Bireysel ameliyat, kişinin ameliyatını bizzat gerçekleştirmesi anlamına geliyor. İstisnai durumlarda bu bir gerekliliğe
dönüşebiliyor.
Bu listede Listverse’ün derlediği 10 vaka anlatılmaktadır. Midesi kaldırmayacak olanların okumaya devam etmemesi önerilir.
Dr. Jerri Lin Nielsen ciddi anlamda acil servis tecrübesi olan bir hekim. 1998’de, Güney Kutbu bünyesindeki Amundsen-Scott İstasyonu’nda
tek doktor olarak 1 yıllığına görevlendirilmişti. 1999 Mart’ının başlarında
göğsünün sağında bir yumru fark etti.
Birleşik Devletler’deki başka hekimlere görüntülü konferansla danışarak kendi biyopsisini gerçekleştirdi. Kayda değer bir sonuç elde edemedi, zaten bulunduğu yerdeki aletler de teşhis adına oldukça eskiydi.
Sonrasında, bir askeri uçakla havadan ilaç ve aletler bırakıldı. Yeni malzemelerle yaptığı ikinci biyopsi sonucunda, kanserli hücrelerin göğsündeki varlığı ortaya çıktı.
Acemi yardımcılarıyla birlikte, kendi kendine kemoterapi uygulamaya başladı. Ekim ayında, planlanandan önce, bir askeri uçakla Birleşik Devletler’e geri getirildi. Birçok ameliyat geçirdi, sorunlar çıktı, göğsü alındı ancak hastalığı gerileme aşamasına girdi.
İlginç bilgi: Nielsen bu tecrübesini itaba döktü ve motivasyon seminerleri düzenlemeye başladı. Kitap (Ice Bound) daha sonra bir televizyon filmine uyarlandı ve başrolde Susan Sarandon bulunmaktaydı.
İngiliz sanatçı ve bilimsel lider Feilding var sırada. Onun yaşadığı rahatsızlık kendisini sürekli bitkin hissetmesine sebep oluyordu ve beyin delgi ameliyatını gerçekleştirebilecek tecrübeli ve ünlü bir isim arayışı içindeydi, yıllarca hem de.
Bu işlemde kafatasının üçü bir kısmı delinmekte, böylece kan beyin çevresinde daha rahat dolaşabilmektedir. Umudunu yitirince, ameliyatını kendisi yapmaya karar verdi.
Kendisinde bir adet pedallı dişçi delgisi vardı. Gözlerini de koyu camlı gözlükler bantladı ki kanın gözlerindeki dolaşımı en aza insin. İlk olarak bir neşter yardımıyla küçük bir kesi oluşturdu, sonrasındaysa ara ara suya batırıp soğutarak delgiyi kullanmaya başladı.
Bu süreçte neredeyse 1 litre kan kaybetmişti ancak ameliyat başarılıydı. Takip eden saatlerde rahatlamış ve gururlu hissediyordu. Şöyle diyor, “Dışarı çıktım ve akşam yemeğinde biftek yedim, sonraysa bir partiye gittim.”
İlginç bilgi: Feilding “Beyindeki Kalp Atışı” isimli kısa metraj bir sanat filmi hazırladı, gösterimse sadece özel davetle oluyor.
Ayrıca İngiliz Parlamentosu bünyesinde çalışmak için iki defa adaylıkta bulunmuş. Amacıysa “Ulusal Sağlık İçin Trepanasyon” farkındalığı oluşturmak ve yaymak olmuş.
Sampson, 1782’de Kıtasal Ordu’nun 4. Massachusetts Alayı’nda gönüllü askerdi. Robert Shutleff ismini kullanıyordu. Uzun boylu ve güçlüydü. Etrafındakiler, çok genç olduğu için tıraş olmaya ihtiyacının olmadığını düşünüyordu.
