Alakır'da HES Bir Kez Daha Yargıya Takıldı

Antalya’nın doğal SİT alanlarından Alakır Vadisi’ne ilişkin HES projesinin inşaatına yargı bir kez daha dur dedi. Mahkeme, davalı idarenin (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) savunması alınıncaya kadar dava konusu işlemle ilgili yürütmeyi durdurma kararı verdi. Davanın avukatı da, HES firmasının Alakır'da faaliyette bulunamayacağına dikkat çekerek, 'Derhal vadiyi terk etmelidir. Kumluca Kaymakamlığı acilen duruma el koymalıdır' diye konuştu.

Antalya'nın Kumluca ilçesinde, Alakır Nehri üzerinde yapımı planlanan HES projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kapasite artışı için verilen 'ÇED Gerekli Değildir' kararına dayanarak inşaat çalışmasına başlayan şirketin bu girişimi yöre halkı tarafından mahkemeye taşınmıştı.

Oda TV'den Yusuf Yavuz'un haberine göre başvuruyu haklı bulan mahkeme işlemle ilgili yürütmeyi durdurma kararı verdi. 

Davanın avukatı Tuncay Koç, HES firmasının Alakır'da faaliyette bulunamayacağına dikkat çekerek, “Derhal vadiyi terk etmelidir. Kumluca Kaymakamlığı acilen duruma el koymalıdır“ diye konuştu.

Danıştay tarafından alınan kararla, 8 HES projesinin bulunduğu Alakır Vadisi '1. Derece Doğal SİT Alanı' olarak tescillenmişti. 

Ancak Danıştay kararının işleme konulmaması, HES şirketlerinin yeniden ÇED başvurusu yaparak yasayı arkadan dolanmalarının önünü açmıştı.

Bu kapsamda Alakır Nehri'nin en üst kotlarında 'Dereköy HES' adıyla bir projeyi hayata geçirmek isteyen Reis Şirketler Grubu bünyesindeki Dereköy Enerji şirketi, Danıştay'ın “1. Derece Doğal SİT Alanı' niteliğinde olduğu yargı kararıyla sabit olan Alakır Çayı üzerinde HES projesinin yapılmasına olanak bulunmamaktadır“ yönündeki kararına karşın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 1,3 megawatlık kapasite artışı için verdiği 'ÇED gerekli değildir' kararına dayanarak HES inşaatına başlamıştı.

Bunun üzerine, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na karşı, yerel mahkemeye dava açan yöre halkı ve sivil toplum örgütleri, HES şirketine verilen ÇED kararının iptalini talep etmişti. 

Davayı gören mahkeme, davalı idarenin (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) savunması alınıncaya kadar dava konusu işlemle ilgili yürütmeyi durdurma kararı verdi.

Diken'den Rıfat Doğan'ın aktardığına göre kararda şu ifadelere yer verdi:

“Dava konusu işlemin uygulanmakla etkisi tükenecek nitelikte bulunması nedeniyle, davalı idarenin savunması ve ara kararı cevabı alınıp ya da savunma ve ara kararına cevap verme süresi geçip yeni bir karar verilinceye kadar dava konusu işlemin yürütülmesinin durdurulmasına, 2577 sayılı kanunun 20/A maddesinin 2/d fıkrası gereğince savunma ve ara karar süresinin 15 gün olarak belirlenmesine, 15.06.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.” 

Mahkeme kararının ardından davanın avukatı Tuncay Koç, Dereköy HES'in faaliyet göstermesinin artık mümkün olmadığına dikkat çekerek, “İlgili şirket, geçtiğimiz haftalarda Danıştay kararlarına karşı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın verdiği görüş ve ÇED Gerekli değildir kararını dayanak gösterip, buna göre santrali yaptıklarını söylüyordu. Mahkeme, bu kararın yürütmesini durdurmuştur. Dereköy HES ya da Reis Enerji şirketi Alakır üzerinde bir faaliyette bulunamaz. Derhal vadiyi terk etmelidir. SİT alanında yapılan tahribat kabul edilemez. Kumluca Kaymakamlığı acilen duruma el koymalıdır“ diye konuştu.

Alakır nehrine ilişkin HES’lerden biri olan Dereköy Regülatörü ve HES için süreç, Antalya Valiliği’nin 25 Haziran 2010 tarihinde ‘ÇED gerekli değildir’ kararıyla başladı. 

Karara bölgede HES karşıtı mücadelenin önemli aktörlerinden Karacaören Doğa Kültür Turizm Tanıtma ve Dayanışma Derneği ile 17 kişi itiraz etti. 

Antalya 2. İdare Mahkemesi 26 Nisan 2012 tarihli kararıyla ‘ÇED gerekli değildir’ kararını iptal etti. Çevreciler Alakır’da zafer kazandıklarını düşündükleri anda, proje hakkında ÇED süreci işletildi ve süreç sonucunda, 14 Ağustos 2013’te hazırlanan rapor dikkate alınarak, Dereköy Regülatörü ve HES projesi hakkında ‘ÇED olumlu kararı’ verildi.

Çevreciler bu kez bu kararın iptali için dava açtı. Ancak mahkemeden gelen karar çevrecilerin beklediği gibi olmadı. İdare Mahkemesi, Dereköy Regülatörü ve HES Projesi’nin çevresel etkilerinin geri dönüşümsüz bir etkiye neden olmayacağı gerekçesiyle ÇED olumlu kararının yerinde olduğuna karar verdi.

Danıştay: HES olanağı yok demişti

Davacıların temyiz talebini görüşen Danıştay 14’üncü Dairesi, Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun iki yıldır uygulamadığı Alakır havzasına ilişkin ‘1’inci Derece Doğal SİT’ kararına atıfta bulunarak, Alakır üzerinde HES yapılmasına olanak bulunmadığına hükmetti. 

Danıştay kararında, Alakır havzasının habitat çeşitliliği, tür çeşitliliği ve genetik çeşitlilik bakımından zenginliğine, endemik tür veya popülasyonların varlığıyla da hem dünya ölçeğinde özgünlüğüne hem de bilimsel açıdan önemine dikkat çekti.

Yusuf Yavuz / Oda TV ve DHA