Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açması bardağı ya da depoyu taşıran son damla oldu! Depoyu taşıran derken 'fulleyelim' kelimesini hatırlayan kaç kişi kaldı?
Pandemiden çıkıyoruz diye sevinirken, Putin'in başlattığı savaş ile gerginliğe hiç dayanamayan petrol fiyatları salgın sonrası yükselişe geçen enflasyonu bu gidişle daha da patlatacak gibi!
70'lerde olduğu gibi dünyayı petrol mü yakacak?
Petrol İhraç Eden Arap Ülkeleri Birliği, Yom Kippur Savaşı'nda ABD’nin İsrail Ordusuna destek vermesine karşılık olarak petrol ambargosu ilan eder. OPEC üyesi ülkeler de dünya petrol fiyatlarını yükselterek daha fazla para kazanmaya karar verirler. 1973 Ekim ayından başlayarak petrol fiyatlarında çılgın bir artış olur ve 1973 sonu 1974 başında borsadaki çöküş, 1929 Büyük dünya Buhranı'ndan sonra yaşanan en büyük küresel ekonomik kriz olarak tarihe geçer. Sadece fiyat artışlarıyla açıklanamayacak mekanizmalara ve uzun dönem etkilere sahiptir.
Petrol ambargosu sadece 5 ay sürse de yarattığı arz kriziyle petrolün varil fiyatı yüzde 300'lük artışla 3 dolardan 12 dolara fırlar. Talebe yetişemeyen arz, yüksek enerji fiyatları ve girdi maliyetindeki artışın körüklediği enflasyon pek çok ülke ekonomisini bir anda yangın gibi sarar.
Enflasyon oranı 1972'den 1974'e ABD'de yüzde 3,3'ten yüzde 11,1'e, şu dönem Euro Bölgesi olarak geçen kısımda yüzde 5,9'dan yüzde 14.5'e yükselirken, İngiltere'de de 1975'te yüzde 24,2'ye ulaşır.
Enflasyonla birlikte benzin kuyrukları uzar, işsizlik artar. Enflasyon ile birlikte yaşanan işsizlik artışı stagflasyon olarak adlandırılır.
Gelişmiş ülkelerde bir dönemin kabusu haline gelen stagflasyon kavramı, yüksek enflasyon ve düşük büyüme problemleriyle mücadele edilen bir ortamda yeniden tehdit haline gelir mi?
Brent petrol varili 2022'nin ilk günlerinde 78-79 dolar seviyesindeydi. İki-üç gün önceki 119 doları saymazsak bugün 110 dolarda seyrediyor. İçeride akaryakıt ne durumda?
Türkiye'de Mart 2022'nin ilk haftası da ilerleyen dönemlerde bolca hatırlanacak gibi duruyor. Petrol fiyatlarında yükseliş içeride de geçen yılın son çeyreğinden bu yana devam eden enflasyon artışına eklenince her gün gelen zamlar hem kaçınılmaz hem de zorlayıcı olmaya başladı.
1 Ocak 2022 itibariyle İstanbul’da benzin 12,31 lira, LPG 7,98 lira ve motorin ise 11,45 lira seviyesindeydi.
Yılbaşı gecesi gelen zamlarla yükselmeye başladı. Sonrasında OPEC arzı, Rusya-Ukrayna savaşı vs. derken 4 Mart 2022 itibarıyla ki dün zam geldi ama bugün de gelmesi olasılığı konuşuluyorken İstanbul'da benzinin litresi 17,99 lira, motorinin litresi 18,93 lira, LPG'nin litresi de 10,68 lira oldu.
Yüzdeye gerek yok zaten görüyorsunuz!
Yılbaşından çok uzaklaşmamışken yeni yılda gelen zamlardan maaşlar da nasibini almadı değil! Maaş artışları ülkemizde çoğunluk o kesime evirildiği için asgari ücret artışı baz alınarak yapıldığından ülkede ortalama yüzde 40 zam alındığı farz edilirken, enflasyon ikinci ayda yüzde 54,44 oldu. Veriler anlatıyor zaten.
Bu durumda ekonominin bozulan dengesinin yaratacağı durumlar işsizlik, ekonomik durgunluk gibi tehlikelerde oluşturuyor. Petrol fiyatlarının da sadece Türkiye değil tüm dünyada bir risk oluşturduğunu da biliyoruz. Ama zaten petrol hayatımızın her yerinde!
Akaryakıta gelen zamların etkilerini sadece benzin istasyonlarında görmüyoruz!. Hayatımızın her alanında etkili bir tedarik zinciri var ve üretilen ürünlerin birçoğunun hammaddesi ve enerji üretiminde petrol var!
Nerelere etki ediyor bu petrol?
Sizin hayatınızda petrolün etkileri neler? Yorumlarda buluşalım👇