Birliği New York’un batı bölgesine gönderildiğinde savaşta yaralandı. Hastaneye götürüldü ancak kadın olduğu anlaşılmasın diye oradan kaçtı. Uyluğundaki kurşunu bir çakı ve iğne yardımıyla çıkardı.
Yarası iyileşince alaya geri döndü. Bir sonraki yaralanmasında, doktoru onun kadın olduğunu anladı ve 1783’te ordudan çıkarılmasını sağladı.
İlginç bilgi: Yaralanmalardan dolayı ABD tarafından emeklilik maaşı bağlandı. 1783’te de, Kongre kararıyla vârislerine de aynı imkan sağlandı.
Kane tıp dünyasında bir öncüydü ve New York’taki Kane Summit Hastanesi’nin de baş cerrahıydı. Dünyaya kanıtlamak istediği bir şey vardıysa, o da genel anestezinin küçük çaplı ameliyatlarda gereksiz olduğuydu.
Bunu kanıtlamak için de kendisi aday oldu ve bölgesel anesteziyle kendi apandisini aldı, yardımcıları da dikişlerini hallettiler. Karnını rahatça görebileceği bir şekilde ayna kullandı ve üç ayrı doktor da yedek olarak onunlaydı.
Ameliyat için büyük bir kesi oluşturdu çünkü o dönemde apandis ameliyatı için küçük bir kesiyi yeterli kılacak yeni teknikler geliştirilmemişti. 1932’de, 70 yaşındayken, Dr. Kane daha kapsamlı bir ameliyat gerçekleştirdi ve kasık fıtığını düzeltti.
Uyluk atardamarına çok yakın olması sebebiyle, oldukça hassas olan bu işlemi Kane iki saatten daha az bir sürede başarıyla tamamladı.
İlginç bilgi: Yukarıdaki görsel fıtık ameliyatından. Kane oldukça sakin ve zaman zaman önemli damarlara yaklaştıkça şaka bile yapıyor.
(Litotomi: Böbrek ya da mesane gibi organlardaki taşların çıkarılması.)
Bu oldukça ilginç çünkü yaklaşık 360 yıl önce olan bir ameliyat. Amsterdam Valisi Hollandalı cerrah Nicolaes Tulp’ın “Tıbbi Gözlemler” kitabında da konu edinilmiş bir vaka. Vaka dahilinde nalbant Lethaeus’un kendi kendine gerçekleştirdiği ameliyat anlatılıyor ve kullandığı bıçakla, çıkardığı taş görseldeki şekilde.
Kendisini kendisinden başka kimsenin kesemeyeceğinde karar kılan Joannes, eşini balık pazarına gönderdi. Sadece erkek kardeşinin yardımını kabul etti. Kardeşi testis torbasını kenarda tutarken, Lethaeus da daha önce gizlediği bir bıçakla bacak arasını taşın geçebileceği oranda kesti.
Taşı çıkarmak daha zordu. Açtığı yaranın iki yanından ikişer parmağını güç
kullanarak bastırıp taşı ittirmesi gerekiyordu. Sonunda taş mesane torbasını
delerek oradan fırladı. İşin cesaret timsali büyük kısmı bitmişti.
Kendisine günlerdir acı çektiren düşmanı yerdeydi. Yarayı dikip kapatması için bir şifacı çağırdılar. Yara büyüktü, mesanenin gördüğü zarar bacak ülserine de sebep oldu. Yaklaşık 115 gram ağırlığında ve tavuk yumurtası büyüklüğündeki taşın bu kadar imkansızlık içinde kişinin kendisi tarafından çıkarılması ciddi bir cesaret ve sabır örneğiydi.
İlginç bilgi: Rembrandt’ın “Dr. Nicolaes Tulp’un Anatomi Dersi” isimli bir yağlı boya tablosu mevcut. Bu tablo Hollanda’nın Lahey şehrindeki Mauritshuis Müzesi’nde sergileniyor ve tabloda kolun kas sistemi anlatılıyor.
