Hepimiz bir ürün satın almakla, onu kiralamak arasında gidip gelmişizdir. Özellikle son yıllarda, sahip olmanın yerine kiralamayı tercih etmek, ekonomik krizler ve değişen yaşam tarzlarıyla birlikte daha cazip bir seçenek haline geldi. Peki, gerçekten almak mı daha avantajlı, yoksa kiralamak mı?
Bu, cebinden yüklü bir peşinatın çıkması demek. Yetmedi, yıllarca sürecek o kredi taahhüdü başlıyor. İnsanlar hep taksiti konuşur ama evin vergisi, sigortası, kombi bozuldu derdi, çatı aktı telaşı... Bütün bu angaryalar sana kalıyor. Ev sahibi olmak, aslında bankaya ve tamircilere uzun vadeli bir abonelik almak gibi.
En başta özgürlük ve esneklik. Düşünsene, peşinata ayırdığın o parayı borsaya ya da iyi bir yatırım fonuna koysan, belki de evin değer artışından daha fazla getiri elde edebilirsin. Kiracıyken, altı ay sonra işin değiştiğinde ya da şehri değiştirmek istediğinde, kapıyı kapatıp gitmek sadece bir nakliye masrafı.
Kiracı olmak, sürekli bir belirsizlik demek. Ev sahibinin bir gün çıkıp 'Kiranı iki katına çıkarıyorum' deme ihtimali ya da evi satma kararı, seni diken üstünde tutar. Kirada ne kadar güzel dekore edersen et, o ev asla tam anlamıyla 'senin' olmaz. İnsanın kendi duvarlarına sahip olma, o güvence hissini alma ihtiyacı, finansal mantığın önüne geçebilen çok güçlü bir duygu.
Yani, kiralamayı tercih edip o peşinatı biriktirdiğinde, bu paranın yatırım getirisi, evin yıllık değer artışından daha fazla olacak mı? Eğer yatırım getirisi gayrimenkul artışını geçebiliyorsa, finansal olarak kiralamak avantajlı. Eğer ev fiyatları çılgınca artıyorsa ve faizler düşükse, o zaman hemen satın almak mantıklı.
Bu, sadece kirada yaşamak demek değildir; aynı zamanda kurtardığın parayı disiplinli bir şekilde yatırıma yönlendirmek demek. Aksi takdirde, hem kira ödersin hem de mülkiyetin değerlenmesinden mahrum kalırsın, ki bu en kötü senaryo.
Eğer 'Ben 20 sene bu mahallede yaşayacağım, bu benim yuvam olacak' diyorsan, enflasyona karşı korunaklı bir yatırım aracı olarak satın almak, uzun vadede kendini amorti edecek.
Henüz ne istediğine tam karar veremediysen ve elindeki paranın, emlak artışından daha fazla kazanç getireceğine inanıyorsan, o zaman kiralamak ve birikimi yatırıma dönüştürmek çok daha mantıklı ve avantajlı bir strateji.