Kişisel eşyalarımızı nasıl temizleyeceğiz?
Kişisel eşyalarımızı nasıl temizleyeceğiz?
Pek çok mağazanın geçici olarak kapatılmasının asıl sebebi yaşanacak insan yoğunluğu değil. Hem çalışanları korumak, hem de giyim ve kozmetik mağazalarındaki denenen ürünlerden bulaşma ihtimalini engellemek.
Pek çok şirket kuryelerin paketleri kapıya bıraktığı bir sisteme geçti. Yurt dışından, özellikle Çin'den yapılan online alışverişler önemli ölçüde azaldı. Peki aslında bu önlemler doğru mu?
Virüsler sadece canlı hücreleri enfekte edebildiği için canlı olmayan ortamlarda uzun süre yaşayamaz. Hatta hücre yapıları olmadığı için canlı olup olmadıkları sürekli tartışma konusudur. Koronavirüs gibi kılıflı virüsler, diğerlerine oranla yüzeylerde daha uzun süre varlığını sürdürse de bir canlıya tutunmak zorundadır.
'Havada 4 saat asılı kalıyormuş', 'plastikte 9 gün yaşıyormuş' gibi sosyal medya kaynaklı hurafelerin henüz bir doğruluğu yok. Uzmanlar araştırmalarını sürdürürken, daha önce salgına yol açmış başka virüslerin tutunma süreleri referans alınıyor. Ancak her virüsün yapısı ve dayanıklılığı farklı. Örneğin Mers salgınına yol açan MERS-CoV 30°C’de demir üzerinde 8 ila 24 saat yaşayabiliyorken, 20°C’de kırk sekiz saat kadar yaşayabiliyor. SARS-CoV 22-25°C’de plastik üzerinde beş güne kadar yaşabiliyor; MERS-CoV’un 20°C’de plastik üzerinde canlı kalma süresi ise kırk sekiz saat. Koronavirüs üstündeki araştırmalar ise henüz sonuçlanmış değil.
Örneğin gerçek deri, süet kıyafetlerde tutunmanın daha güçlü olduğu bildiriliyor. Bunlardan ve sert malzemeli giysilerden uzak durulması ve yumuşak kumaşlar tercih edilmesi öneriliyor.
Yıkanamayan ayakkabı, çanta gibi şeylerin alkollü ıslak mendille silinmesi yeterli. Çamaşırların 60 ila 90 derecede yıkanması söylense de bu her giysi için mümkün bir seçenek olmadığı için alkol içeren sıvı deterjanlar kullanılarak daha düşük sıcaklıkta yıkanabilir. İçiniz rahat etmiyorsa çamaşırları kuruduktan sonra yüksek sıcaklıkta ütüleyebilirsiniz.
Normalde de bakteriler yüzünden bu tür kişisel eşyaların paylaşılmaması gerektiği söylense de, çoğunlukla paylaşılıyor. Virüsler bakteriler gibi uzun süre bu malzemelerde bulunamasa da paylaşımı sonlandırmak gerekiyor.
Yıkanabilir her şeyi bol sabunlu su dolu bir kapta yıkayabilirsiniz. Törpü, cımbız, makas gibi metal gereçleri saf alkolde bekletebilirsiniz. Makyaj malzemelerinizi alkolle sterilize edebilirsiniz. Tüm malzemeleri alkolle silebilirsiniz. Toz ürünlerin de, krem ürünlerin de direkt olarak alkollü mendillerle silinmesinin hiçbir sakıncası yok. Alkolün olmadığı durumlarda alkollü tonikler de kullanılabilir.
Bir süre zaten bu yerler kapalı, açıldıktan sonra mutlaka yoğunluk olacaktır. Bu yerlere giderken kendi törpünüzü, tarağınızı, havlunuzu yanınızda götürmeniz bulaş riskini bir nebze olsun azaltacaktır.
Paketlerde virüs olup size ulaşana kadar varlığını sürdürmesi gerçekten çok çok düşük bir ihtimal. Eğer paket yurt dışından geliyorsa ihtimal yok denebilecek seviyede. Kuryeden direkt bulaşma ihtimali dışında online alışveriş oldukça güvenli. Yine de paketleri açar açamaz ürünleri yıkamak veya silerek dezenfekte etmek içinizi rahatlatır.
En azından bu dönemde ikinci el alışverişten uzak durmak lazım. Kıyafet alışverişinde hemen yıkayabilirsiniz, ancak ikinci el kozmetikler normalde de bakteri bulundurma ihtimali sebebiyle tavsiye edilmiyor. Mağazalardaki deneme ürünlerinden de bir süre uzak durmalısınız.
Virüsün yüzeylerde ne kadar yaşadığı bilinmiyor değil, bunun hakkında makale var. Bilmeden atıp tutmayın. Makaleden alıntı: We found that viable virus could be detected in aerosols up to 3 hours post aerosolization, up to 4 hours on copper, up to 24 hours on cardboard and up to 2-3 days on plastic and stainless steel. Referans doi.org/10.1101/2020.03.09.20033217.
goremedıgımız seyden kacmaya calısmak asırı mantıksız. zaten ısın sonu havaya baglanıyor, yanı herseyden kactın havadan kacamazsın, oksıjeysız yasayabılen daha cıkmadı. yanı kıyafetını yıkadın elını yıkadın evı bal dok yala yaptın.. camı actın ordan gelebılır vırus.. o yuzden kısısel hıjyene dıkkat edıcez ve bagısıklık sıstemımızı yukarıda tutucaz. mumkun oldugu kadarda evden cıkmıcaz. bırde dua edebılırsın belkı vırus'un formu senın proteın yapınla uyumsuzdur. bu kadar yanı. gerısı bos.