Eylül 2007'de, Güney Karolina’da çiftçilik yapan Parker mısır toplarken bazılarının sapları kabuklar için kullanılan merdanelere sıkıştı. Hareket halindeki merdanelere uzandı ancak önce eldivenini sonra da elini kaptırdı.
Parker yardım almak için bağırsa da Kershaw beldesinde, yakınında kimse yoktu. 1 saatten fazla bir süre elini kurtarmaya çalıştı ancak o çalıştıkça makine onu daha fazla çekti. Yakınındaki demir bir çubuğa uzanmayı başardı ve dişlilerin arasına sıkıştırdı. Parmakları her geçen saniye hissizleşiyordu.
Kendini kurtarmak için bir çakı yardımıyla parmaklarını kesmeye başlayacaktı ki dişlilerin arasına yerleştirdiği demir çubuktan sürtünmeler dolayısıyla kıvılcımlar çıktı ve talaş alev aldı. Parker artık ya kolunu kesecekti ya da oracıkta can verecekti. Kolunu kesmenin getirdiği şoku çıkan yangının perdelediğini düşünüyordu. Kemiğe ulaştığında, kendi ağırlığıyla kemiğin kırılmasını sağlamak için ağırlını kullandı ve kendini aniden yere bıraktı.
Kurtulduğunda kamyonetine koşturdu ve yolun ortasında aracını kullanmaya başladı, dikkat çekip birilerinin durmasını sağlamak istiyordu. Sonunda bir motorlu bir şahıs durdu ve kurtarma helikopteri çağrıldı. Taburcu edilmeden önce, üç hafta hastanenin yanık bölümünde yattı.
İlginç bilgi: Kendisi iyileşme sürecindeyken, yaklaşık 25 komşusu yarım kalan mısır toplama işini tamamladı.
27 yaşındaki Sovyet Doktor Leonid Rogozovvas, Antarktika’da, Novolazarevskaya’daki üste görevlendirildi. Doktor apandisinin kötü durumunun farkındaydı.
Destek uçağının yokluğu, sert hava koşulları ve apandisinin patlama olasılığı onu ameliyatı kendi kendine yapmaya ikna etti. Ekibin meteoroloji uzmanı ayırıcıları tuttu, şoförse aynayı.
Diğer bilim insanları ameliyat aletlerini uzattı gerektikçe. Bölgesel anesteziyle, Rogozov apandisini kesti. İşlem sırasında baygınlık geçirse de, iki saat içinde ameliyat tamamlanmıştı.
İlginç bilgi: Yukarıdaki görselle birlikte başka fotoğrafların da bulunduğu detaylı bir rapor yazdı Rogozov. Tam iyileşme sağlayan doktor, iki hafta sonra görevinin başındaydı.
1998’de, Maine bölgesinden 35 yaşındaki ıstakoz avcısı Douglas Goodale deniz tabanından ıstakoz sepetlerini çekiyordu. İlk tuzağına ulaştı ve çekmeye başladı ancak o sırada büyük bir dalga teknesini vurdu ve bir an için gevşeyen halat çeki tamburunun etrafına dolandı.
Tambur motorunu durdurup halatı kurtarmaya çalışırken vince kolunu kaptırdı. Tek başınaydı, bedeni tekneden sarkıyordu. Hayatta kalmak adına içgüdülerini dinledi ve serbest olan koluyla kendini teknenin içine çekti. Sağ kolu ters durumda kaldığı için omzunu çıkarmak zorunda kaldı. Kurtulmak için tek yol kolunu kesmekti.
Eşi ve iki kızını düşünerek sicim bıçağını çıkardı ve işleme başladı. Soğuk okyanus suyu ve burkulma, yarasını rahatlatıyordu ve kan kaybının az olmasını sağladı. Kolunu kestikten sonraysa teknesini limana götürebildi ve tıbbi yardım aldı.
İlginç bilgi: Tek koluna rağmen iki sezon daha işine devam etti. Kendisi bit TV programına bile konu oldu ve 1000 kişilik gönüllü ekibi 500.000 dolar değerinde taşınabilir bir ev inşa etti.
