Tayvan Savunma Bakanlığı, resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 34 J-16 ve 2 SU-30 avcı uçağı ile 2 Y-8 ASW deniz devriye uçağı, 2 KJ-500 erken uyarı ve kontrol uçağı ve 12 H-6 bombardıman uçağının bugün gündüz saatlerinde güneybatı hava savunma sahasına girdiğini duyurdu.
Uçuşlar, Tayvan'ın kayıtlarını tutmaya başladığı Eylül 2020'den bu yana bir günde tespit ettiği en çok sayıda uçağın katıldığı 'ihlal' oldu.
Çin Halk Cumhuriyeti'nin ilanının kutlandığı 1 Ekim Çin Ulusal Günü ve onu izleyen 2 günde toplam 93 uçak, Tayvan'ın ADIZ ilan ettiği bölgeyi ihlal etmişti.
Tayvan Savunma Bakanlığı, 1 Ekim’de 38, 2 Ekim’de 39, 3 Ekim’de ise 16 savaş uçağının hava savunma tanımlama sahasına girdiğini bildirdi.
1 ve 2 Ekim'deki uçuşlar, Tayvan'ın o güne dek tespit ettiği, en çok sayıda uçağın katıldığı 'ihlaller' olmuştu.
Çin'in ADIZ'a yönelik uçuşlarını uçak sayısını arttırarak sürdürmesi bölgede gerilimin tırmandığına işaret ediyor.
Tayvan’ın resmi istatistiklerine göre, Çin savaş uçakları bu yıl 199 günde ADIZ’a yönelik ihlallerde bulundu.
Çin’in 15 Haziran'da 28, 5 Eylül'de 19, 16 Eylül'de 9 ve 23 Eylül'de de 24 savaş uçağıyla ADIZ'ı ihlal ettiği bildirilmişti.
Uluslararası hukukta tanımı bulunmayan ve herhangi bir uluslararası otorite tarafından denetlenmeyen Hava Savunma Tanımlama Sahası (ADIZ) genelde ülkeler tarafından tek taraflı ilan ediliyor. Tanımlama sahası, ülkenin tanımlı hava sahasını ihlal niyeti olmayan sivil uçakları kapsamına almıyor ancak bölgeye giren askeri uçaklar potansiyel tehdit olarak değerlendirilerek uyarılıyor.
Tarihteki ilk ADIZ, ABD Başkanı Harry Truman tarafından Kore Savaşı'nın başlamasının ardından ulusal acil durum düzenlemeleri kapsamında Aralık 1950'de ABD hava sahası için ilan edilmişti. Dünya genelinde 20'ye yakın ülkede, ADIZ tanımı bulunuyor.
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan 'Çin Cumhuriyeti' iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu girişim Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.
Pekin yönetimi, 'Tek Çin' ilkesini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, Boğazı ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
bolgede tansiyon yukselir bir sekilde tayvanla ticaret koparsa dunya 1973 petrol krizi benzeri buyuk bir chip krizi yasar. su anki chip krizi yaninda hic bir sey kalir. yuksek performans chiplerde tayvanli tsmc dunya uretiminin yarisindan fazlasini tedarik ediyor. bir sekilde tsmc nin uretimi yada tedarigi aksarsa cep telefonundan bilgisayara kol saatine kadar chip kullanilan butun cihazlarin uretimi durur, zincirleme dunyadaki en alakasiz seylerin bile uretimi aksar hatta tamamen durur. tsmc nin uretimini rakiplerinin karsilayacak kapasiteye gelmesi en az 5 sene surer. bu acidan su an tayvan dunya petrolunun yarisinin gectigi hurmuz bogazi kadar kritik konumda.