AK Parti'nin Başkanlık Modeli: 'Tek Meclisli Üniter Başkanlık'

Uzun bir aranın ardından yeniden gündemi meşgul eden başkanlık tartışmalarına ilişkin konuşan TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, AK Parti olarak ideallerinin tam başkanlık olduğunu vurgularken, önerdikleri modelin üniter yapının korunduğu tek meclisli bir sistem olduğunu söyledi. Ayrıca erken seçim gibi bir gündemlerinin olmadığını belirten Şentop, referandum için gerekli 330 oy için diğer partilerden destek alacaklarına inandıklarını kaydetti.

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Ak Partili Mustafa Şentop, Edirne'de gazetecilerin başkanlık sistemine ilişkin sorularını yanıtladı. 

Anadolu Ajansı'nda yer alan habere göre Şentop, 'Başkanlık sisteminde Türkiye modeli üzerinde mi çalışma yapılıyor?' sorusu üzerine, ideallerinin tam başkanlık olduğunu vurguladı.

Şentop, 'Özgün bir model üzerine mi çalışılıyor?' sorusunu ise şöyle yanıtladı:

'Türk tipi meselesi şöyle, Amerika'dan farklı olarak Türkiye'ye mahsus, siyasi tarihine mahsus Amerika'dan farklı, değişiklikler olacak. En önemlisi üniter yapı korunmalı, bu bir zarurettir. Amerika'da federasyon var, bunun başkanlıkla alakası yok ama bunu söyleyenler var. Bu mümkün değil. Almanya'da federasyon var ama parlamenter sistem var. Demek ki bunlar birbirine bağlı değil. Bizim önerdiğimiz model üniter başkanlık sistemi önerisi. Çift meclis meselesi var Amerika'da, bizim önerimiz tek meclis. ABD'de iki turlu seçim olur, Türkiye'de yerleşik olan seçim sistemi üzerinde tek dereceli iki turlu seçim yapılacak.'

'Erken seçim gündemde yok'

Erken seçimin gündemde olup olmadığına ilişkin soru üzerine 'Erken seçim gündemde yok.' diyen Şentop, referandum için gerekli 330 oy için diğer partilerden destek alacaklarına inandıklarını kaydetti.

MHP lideri Devlet Bahçeli, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın makamının ‘tarafsızlığına gölge düşürdüğünü’ savunarak, ilk tercihinin Erdoğan’ın yasal sınırlara çekilmesi olduğunu söylemişti. 

Bahçeli, bunun olmaması halinde başkanlık sisteminin Meclis’te oylamaya sunulmasını, yeterli sayıya ulaşılmazsa da referanduma götürülmesini istemişti.

Bahçeli’nin açıklamalarının ‘umut verici’ olduğununu söyleyerek kendisine teşekkür eden Başbakan Binali Yıldırım ise parlamenter sistemin Türkiye’nin sorunlarına çare olmadığını söyleyerek, başkanlık sistemini içeren anayasa teklifini en kısa sürede Meclis’e getireceklerini ve sonuç ne olursa olsun referanduma taşıyacaklarını açıklamıştı.

Bunun üzerine MHP’den yapılan açıklamalarda, Bahçeli’nin sözlerinin ‘başkanlık sistemine destek’ olarak yorumlanamayacağı, MHP’nin parlamenter rejimin devamından yana olduğu vurgulanmıştı.

CHP Sözcüsü Selin Sayek Böke 'İktidara ve Saray'ın yedek lastiğine sesleniyoruz' diyerek 'Türkiye'nin demokrasi sorunu var, rejim sorunu yok. Vatandaşın hukuk ve ekonomik sorunu var. Bırakın başkanlığı, lafı bile Türkiye'yi eritiyor. İşte bu yüzden parlamenter sistem diyoruz' şeklinde konuşmuştu.

HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş ise yakın zamanda yaptığı bir konuşmada başkanlık sistemiyle ilgili olarak 'Parlamentoda hayır diyeceğiz, referandumda da en etkili hayır kampanyasını yürüteceğiz. Memleketin demokrasiye ihtiyacı var” demişti.

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı da ‘başkanlık sistemi’yle ilgili teklifin Ocak ayında Meclis’e gelebileceğini, Nisan ayında da referanduma gidilebileceğini söylemişti

Cumhurbaşkanı Erdoğan da partilere referandum çağrısı yaparak, “Milletim bu işe ‘Evet’ diyorsa adım atalım. İstiyorum ki patinaj yapmayalım, hızla yola devam edelim” demişti.

Son olarak CHP Antalya Milletvekili Deniz Baykal'ın 'Sistem kaçınılmaz noktaya gelince bunu değerlendirmek gerekir diye bakıyorum. Bu kadar sıkıntıyı yaşadığımız bir dönemin şartları içinde değerlendirmemiz gerekir başkanlık sistemini' dediği öne sürülmüştü.

Baykal bu ifadelerle ilgili olarak daha sonra 'Ben, başkanlık rejimi gelsin mi gelmesin mi sorusuna değil, bize rağmen gelirse CHP’nin ne yapabileceği sorusuna yanıt verdim. Elbette CHP, bu başkanlık projesine sonuna kadar ve tüm gücüyle direnmelidir ve direnecektir' ifadelerini kullanmıştı.

AK Parti'nin olası bir anayasa değişikliğini tek başına referanduma taşıyabilmesi için 330 'evet' oyuna ihtiyacı var. Referanduma gitmeden kabul edilmesi için ise 367'nin üzerinde oy ile Meclis'ten geçmesi gerekiyor. 

Buna ihtimâl verilmiyor, çünkü AK Parti'nin Meclis Başkanı dışarıda tutulduğunda 316 milletvekili var. MHP'nin ise 40 milletvekili var. 

Dolayısıyla AK Parti'nin hem kendi içinden fire vermemesi, hem de MHP'den en az 14 milletvekilinin desteği gerekiyor.

AA, Diken, Al Jazeera ve Onedio