Mısır toplumu için hijyen çok önemliydi temiz olmaya ve güzel gözükmeye takıntılı bir toplum olsalar da olanakları sınırlıydı. Fakat Mısırlıların makyaj yapması ve vücut temizleme yöntemleri daha sonraki dönemlerde popüler hale gelen sabun, kozmetik ve parfüm gibi çoğu şeye ilham kaynağı oldu. Sizlere Mısırlıların hijyeni hakkında bilgi edinmenizi sağlayacak ve hijyeni sorgulatacak bir yazı hazırladık. Detaylar yazımızda...
Mısırlıların başı bitle beladaydı. Bundan kurtulmak için bazı önlemler almak istediler. Bu yüzden bitlerin yaşayabileceği yerleri bıçak ve jilet kullanarak tıraş ettiler. Ayrıca bu sayede sıcak havalarda serinlemenin bir yolunu da bulmuş oldular. Daha sonra kafalarına peruk takmaya başladılar. Zengin kesimin farklı perukları olurdu ve bitlendikleri zaman değişirlerdi. Zengin olmayan kesim ise güzel peruklar alamadığı için alt sınıflar genellikle peruk yerine başörtüsü takarlar veya papirüsten peruk benzeri şeyler yaparlardı. Araştırmacılar, bitlerle dolu birkaç mumya keşfettiler yani bu çabaya rağmen Mısırlılar bitlerden tamamen kurtulamamışlar.
Mısırlılar vücut kokularını kontrol altında tutmak için bitkiler ve doğal maddeler kullandılar. Otları ve çiçekleri macun haline getirip bir yağla birleştirerek koltuk altlarına uygularlardı. Tarihçiler bu karışımın içeriklerinin deodorant içeriğiyle benzer maddelerden oluştuğunu keşfettiler. Mısırlılar deodorantları sadece vücutlarına kullanmadılar. Bazı kadınlar balmumuna kokular ekledi. Böylece güneş ve sıcaklık sayesinde balmumu erirken etrafa hoş bir koku yayardı.
Eski Mısırlılar için taze nefes önemliydi. Bu yüzden ağız kokusunu giderme yöntemleri buldular. Genellikle gün içinde veya yemeklerden sonra maydanoz gibi otları çiğnediler. Mısırlılar ayrıca nefeslerini tazelemek için nane de kullandılar. Nane ve tarçın gibi kokulu baharatları ve kaju fıstığı ve çam tohumlarını bal kullanarak birleştirdiler. Bu karışımı şeker yapmak için ateşte ısıttılar. Tarihçiler Mısırlıların evinde bulunan bazı tabak çanakların bu şekerleri stoklamak için kullanılan şeker kasesi olabileceğine inanıyorlar.
Eski Mısır kültüründe, mezar duvarlarındaki heykeller ve resimler de dahil olmak üzere, çeşitli tarihsel sünnet örnekleri vardır. Bazı tarihçiler bu uygulamanın temiz olmak için başladığına inanıyor. Ayrıca araştırmacılar tapınaklarda ve mezarlardaki yazıtlarda buldukları şeyler araştırmacıların sünnetsiz erkeklerin tapınaklara girmesinin yasak olduğuna inanmalarına yol açtı. Çünkü bu erkekler temiz sayılmıyorlardı.
Sonrasında bu uygulama dini fikirleri içeren ritüellere dönüştü. Erkekler sünnet olurken kadınlar da kendi temizlikleri ve cinsel sağlıkları için kasıklarındaki tüyleri tıraş ederek ya da doğal yollar geliştirerek gidermeye çalıştılar. Kadınlar bu sayede cinsel yakınlaşmaya hazır olduklarına ve aynı zamanda bitlerden de korunduklarına inanıyorlardı.
Zengin kesimdeki Mısırlıların tuvaletleri kireçtaşından yapılmıştır. Bu taş kum dolu bir kutunun üstüne yerleştirilirdi. Bu lükse sahip olamayan diğer insanlar ise toprağı kazarak işlerini hallederlerdi. Ayrıca bu insanlar Nil Nehri'ni banyo yapmak için, çamaşır yıkamak için ve hatta su içmek için de kullanırlardı.
Antik Mısırlıların kanalizasyon sistemi olmadığı için, atıklar ve çöpler genellikle çukurlarda, açık alanlarda ya da kanallarda toplanırdı. Bu yüzden de nehir ve insanların yiyeceklerini yetiştirdiği tarlalar kirlenirdi. Mısırlıların tüm temizlik çabalarına rağmen sağlıksız koşullar, haşereler, parazitler ve böceklerden kaynaklanan hastalıklar yüzünden birçok insan öldü.
