Rusya Ukrayna krizine karşı tüm dünya pozisyon alırken, Türkiye'de halen hesaplar sürüyor. Neden sürmesin?
İki ülke ile de yakın ticari ilişkileri bulunan Türkiye, ne yana dönse diğer yanda bir şey bırakmış olacak. Rusya ile turizm, enerji, dış ticaret gibi ilişkiler, Ukrayna ile yine turizm, savunma ve NATO ilişkileri bulunuyor.
Türkiye'yi diplomaside zor günler beklerken, ekonomik nedenler ise sıkıştıracak gibi görünüyor.
Rusya ile Ukrayna arasında bir süredir artan ve savaş tehdidi oluşturan gerginlik, Türkiye’de de tedirginlik yarattı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Donetsk ve Luhansk ayrılıkçı yönetimlerini tanıma kararı, gerilimi daha da tırmandırdı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın hamlelerini kınayarak Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne saygı duyulması gerektiğini vurguladı. Ancak Türkiye’nin bu gerilimde takınacağı asıl tavır hayati öneme sahip. Bir yanda yaklaşık 30 milyar dolarlık ticaret hacmi ile doğalgaz, turizm, buğday gibi birçok ithalat kaleminde ana tedarikçi Rusya dururken, diğer yanda Ukrayna ile beraber askeri ve stratejik ortağı NATO ülkeleri yer almakta.
Savaş ihtimalinin endişe ile takip edildiği sektörlerin başında turizm geliyor. İlişkilerin etkilenmesi hükümetin 35 milyar dolar hedefle Türkiye ekonomisini düzeltmek için umudunu bağladığı turizm gelirlerinde sorun yaratacak. Cumhuriyet'ten Ali Can Polat haberine göre, Turizm Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Firuz Bağlıkaya, “İki ülke en büyük pazarlarımız. Artan gerilim turizmcileri son derece tedirgin ediyor. Olası bir savaşın turizm sektörüne olumsuz etkileri kaçınılmaz olacaktır. Türkiye olarak her iki ülke ile hem diplomatik açıdan hem de turizm bakımından son derece pozitif ilişkilerimiz bulunmakta” dedi.
Ege İhracatçı Birlikleri Başkanı Jak Eskinazi ise “Savaş olursa ihracatçı hammaddeye ulaşmada sorunlar yaşayabilir. Özellikle enerjide yaşanabilecek sorunlar ihracatçının maliyetini artırır ve fiyat avantajımızı kaybettirebilir” diye konuştu.
Yaklaşık 1 milyar doları bulan yaş meyve ihracatının Rusya-Ukrayna gerilimi ile çok büyük bir darbe alacağını söyleyen Ege Yaş Meyve İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak ise yerli çiftçinin iflas bayrağını çekebileceğini söyledi. Uçak, “Zaten şu an birçok ürünümüz yasaklandı Rusya tarafından. Gizli bir ambargo uygulanıyor sık sık. Türkiye krizin içine çekilirse bizim ihracatımız durma noktasına gelir” dedi.
Türkiye’nin bu gerilimin dışında kalması gerektiğini söyleyen Enerji uzmanı Önder Algeyik, enerjide dışa bağımlılığın cezasının bu krizle birlikte ödeneceğini söyledi. Algeyik, doğal gazın yarısının, kömürün ise üçte birinin Rusya’dan ithal edildiğini hatırlatarak, “Savaşta enerji fiyatlarını tutamayabiliriz. Nükleer enerjiye güveniyorlardı, onun da yakıtından teknolojisine kadar her şeyini Rusya’dan alıyoruz. Bu nedenle bir an önce kamulaştırma diyoruz sürekli” dedi.