Son dönemde enflasyon kaynaklı bir servet transferi gündemi var bilindiği üzere. Peki aslında bu servet transferini Robin Hood'a yaptırsak dövizi, parası olandan, inşaat yapandan halka döndürsek nasıl olur?
Son dönemde enflasyon kaynaklı bir servet transferi gündemi var bilindiği üzere. Peki aslında bu servet transferini Robin Hood'a yaptırsak dövizi, parası olandan, inşaat yapandan halka döndürsek nasıl olur?
Bilgin, “1100 lira olarak 28 veya 29 Nisan’da ödenecek. İki bayramda bunun maliyeti 25 milyar lira. Bu konu her zaman değerlendirilebilir ama ben şu an mevcut durumu söylüyorum” demişti.
İktisatçılar ise kamu özel (KOİ) işbirliği projelerine verilen garantilere dikkat çekti. Buna göre kamu kaynaklarının aktarım sıkıntısı bir tercih meselesi olurken, iktidarın tercihi projelerden yana oluyor.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’na (TEPAV) göre hükümet, havalimanı projelerine 7,3 milyar, otoyol ve köprü projelerine 32,1 milyar, şehir hastanelerine 78,2 milyar, Akkuyu Nükleer Santrali içinse 35 milyar dolarlık gelir garantisi sağladı. Kamu özel işbirliği projelerine verilen gelir garantilerinin bütçeye toplam yükü yaklaşık 153 milyar dolar.
DW Türkçe’den Pelin Ünker haberine göre, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) eski uzmanı Prof. Dr. Uğur Emek, “Önceliklendirme önemli. Birincisi, verimsiz projeye para aktarıyorsanız, öncelikle verimsiz olduğu için kötü bir projeye para aktarmış olursunuz. İkincisi de daha iyi bir projeden vazgeçmiş olursunuz. İki tane kötülük var burada' dedi.
Çalışma ekonomisi uzmanı Prof. Dr. Aziz Çelik ise bütçeden sermaye destekleri için ayrılabilen kaynakların, emekliler için ya da asgari ücretin üstündeki prim yükünü azaltmak için kullanılabileceğine dikkat çekti.
Çelik, devletin emekli aylık ve gelirlerinin artırılması için Sosyal Güvenlik Kurumu’na bütçeden kaynak aktarabileceğini ve SGK'nın da emeklilere daha iyi bir aylık ve bayram ikramiyesi ödeyebileceğini belirtiyor.
SGK primlerinde işverenlerin yüzde 5’lik payının devlet tarafından karşılandığını belirten Çelik, son 10 yılda bütçeden bu şekilde aktarılan prim desteğinin 174 milyar lirayı bulduğunu söylerken, 2021’de aktarılan 25 milyar TL’nin bütçenin yaklaşık yüzde 2’sine karşılık geldiğine dikkat çekti.
“İşverene nasıl prim desteği sağlanıyorsa asgari ücretli üzerindeki sigorta primi yükü de Hazine tarafından ya da bütçeden karşılanabilir” diyen Çelik’e göre bu şekilde 4 bin 250 lira için olan asgari ücretin hiçbir zam yapılmadan 5 bin lira olabilmesi mümkün.
Düzenlemeye göre şirketler ve kurumlar, döviz ya da altın hesaplarını, kur üzerinden Türk Lirası mevduatlara çevirebiliyor. TL’nin dövize karşı düşüşünün banka faiz oranlarını aşması durumundaysa bu kurum ve şirketlerin uğradığı zararlar telafi ediliyor. Düzenleme yüksek gelir grubuna servet transferi yapıldığı yönünde eleştiriliyor.
Aziz Çelik, kur korumalı mevduat hesapları için bütçeden sadece martta 11,7 milyar liralık kaynak aktarıldığını hatırlatırken, Türkiye’de 13,6 milyon emekli bulunduğunu belirterek, “11,7 milyar lira bayram ikramiyesine aktarılsaydı, emekliye 856 lira daha ödenebilecek ve bayram ikramiyesi 1956 liraya ulaşacaktı” dedi.
Aziz Çelik’e göre, kur garantili mevduat sahipleri, araç garantili köprüler, yollar ve hasta garantili hastanelere verilen destekler ciddi bir yük oluşturmalarının yanı sıra bütçede kaynak olduğunun da bir işareti.
İktisatçılara göre, iktidarın bütçe planlamasındaki tercihleri nedeniyle, geniş halk kesimlerinden alınan vergilerle elde edilen kamu kaynakları, sermaye ve yüksek gelir gruplarına aktarılıyor.