'Aile Dizimi' Doğruymuş! TÜİK Açıkladı: Eğitimi Anneden Alıyoruz, Zenginlik Miras Kalıyor

04.04.2024 - 18:05

TÜİK, Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı verilerini yayımladı. Aile dizimi benzeri veriler ilgi çekti.

Netflix'te yayınlanan Zeytin Ağacı dizisiyle ünlenen "Aile Dizimi" uygulamasında aileden gelen aktarımlar inceleniyordu. TÜİK de bunun maddi boyutunu inceledi.

"Dezavantajların Kuşaklararası Aktarımı" verilerinde elde edilen sonuçlar, ilk kez bülten olarak yayımlanırken, AB ülkeleriyle aynı dönemde Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması'nda incelenen verilerde 25-59 yaş grubunda olan fertlerin durumu ile kendilerinin 14 yaş dönemindeki ebeveynlerinin durumunu karşılaştırıldı.

Eğitim anneden geçiyormuş: Annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin %83,5'i yükseköğretimi bitirdi.

14 yaşındayken, annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin, şu anki eğitim seviyesinde %83,5'inin yükseköğretim mezunu olduğu görüldü.

Yine 14 yaş civarındayken babası yükseköğretim mezunu olan fertlerinse %79,5'i yükseköğretim mezunu olarak görüldü.

Tam tersinde de annesi lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin şu anki eğitim durumunda %56,3'ünün lise altı eğitim aldığı ancak %21,9'unun yükseköğretim mezunu olduğu görüldü.

Baba tarafından bakıldığında, babası lise altı eğitim seviyesini bitirenlerin daha çoğu (%60) lise altı eğitim alırken, daha azı (%18,4) yükseköğretim mezunu oldu.

Babası ve şu an kendisi işveren veya kendi hesabına çalışanların oranı %14,5 oldu.

14 yaş civarındayken babası işveren veya kendi hesabına çalışanların %39,2'si şu an ücretli, maaşlı ya da yevmiyeli çalışırken, %14,5'i işveren veya kendi hesabına çalışıyor. Yüzde 5,6'sı ücretsiz aile işçisi olarak çalışırken, %40,6'sının ise çalışma hayatında yer almadığı görüldü.

Gelir sınıfı değiştirenler de var: Geçmişte maddi durumu çok kötü olan fertlerin %16,5'i şu an en yüksek gelir grubunda yer aldı.

14 yaş civarındayken ailesinin maddi durumunu 'çok kötü' olarak belirtenlerin %16,5'i şu an en yüksek yüzde 20'lik gelir grubunda yer alırken, %25,5'i ise en düşük grupta yer aldı.

Kendisi 14 yaş civarındayken ailesinin maddi durumunu 'çok iyi' olarak belirtenlerin %40,6'sı şu an en yüksek gelir grubunda yer alırken, %7,6'sı ise en düşük grupta oldu.

Bir nevi maddi aktarım iyi seviyedeyken iyi kalmaya devam etti.

Ailesi ev sahibi olanların %57,7'si de ev sahibi oldu.

Ailesi 'ev sahibi' olanların, %57,7'sinin şu an oturduğu konutta mülkiyet durumu 'ev sahibi' olurken, %26,3'ü 'kiracı' oldu.

Ailesi 'kiracı' olanların da %40,0'ı şu an oturduğu evin sahibi olurken, %47,7'si de kiracı oldu.

14 yaşında ailesiyle tatile gidemeyenlerin %69,1'i halen tatile gidemiyor.

Tüm ailesiyle bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen ailelerde yetişenlerin %59,6'sı halen bir haftalık tatil masrafını karşılayabilirken, maddi yetersizlik nedeniyle tatil masrafını karşılayamayan ailelerde büyüyenlerin de %69,1'i halen bu masrafı karşılayamıyor.

Günde en az bir kere et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayabilen ailelerde büyüyenlerin %72,4'ü şu an iki günde bir bu yemek masrafını karşılayabiliyor. Yüzde 27,6'sı ise karşılayamıyor.

Kaynak: TÜİK