Kimi sesler vardır, sadece kulakta değil, yürekte de iz bırakır. Kimi türkücüler vardır, sazıyla yalnızca ezgileri değil, bir halkın acısını, sevincini ve isyanını da taşır. İşte o isimlerden biri: Aşık Mahzuni Şerif. Bu hafta, “Müziğin Efsanelerinde” köşemizde onun hikâyesine kulak veriyoruz. Çünkü o sadece bir ozan değil, bir dönemin tanığıydı.
Mahzuni’nin hikâyesi tam bir “Anadolu klasiği.” Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinde, Berçenek köyünde doğdu. Ama öyle sıradan doğmadı bu adam; sanki sazla birlikte doğmuş gibi. Daha 15 yaşında eline aldığı sazla, nice büyük ozanı cebinden çıkaracak sözler söylemeye başlamış.
Kendisi aslında Şerif Cırık. Ama “Mahzuni” adını tasavvuf hocası vermiş. Şiire, söze, aşka bir meyil varmış bu çocuğun, belli ki herkes fark etmiş. Şimdilerde Instagram’da kullanıcı adı seçmek gibi değil o işler... Ruhuna uygun bir ad bulman gerekmiş.
453 plak, 50’den fazla kaset, 9 kitap... Az buz değil. Hangi ozan bu kadar üretmiş? Düşün, her biri ayrı bir hikâye, ayrı bir feryat. “Dom Dom Kurşunu” mesela... Kaç kuşak bu türküyle büyüdü.
Mahzuni, türküleriyle sadece gönülleri fethetmedi, aynı zamanda cesurca politik mesajlar verdi. “Yuh Yuh” gibi eserleriyle dönemin siyasi iklimine meydan okudu.
Mahzuni’nin farklı yönlerinden biri de çok yönlü bir insan olmasıydı. Sadece halk ozanı değil, medrese eğitimiyle de ilmi bilgisi olan bir adamdı. Teknik okullarda okudu, astsubay olarak askeri eğitim aldı. Bu sayede hem tasavvufi derinliği hem de sistem anlayışı vardı. Onu özel yapan da bu derin birikimdi; şiirlerinde hem ruhani hem de toplumsal analizler vardı.
İlk evliliğini çocukluk yıllarında dayısının kızı Emine ile imam nikâhıyla yaptı ve bu evlilikten Züleyha adında bir kızı dünyaya geldi. Ancak hayat her zaman türkü gibi akmıyor... Bu evlilik mektupla sona erdi. Evet, yanlış okumadınız: Mahzuni, eşinden mektup yoluyla boşandı.
Sonra hayatına farklı bir yol, bambaşka bir kadın girdi: Sovina, yani Mahzuni’nin deyimiyle Suna. Kendisi İtalyan asıllıydı ama gönlü Anadolu’ya düşmüştü belli ki. Bu evlilikten üç çocukları oldu: Ferhat, Şirin ve Emrah.
Bir gün Suna evi terk etti. Ozan da kaderine küsmeden, yeniden yüreğini açtı. Üçüncü kez evlendi. Bu kez hayatına Gaziantep’te öğretmenlik yapan Fatma Hanım girdi. Bu evlilikten de tam dört çocuk geldi: Derya, Bülent Ali, Gülde Şeyda ve Sezde Yetiş.
Ve 17 Mayıs 2002 günü, Almanya’nın Köln kentinde, yüreğimize kazınan o son nokta kondu. Üstelik öldüğünde, Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde süren davası hâlâ sonuçlanmamıştı.
Cenazesi, vasiyeti üzerine Hacı Bektaş Veli Külliyesi’nin hemen yanındaki Çilehane’de toprağa verildi. Ve mezar taşında, her şeyin özeti gibi duran şu dizeler yazılı:
“Eğer bana gel gel olsa yüceden, çırpar kanadımı uçar giderim.
İsteğim yok gündüz ile geceden, ben bir Mahzuni’yim naçar giderim.”
Kutsal Özlem, Han Sarhoş Hancı Sarhoş, Bugün Gülüm Çok Hastadır, Fadime Gelin, Günler Geçer, Mamudo, Efendim, Memet Emmi, Ciğerparem...
Sarhoş, dom dom kurşunu, yuh yuh, işte gidiyorum çeşm'i siyahım,deli miyim ben ve daha niceleri.. Birbirinden muhteşem, ışık olan ve en önemlisi adrese teslim türküler...Mekanı cennet olsun kıymetli ozanımızın 🙏🥀
Deniz'leri idam ettiren, dönemin başbakanı Nihat Erim için de bi parçası var "Erim Erim Eriyesin" 1980'de Dev-sol ifadesini aldı ama keşke Mahzuni'nin dizelerindeki gibi olsaydı