Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç'ın 'yüzde 10 seçim barajının hak ihlali olduğu' yönündeki başvuruların 2-3 hafta içinde karara bağlanacağını söylemesi, Türkiye gündemine bomba gibi düştü.
Türkiye, genel seçimlere 6 ay kadar bir süre kala yüzde 10 seçim barajının kaldırılıp kaldırılmayacağı sorusuna kilitlendi.
Tartışmayı ateşleyen, bizzat Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç’ın sözleri oldu. Habertürk gazetesinden Muharrem Sarıkaya'ya konuşan Kılıç, barajın kaldırılması konusunda AYM'ye yapılan bireysel başvurulara ilişkin raporların tamamlandığını söylemiş ve “Raporda önemli tartışmalar var. Konu hassas olduğu için 'bireysel'de değil de 'genel kurul'da görüşüp 2-3 hafta içinde karara bağlayacağız” demişti. Bu sözlerin dün Habertürk’ün manşetinde yer almasının ardından siyaset gündemi de bu konuya odaklandı. Zira Haşim Kılıç, AYM'nin seçim barajının kaldırılması yönünde karar alması halinde bu kararın “anında uygulanacağını” söylemişti. Bir başka deyişle, böyle bir karar çıkarsa sadece 6 aylık bir süre kalmış bulunan 2015 seçimlerinde de barajın olmayacağını söylüyordu.
AYM Başkanı, bu tartışmanın dün birden bire alevlenmesi üzerine kendi açıklamasına bir düzeltme yaptı ve şunları söyledi:
“Tabii ki Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlaline ilişkin kararları hemen uygulanır. Ancak genel kurulumuzun böyle bir durumda yasama organına bunu düzeltmesi için süre vermesi de söz konusu olabilir. Yasa eğer iptal edilirse, yasa koyucuya bir süre verilir ve ‘Şu kadar sürede yeni düzenleme yapılmalı’ da diyebilir.”
Kılıç, Genel Kurul'un bu yönde bir karar alması halinde yüzde 10 barajı uygulamasının Haziran 2015’te devam edebileceğini de belirtti ve “Çünkü usulü sorunlar çok fazla, seçime de az bir süre kaldı. Bundan dolayı yetişemeyebilir” dedi.
HUKUKÇULAR NE DİYOR?
Peki Türkiye'nin önde gelen anayasa hukukçuları bu konuda ne diyor? AYM'nin baraj için 'hak ihlali' kararı alması halinde 2015'teki seçimin 'barajsız' yapılacağı yönünde görüş bildiren de var, AYM’nin böyle bir yetkisi olmadığın söyleyenler de...
Taraf Gazetesi'ne konuşan hukukçuların görüşleri şöyle;
ERDOĞAN TEZİÇ 2015 seçiminde uygulanır. AYM hak ihlali olduğuna karar verirse, hukuka bağlı bir devlette parlamento bunu değiştirmeli. Anayasa'da 'seçim kanununda yapılan değişiklikler, bir yıl içinde yapılacak seçimde uygulanamaz' hükmü var ama. Burada hak ihlali olduğu için uygulanır.
ERGUN ÖZBUDUN AYM barajı kaldıramaz. AYM'nin ihlal tespit yetkisi var ama kanun iptal yetkisi yok. Seçim kanunu ortada olduğu sürece ihlal tespiti yapılsa bile bu, uygulamada sonuç doğurmaz. Seçim barajı kendiliğinden ortadan kalkmaz, seçim barajı ile ilgili meseleyi çözmesi gereken, Anayasa Mahkemesi değil, siyaset kurumu, yani Meclis'tir.
ZAFER ÜSKÜL Meclis yasa çıkarmalı. AYM bir hak ihlali kararı verirse, bu ihlalin giderilmesi için yüzde 10 barajının düşürülmesi gerekir. Yasama organı barajı ya düşürür ya da kaldırır. Ancak muhtemelen hükümet bu seçimde uygulama yönünde yorum yapmayacaktır.
