Yunanistan ve Türkiye mutfağındaki pek çok ortak lezzet dünyada Yunan ürünü olarak görülüyor. Bunun sebebi ise muhtemelen sandığınız şeylerle ilgili değil.
Amerika'da Yoğurt, Döner ve Baklava Gibi Pek Çok Yiyeceğin Neden Yunanlara Ait Sayıldığını Biliyor muydunuz?
3
Türk, Yunan, Arap ve Ermeni mutfağındaki ortak yemekler zaman zaman tartışma konusu oluyor.
Coğrafi konum ve bölgeye yüzlerce yıl hüküm sürmüş Osmanlı Devleti sebebiyle ortak bir yemek kültürünün olması çok doğal ve aslında tartışılmasına da gerek yok.
Ancak söz konusu dünyaya açılmak olunca işler karışıyor.
Fotoğraftaki, Yunanistan'ın en lezzetli yemeklerinden kabul edilen dolmadakia.
Özellikle Amerika'da bu durumu çok net bir şekilde görmek mümkün.
Sulu olmayan, kıvamlı yoğurta Yunan yoğurdu deniyor.
Sahibi Amerikalı milyarderler arasına giren Türk markası Chobani yoğurtlarının üstünde yazan "Greek style" ibaresi eklediği için eleştirilmişti.
Markanın kurucusu Hamdi Ulukaya ise bunu Amerika'da hali hazırda var olan Yunan yoğurdu pazarına girmek için yaptığını söylemişti. Haklıydı, çünkü ülkede 'Türk yoğurdu' diye bir kavram yok.
Amerika'da çok sevilen bir yiyecek olan "gyro" da Yunan döneri.
Bizim dönere benzese de, daha kalın ve sadece kıymadan yapılan bu döner Amerika'da çok popüler. Tzatziki (cacık) sosla tercih ediliyor ve Amerika'da pek çok Yunan dönerci bulunuyor.
Bir başka popüler Yunan yemeği de "souvlaki"
Şiş kebabın Yunan versiyonu.
"Moussaka" yani musakka ve baklava gibi onlarca lezzet Amerika'da Yunan yemeği olarak biliniyor ve satılıyor.
Pek çok insan bunun din veya milliyet kaynaklı bir sebebi olduğuna inansa da, gerçek öyle değil.
Türk yemeklerinin Yunan yemeği olarak tanınmasının sebebi Yunanların Amerika'ya bu yemekleri getiren ilk millet olması.
İlk Yunan kafilesi, 1820 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı başlatılan ve Yunan İsyanı olarak bilinen olaylardan sonra Amerika'ya göç etti. Büyük göç ise 1880'den sonra başladı.
1910-1920 arası 350.000 civarı Yunan, Amerika'ya göç etmişti.
Kadın göçmenlerin oranı çok çok azdı. Ancak elbette her göçmen gibi kendi kültürlerini, mutfaklarını da bu yeni ülkeye getirmişlerdi.
1970'lere geldiğimizde Amerika çağında pek çok restoran açan Yunanlar, bir çeşit Yunan yemeği çılgınlığı yaşattı.
Bunu Almanya'daki döner çılgınlığına benzetebiliriz. İnsanlar Yunan döneri 'gyro'yu çok sevdi ve bir anda Yunan olmayan restorancılar da Yunan yemekleri yapmaya başladı.
Osmanlı Devleti'nden Amerika'ya ilk göçün de sayıca daha düşük olsa da, Yunanlarla aynı yıllarda başladığı biliniyor.
O dönem Yunanistan da Osmanlı toprağı olduğu için, Amerika'ya giden ilk Türkler hakkında kesin bir tespit yapılamıyor. Bilinen tek şey ilk göçmenlerin Kıbrıs Türkleri, Rumlar ve Ermeniler olduğu.
Türkiye'den ilk büyük göç dalgası 1950'lerde başladı.
1950 öncesi gelen Türklerin asimile olduğu düşünülüyor. Amerika'ya ilk göç eden Müslüman Türklerin çoğunun kırsal bölgeden gelen, az eğitimli erkekler olduğu biliniyor. Sanayi şehirlerinde ağır işlerde çalışan bu kesim, Türkiye'deki ailelerine para göndermek için zor şartlarda çalışırken elbette kültürümüzü yaymayı başaramamış.
Bugün Amerika'da yerleşik yaşayan Türklerin temeli ise 1965 ve özellikle 1980'ler sonrasındaki göçlere dayanıyor.
Bu yıllarda artık eğitimli, eğitimsiz pek çok kişi ve aileler Amerika'ya göç etmeye başladı.
Kısacası Türkler geldiğinde atı alan çoktan Üsküdar'ı geçmişti. Neredeyse 100 yıllık bir farktan söz ediyoruz.
Yunan lobisi olarak tanımlanan bu durum, Yunanların büyük kitleler halinde Türklerden yaklaşık 100 yıl önce Amerika'ya yerleşip zenginleşmesi ile ortaya çıkıyor.
Görüyoruz ki bir şeye sahip olmaktan ziyade onu ilk tanıtan olmak da önemli.
Tıpkı bir Hollanda tatlısı olan 'olykoek'in (yağlı kek) Amerika'ya getirildikten sonra 'donut' adını alması ve tüm dünyaya Amerikan yiyeceği olarak pazarlanması gibi; Yunanlar da önce davranıp yemeklerimizi dünyaya tanıttıkları için onların adıyla anılıyor.
Heriflerin Kırkpınar ağalığını bile almışlığı vardır. Türkiye'de başta din ve milliyetçilik olmak üzere çoğu değer sözde kalır. Yerli ve milli kavramı dillerden düşmez ama %90 ithaldir.
Biz Yunanlılardan daha Yunanız. O yüzden hebe hübe yapmaya gerek yok. Türkler ve hatta Romalılar bile bu topraklara gelmeden önce buralarda yunanlılar yaşıyordu. Roma dönemi de yaşadılar. Ardından Türkler ile 6 asır yaşadılar. Bu iki toplum aynıdır. Bu senin, benim kavgası bunun kanıtı değil mi ak? O kadar uzun süre birlikte yaşamışlar ki, genetik olarak melezlenmiş iki ülke de. Yemeklerinden, dillerine kadar herşey. O yüzden biz Yunanistan'dan daha yunanız. Baklava hem bizim hem onların. Yoğurt ve diğerleri de öyle.
Bunu bu saatten sonra yapsa yapsa Recep İvedik yapabilir.