Ralston’ın deneyimi uluslararası düzeyde haber konusu olmuştu, bu yüzden belki de birçoğunuz aşinasınızdır onun hikayesine. O bir Amerikan tırmanışçı ve makine mühendisi. Mühendislik kariyerini tırmanış için bıraktı. Amacı Kolorado’nun 14’lüklerine yani yüksekliği 14.000 fit (yaklaşık 4.5 km.) olan zirvelere tırmanmaktı.
2002’de tek başına Mavi John Kanyonu’na gitti, gezisi sırasında büyük bir kaya parçası boşluğa düştü, birlikte onu da alarak. Sağ kolu kaya parçalarının arasına sıkışmıştı. 5 gün böyle geçti, kurtulmaya çalıştı ama olmadı. Susuz kaldı, aklını yitirmek üzereydi.
Artık kullanma ümidini terk ettiği kolunu kesmeye karar verdi. Kör bir bıçakla kırığın etrafındaki bölgeyi kesti ve penseyle de sert tendonların bağlantısını kopardı. Sonunda kurtulmuştu, ancak kamyonetinden 12 km. uzaktaydı. 50 metrelik de ters tırmanış onu bekliyordu.
Bu süreçte başka insanlarla karşılaştı, ona su ve yiyecek bir şeyler verdiler. Aron St. Mary Hastanesi’ne kaldırıldı ve ameliyata girdi.
İlginç bilgi: Park görevlileri Aron’ın kolunu buldular ve kayadan kurtardılar. Yakıldı ve külleri sahibine verildi. Aron o kayalığa tekrar gitti ve külleri oraya döktü. Protez bir kol yardımıyla, hala tırmanışlara devam ediyor.
Ramirez Perez Meksika’nın Rio Talea kırsalında yaşıyor. Nüfus 500 kişiden oluşuyor ve tek telefon mevcut. 2000 yılının Mart’ında 40 yaşındaki 7 çocuk annesi kulübesinde yalnızdı ve doğum sancıları başlamıştı. Doğum için uygun gördüğü pozisyonu aldı.
Gece yarısı, yaklaşık 12 saatlik acılı bir süreç ve çok az aşamayla, son doğumundaki ölümcül acıları tekrar çekmek yerine kendi kendine ameliyat gerçekleştirmek istedi. Çeşitli kaynaklara göre bir şişe ovalama alkolü ya da 3 küçük bardak likör içti. Sonrasında 15 cm.’lik bıçağı kaptı ve kesmeye başladı. Deri, yağ ve kas kesilmişti. Rahmine ulaştı ve bebeğini oradan aldı. Bebek nefes almaya başladı hemen ve ağladı.
Göbek bağını bir makasla kesmesiyle bayılması bir oldu. Kendine geldiğinde kanayan karnına giysiler sardı ve 6 yaşındaki oğlunu yardım için gönderdi. Saatler sonra köy hekimi Ramirez’i buldu.
Arabayla, en yakını 8 saat uzaklıktaki hastaneye götürüldü ve ameliyata alındı. Bağırsakları zarar görmüştü. Hastanede bir süre tutulduktan sonra taburcu edildi ve tam iyileşme sağladı.
İlginç bilgi: Ramirez, kendi kendine başarılı bir sezaryen uygulandığı bilinen tek kadın. Vakası Uluslararası Doğumbilim ve Jinekoloji Dergisi’nin Mart 2004 sayısına konu olmuştu.
Kolunu kesebilmek oldukça zor bir karar ben böyle bir karar verebilecek insan olduğumu düşünmüyorum.
#2 127 saat filmi ve yavşak james le hikayesi çok güzel anlatılmıştı :)
bende masadan düşen makası tutmaya çalışırken bacağıma sapladıktan sonra bacağımdaki kesiyi kendim dikmiştim ama bunlarla yarışamaz kesinlikle... hepsi idolüm :)