Tartışma doğal olarak siyasiler arasında da büyük yankı uyandırdı.
AK PARTİ'NİN YSK TEMSİLCİSİ MALKOÇ: 367 GİBİ GARABET DOĞAR
Cumhuriyet gazetesine konuşan YSK'daki AK Parti temsilcisi Şeref Malkoç, AYM'nin usulüne uygun bir başvuru olmadığı için yasa iptali kararı veremeyeceğini, vermesi halinde 'kendi sınırlarının dışına çıkacağını' söyledi. Malkoç, AYM Başkanı'nın açıklamalarının da Anayasa'ya uygun olmadığını söyleyerek, 'Türkiye'nin en önemli sorunu erklerin birbirinin alanına girmesi. AYM, yüzde 10 barajını kaldıracak bir yasa iptali yoluna giderse, geçmişteki 367 barajı gibi bir garabet doğar.”
HDP EŞ BAŞKANI DEMİRTAŞ: SİYASETİN ÖNÜ AÇILIR
Yine Cumhuriyet gazetesinden Çiğdem Toker'e konuşan HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş ise barajın kalkmasıyla 'siyasetin önü açılır' diye düşünüyor. “Seçim barajı zaten hukuksuz bir uygulamaydı. Buna birinin dur demesi gerekiyordu' diyen Demirtaş, şöyle devam etti:
“Umut ediyorum ki bu yönde bir karar verir. Böyle bir sonuç, Türkiye’de demokratik siyasetin önünü açacak en önemli karar olur. Beklentimiz, temennimiz, bu yönde. Anayasa Mahkemesi nasıl tutuklu vekiller konusunda siyasetin önünü açan bir karar verdiyse, baraj konusunda vereceği karar da Türkiye siyasetine çok büyük katkı olur.”
CHP: KALDIRILSIN
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, partisinin seçim barajına karşı olduğunu vurgulayarak şöyle konuştu: “Biz bugüne kadar yüzde 10 seçim barajının karşısında olmuş bir partiyiz. Kaldırılması yönünde kanun tekliflerimiz var. AKP’ye yarayan bir sistem mevcut. Bu nedenle barajın düşürülmesi gerektiğini ısrarla söylüyoruz. AYM de bu yönde bir karar verirse bu çok önemli bir karar olur ve önümüzdeki seçimleri oldukça etkiler.”
MHP: AYM NEDEN ŞİMDİ BÖYLE BİR KARAR VERİYOR?
MHP Milletvekili Özcan Yeniçeri ise, seçim barajı meselesinin milli iradenin etkin olması bakımından 'çok önemli' olduğunu söyledi. Yeniçeri, şöyle dedi: 'Seçim barajı meselesi milli iradenin etkin olması bakımından çok önemli. AYM durdu, durdu şimdi niye böyle bir karar veriyor? Bunun da düşünülmesi lazım. Atı alan Üsküdar’ı geçtikten sonra karar veriyor. Yüzde 10 barajının kaldırılması durumunda Türkiye, tek parti iktidarını, çıkar iktidarını başından atmış olacak. Siyasette çok farklı bir tablo ortaya çıkacak.'
HDP: BARAJ KALKARSA, 2015'TE UYGULANIR
HDP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan ise, AYM barajı kaldırırsa, 2015'te uygulanır diyerek görüş belirtti. Kaplan şöyle dedi: “Başvurulara ilişkin kararın Genel Kurul’da görüşülerek verilecek olması kesin ve an itibariyle uygulanabilir olması sonucunu doğuracak. Karar, 2015 seçimlerini son derece etkileyecek ve Türkiye’de siyaseten her şey yeniden şekillenecek. Hiçbir hukukçunun yüzde 10 barajından yana görüş bildireceğine inanmıyorum. Makul bir orana düşürüleceğini düşünüyorum.'
Kaynak: Radikal