Yastık altındaki altınları ekonomiye kazandırmak için uygulamaya alınan Altın Tasarruf Sistemi'nde hesaplamaların vatandaşın aleyhine olabileceği bir değerleme yapıldığı iddia edildi. Uygulamada evde bulunan bilezik, kolye, yüzük gibi ziynet eşyası altınların banka hesabına dönüştürülmesi amacıyla altınlarını yetkili kuyumculara götüren vatandaş saflık derecesini ifade eden milyem hesabıyla değerlemeye tabi tutuluyor.
Sözcü'den Erdoğan Süzer haberine göre, sisteme alınan altınlar üzerinde yazan saflık derecesinden değil önceden ilan edilen daha düşük bir değerle TL'ye döndürülüyor. Örneğin 24 ayar altın 999.99 milyem olurken, 22 ayar altın 0.916 milyem, 18 ayar altın 0.750 milyemi oluyor. Bankalar ve yetkili kuyumcular ise vatandaşın getirdiği 22 ayar altını 0.916 milyem yerine 0.915 milyemden alıyor. 18 ayarda 0.750 milyem yerine 0.725 milyemden, 14 ayarda da 0.585 milyem yerine 0.555 milyem, 8 ayar ise 0.333 milyem yerine 0.298 milyem uygulanıyor.
Vatandaş 22 ayar olan ve üzerinde 0.916 milyem damgası bulunan 1.000 gram altınını kuyumcuya götürdüğünde kuyumcu, 905 gram has altın üzerinden hesap yapınca, 11 gram 24 ayar has altın, yani yaklaşık 9 bin 350 lira kayba uğruyor.
Aynı hesapla kayıp, 18 ayarda 25 gram (21 bin 250 TL), 14 ayarda 30 gram (25 bin 500), 8 ayar takıda 35 grama (29 bin 750 TL) kadar çıkıyor.
Kuyumcular, düşük milyem hesabındaki zarardan vatandaşın haberdar olmadığını, rekabet ortamı olmadığı için de zararın büyüdüğünü belirtirken, işçilik kaybı da eklenince zararın büyüdüğü iletiliyor. Kuyumcular, “Rekabet olmadığı için 2-3 milyem yerine 11 milyem düşük alınıyor. Vatandaş altınını kuyumcuya götürüp bozdursa eline daha fazla para geçiyor. Bu sistemde bir yanlışlık var” dedi.
Hesaplamalara göre, 49 bin 600 liraya alınıp düğünde takılan Trabzon Hasırı modeli bir takı, aynı gün Altın Tasarruf Sistemi'yle hesaplandığında banka hesabına yaklaşık 41 bin 630 lira olarak geçiyor. 8 bin liraya yakın bu zararın işçilik ile milyem kaybından kaynaklandığı açıklanıyor. Kısaca her 100 gramda yaklaşık 1.000 lira kayıp olduğu belirtiliyor.