karşıtı 268 videonun yüzde 78.4’ü sağlık profesyoneli olmayan kişiler tarafından YouTube’a yüklenirken, çocuklarına aşı yaptırmayı reddeden aileler, yanıltıcı verileri bu mecradan edindi.
Dr. Uzun ve Uzm. Dr. Usturalı, aşı karşıtı videoların özellikle son üç yılık süreçte arttığına dikkat çekerken şu bilgileri aktardı:
'Aşı karşıtı videoların yüzde 40’ı aşı karşıtı YouTube kanallarından, yüzde 21.7’si bireysel YouTube kullanıcısından, yüzde 15’i ise TV kanalı tarafından paylaşılmış. Aşı karşıtı videoların yüzde 80’i 2016 yılı ve sonrasında yüklendi. Videolarda en fazla tekrar edilen kodlar ilaç-aşı şirketlerinin çıkarları (yüzde 41.7), aşının zekayı etkilemesi (yüzde 40), aşı içeriğinde domuz, maymun ve fetüs ürünlerinin kullanımı (yüzde 40), otizmle ilişkili (yüzde 36.7), gizli anlaşmalar (yüzde 33.3), yararı kesin değil, kısırlık, alüminyum, civa kullanımı (yüzde 30), kamu kurumlarının çıkarları (yüzde 20), karşıt dini argüman (yüzde 16.7), yan etki riski hastalık riskinden ağır (yüzde 13.3) olarak sıralanıyor.'
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, aşı reddi nedeniyle kızamık vakalarının arttığını ve vatandaşlara yönelik aşı karşıtlığı yapanların uzman olmadığını söyledi. Ceyhan, “Halkımız, uzman olmayanların medya konuşmalarını dikkate almasın. En doğru kaynak Sağlık Bakanlığı. Sosyal medyadaki dezenformayona karşı halkımız uyanık olsun. Aşı karşıtlığı insanlara yapılan en büyük kötülüktür. Aşıyla her yıl 3 milyon çocuğun ölümü engellenirken, aşılanmayan çocuklarda 23 kat fazla boğmaca, 9 kat fazla suçiçeği, 6.5 kat fazla pnömoni riski bulunuyor” dedi.
Sağlık Bakanlığı’nın uyarılarında, aşılar sayesinde zatürre, beyin iltihabı, körlük, kan iltihabı, kulak enfeksiyonları, konjenital kızamıkçık sendromu ve ölüme yol açacak hastalıkların önüne geçildiği vurgulanırken şöyle deniliyor:
'Aşılar son derece güvenilir biyolojik ürünlerdir. Üretim ve dağıtım aşamalarında çok sıkı kontrolden geçmektedirler. Ülkemizde kullanılan aşılar, Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen ve onaylanan GMP (İyi Üretim Prosedürleri) kurallarına uygun üretilmiş ve uluslararası referans laboratuvarlarında test edilmiş aşılardır.'
Aşı karşıtlarıyla ilgili daha önce ki bir haber de aşı yaptırmayan ailelerin yedi yılda 183’ten 23 bine yükseldiğini ve aşı reddinde özellikle iki grubun etkili olduğunu okumuştuk. Biri günah olduğu gerekçesiyle aşıya yanaşmayan dini gruplar, diğeri de aşının güvenli olduğuna yönelik soru işaretleri taşıyan insanlar. Soru işaretleri taşıyan insanları bilgilendirme yoluyla ikna edebildiklerini ama dini kaygılarla aşı reddi yapan ailelere ise bilimsel verilerle ulaşmanın imkansız olduğunu açıklamışlardı. Aşı karşıtlarının dayanağı ne ki insanları yanıltma hakkını kendinde bulabilip uzman olmayan kişiler sosyal medya da bilirkişi kesiliyor. Doktorlar aşılar olmasa kızamık menenjit hepatit gibi hastalıkların salgına dönüşüp önüne geçilemeyeceğini söyler. Alakasız argümanlara değil dayanakları olan bilime deneye verilere göre konuşur. Bugüne kadar nesiller sıkıntı yaşamadıysa aşılar sayesinde.
Çocuk sahibi olmak için ehliyet gerekmeli. Aşı yaptırmayanlar, bebekleri vegan olmaya zorlayanlar, sapıklar, şiddet yanlısı insanlar vs. hiç birinin çocuk sahibi olmasına izin verilmemeli.
Aşı karşıtlarına yasal yaptırım uygulanmalı bence, toplum sağlığını tehlikeye sokmak kişinin kendi özgürlük sınırlarının dışındadır.