Kullandıkları ürünler güzellik dışında başka faydalar da sağlıyordu. Bu yüzden Mısır'da kozmetik ürünler hem erkekler hem de kadınlar tarafından kullanılıyordu. Bal ya da aloe vera yağıyla ciltlerini yumuşattıktan sonra göz farı, rimel ve göz kalemi sürdüler. Göz kalemi sadece bir güzellik ürünü olarak kullanılmadı. Göz kalemi sayesinde insanlar gözlerini güneş ışınlarından ve sineklerden korudular.
Bu kozmetik ürünleri yapmak için insanlar malakit ve galen gibi doğal elementleri toz haline getirerek yağ ile karıştırıp bir krem oluştururdu ve daha sonra ürünleri kaplarda saklarlardı. Zenginler ürünlerini süslü ve kaliteli kaplara koyarken alt sınıftaki insanlar ürünlerini koymak için daha basit ve ucuz kaplar kullandılar.
Mumyalama süreçlerinden de anlaşıldığı üzere Antik Mısır'da insanlar kendi vücutları ve sağlıkları hakkında bilgi edinmeye çalışıyorlardı. Çoğu doktor aynı zamanda da rahipti ve hastalıkları tanrıyı gücendirmeye bağlıyorlardı. Fakat aynı zamanda tıp da uyguladılar ve bağırsakları temizlemek için müshil ve lavman kullanımını önerdiler.
Birçok Mısırlı müshilin vücuttaki hastalıkları yok ettiğine inanarak ayda 3 kez müshil kullandılar. Ayrıca ishali tedavi etmek için de hint yağı kullandılar.
Genellikle Mısırlılar günlük olarak duş alırdı. Ancak kullandıkları yöntemler sosyal sınıflarına göre değişiklik gösterirdi. Zengin kesimin evlerinde yıkanacak yerleri vardı. Hizmetçileri Nil Nehri'nden su taşırlardı. Ayrıca bazı üst sınıf evlerde çoğu insan ayakkabı giymediği için ayakları temizlemede kullanılan ahşap, taş veya seramikten yapılmış olan ayaklarını yıkatacakları yerler de vardı.
Mısırlılar natron adı verilen doğal bir maddeyi sabun olarak kullanıyorlardı ve banyo yaptıktan sonra ciltlerini yumuşatmak için de nemlendirici kremler sürüyorlardı. Mısır toplumunun çoğunu kapsayan alt sınıfların üyeleri ise Nil Nehri'nde yıkanıyordu.
Antik Mısır halkı güzel kokmayı sevdiği için çeşitli parfümler yaptılar. Mısırlılar kakule, nane ve ardıç gibi kokulu baharatlar ve otları yağ ile karıştırarak farklı türlerde kokular ürettiler. Kyphi adındaki parfüm Antik Mısır parfümlerinin en değerlisi ve pahalısı haline gelerek zenginliğin bir göstergesi oldu..
Alt sınıfların çoğu parfüm alamazdı. Bu yüzden daha ucuz kokular yapmak için bitkileri ve çiçekleri öğütüp birleştirirlerdi.
Mısır tarihinin büyük bir bölümünde insanlar çok fazla giysiye ihtiyaç duymadılar fakat sonraki dönemlerde durum değişti. Giydikleri kıyafetlerin rengi beyaz olduğu için giysiler çok çabuk kirleniyordu. Bu yüzden de çamaşırların daha sık yıkanması gerekiyordu. Fakat çamaşır yıkamak çok da kolay değildi. Kirleri çıkarmak için giysilerin dövülmesi, durulanması, bükülmesi ve elle ıslatılması gerekiyordu. Bu yüzden Antik Mısırda çamaşır yıkama işini erkekler yapardı.
Zengin kesim çamaşırlarını yıkamak için başkalarını tutup özel tesislerden yararlandılar. Fakat alt sınıflar çamaşırlarını yıkamak için Nil Nehri’ni kullanmak zorunda kaldılar. Aynı zamanda birçok insan nehri çöp atmak ve duş almak için de kullandığı için suyun çok da temiz olduğu söylenemezdi. Ayrıca nehirde çamaşır yıkayan insanların su aygırları ya da pusuya yatan timsahlar tarafından zarar görme veya öldürülme tehlikesi de vardı.
Antik Mısırlılar dişlerini temizlemek için tuz, çiçek ve nane gibi doğal maddeleri toz haline getirdi. Bu karışımı dişlerinin üzerine sürmek için parmaklarını kullandılar. Fakat sonrasında ince bitki şeritleri ve bir çubuk kullanarak bir tür diş fırçası yaptılar. Şeker gibi dişlerini çürütecek maddeler olmasa da ağızlarına kum girdiği için kum dişlerinin aşınmasına neden oluyordu.
Tarihçiler, dolgular ve gevşek dişleri atellerle yerinde tutmak gibi Mısırlıların dişlerine uyguladıkları işlemlerin kanıtlarını keşfettiler. Ayrıca birkaç mumyanın ağzında kendilerine ait olmayan dişleri olduğu anlaşıldı.
Zengin Mısırlılar ve kraliyet ailesi, tırnaklarını kesmek ve temizlemek için manikürcüler çalıştırırdı. Bu manikürcüler törpüler ve küçük bıçaklar kullanırlardı ve toplumda özel bir yere sahiplerdi. Ayrıca insanlar kına kullanarak tırnaklarını turuncu ve sarıya boyarlardı. Alt sınıftaki insanların gücü manikürcü çalıştırmaya yetmese de çıplak ayak dolaştıkları için böcekleri ve ayaklarının çatlamalarını önlemek için kremler ve merhemler kullanırlardı.
Mısır'da hava güneşli ve sıcak olduğu için Mısırlılar ciltlerini korumak istediler. Bu yüzden banyodan sonra içerdiği yağ sayesinde cildi nemlendirmeye yardımcı olan don yağı gibi hayvansal ürünler kullandılar. Bununla birlikte keten tohumu ve hint yağı gibi bitkisel ürünler de kullandılar. Ayrıca yara izlerinin görünümünü azaltmak ve genç görünmek için de kullandıkları bu ürünlere bal eklediler.
Mısırlıların kremlerinde kullandıkları bileşenlerin çoğu, kum sinekleri gibi böcekleri kovmaya yarardı. Aynı zamanda da güneş kremi görevi görürdü. Zenginler pazarda hazır kremler ve yağlar satın alabilirken, parası olmayan alt sınıf ise kolay erişilebilir malzemelerle evde kendi kremlerini yaptı.
Antik Mısırlılar, banyo ve içme suyu da dahil olmak üzere birçok şey için Nil Nehri'ni kullanırlardı. Ayrı Nil Nehri'nın kenarları yiyecek yetiştirmek için oldukça verimli topraklardı. Fakat birçok insan Nil Nehri'nde yıkandığı için hastalıklar ve mikroplar toprakla ve yiyeceklerle temas etti.
Alt sınıftaki insanlar ekmek yapmak için tahılları öğütmek gibi işleri yerde yaparlardı. Ayrıca evlerinde mutfak yoksa yiyeceklerini odalarda veya çatılarda hazırlarlardı. Bundan dolayı da haşaratlar genellikle evlere ve yiyeceklerin saklandığı alanlara musallat olurdu. İnsanlar yemeklerini bitirdikten sonra ise Nil Nehri'nin suyuyla bulaşıklarını yıkarlar ve çöplerini dışarı atarlardı.
Antik Mısırın başı bitlerle dertte olduğu gibi sivrisineklerle de dertteydi. Sivrisineklerden korunmak için bazı önlemler aldılar. Bataklıkların üst kısımlarında olan insanlar uyudukları odaların etrafına kuleler inşa etti. Böylece rüzgâr sayesinde sivrisineklerin bariyere sızmak için yeterince yükseğe uçmasını engellediler. Bir diğer aldıkları önlem de uyurken kendilerini bir ağa sarmaktı. Erkeklerin gündüzleri balık tutmak için kullandıkları ağlar vardı. Bu ağları geceleri yataklarının etrafına sararak ağın altında uyudular. Böylece sivrisineklerin vücutlarına ulaşmasını engellerlerdi.
Hamile olduğundan şüphelenen kadınlar teşhis için arpa ve köz karışımına idrarlarını yaparlardı. İdrardan sonra arpa ve köz büyümezse kadın hamile değil, fakat büyürse kadın hamile demekti. Eğer arpa büyürse kadının bir erkek çocuğu olacağı, köz büyürse de kadının bir kız çocuğu olacağı anlamına gelirdi.20. yüzyılın sonlarına doğru araştırmacılar bu tekniği doğrulamaya çalıştılar ve gerçekten de hamile kadınlar tarafından yapılan testlerin yarısından fazlasında arpa veya közün büyüdüğünü gördüler. Aynı testi erkeklere ve hamile olmayan kadınlar da yaptılar. Bu testte ise arpada ve közde herhangi bir büyüme olmadı. Bu yöntem Antik Mısır’da uygulanan tek hamilelik testi yöntemi olmasa da belki de en etkili olanlardan biriydi.
Şimdi mesela müslüman ülkeyiz toplu taşımayı bir kullan bakalım adam leş gibi ter kokuyor bide binlerce yıl önceki adamların yaptıklarına bak bizimkilerin yaptıklarına.
Bundan asırlar öncesinde insanlar deodorantlarını,diş macunlarını kendileri yapıp kullanırlarmış şimdi herşey elinin altında hazır,ömrü boyunca birkez dişlerini fırçalamamış olanlar var siz antik mısırdan da önceki bir zamandan geldiniz herhalde oradakiler bile sizden daha medeni çünkü
Sünneti temizlik için oluyorlardı diye yalan söyleyerek ne elde etmeyi planlıyorsunuz?