Anestezi, anestezik adı verilen ilaçlar kullanılarak yapılan bir tedavidir. Bu ilaçlar, tıbbi prosedürler sırasında ağrı hissetmenizi engeller. Anestezistler, anestezi uygulayan ve ağrıyı yöneten tıp doktorlarıdır. Bazı anestezi vücudun küçük bir bölgesini uyuşturur. Genel anestezi, invaziv cerrahi prosedürler sırasında sizi bilinçsiz (uykulu) hale getirir.
Bu içeriğimizde anestezi hakkında merak edilen bilgilere ulaşabilirsiniz.
Anestezi ilaçları, tıbbi prosedürler sırasında ağrı hissetmenizi engelleyen ilaçlardır. Bu işlemi yapan kişiye anestezist adı verilir. Bazı anesteziler, vücudun küçük bir bölgesini uyuşturur. Genel anestezi ise bilinçsiz (uykulu) hale getirir.
Anestezi, prosedürler veya ameliyat sırasında ağrı hissetmenizi engelleyen tıbbi bir tedavidir. Ağrıyı kesmek için kullanılan ilaçlara anestezik denir. Farklı anestezi türleri farklı şekillerde çalışır. Bazı anestezik ilaçlar vücudun belirli bölgelerini uyuştururken, diğer ilaçlar beyni uyuşturarak baş, göğüs veya karın içindekiler gibi daha invaziv cerrahi prosedürlerle uykuya neden olur.
Anestezi, sinirlerden beyindeki merkezlere giden duyusal/ağrı sinyallerini geçici olarak bloke eder. Vücudu ağrıya duyarsız hale getiren anestezi sayesinde hem doktorlar prosedürleri daha rahat uygular hem de hastalar ağrıyı hissetmezler.
Anestezinin bazı çeşitleri bulunur. Bunlar şu şekildedir:
Lokal anestezi: Bu tedavi vücudun küçük bir bölümünü uyuşturur. Lokal anestezinin kullanılabileceği prosedürlere örnek olarak katarakt ameliyatı, diş çekimi verilebilir.
Bölgesel anestezi: Bölgesel anestezi, bir uzuv veya göğsünüzün altı gibi vücudunuzun daha büyük bir bölümündeki ağrıyı engeller. İşlem sırasında bilinciniz açık olabilir veya bölgesel anesteziye ek olarak sedasyon alabilirsiniz. Örnekler arasında doğum ağrısını hafifletmek için bir epidural bulunur.
Genel anestezi: Bu tedavi sizi bilinçsiz ve ağrıya veya diğer uyaranlara karşı duyarsız hale getirir. Genel anestezi, daha invaziv cerrahi prosedürler veya baş, göğüs veya karın prosedürleri için kullanılır. İşlem sırasında uyanık olmazsınız.
Sedasyon: Sedasyon sizi doğal bir uyku haline götürür. Hasta, bu yöntemde kolayca uyandırılabilir. Hafif veya orta derecede sedasyonla gerçekleştirilen prosedürlere örnek olarak kalp kateterizasyonu ve bazı kolonoskopiler verilebilir. Sedasyonda tamamen bilinçsiz olmasanız da prosedürü hatırlamanız pek olası değildir.
Anesteziyi yapan kişiye anestezi uzmanı adı verilir. Küçük bir alanın uyuşturulmasını gerektiren diş çekimi gibi nispeten basit bir işlem yapıyorsanız, işleminizi gerçekleştiren kişi lokal anestezi uygulayabilir. Daha karmaşık ve invaziv prosedürler için, anesteziniz bir doktor anestezi uzmanı tarafından uygulanacaktır.
Bu tıp doktoru, ameliyattan önce, ameliyat sırasında ve sonrasında ağrınızı yönetir. Anestezi ekibiniz, doktor anestezi uzmanınıza ek olarak, eğitim gören hekimlerden, bu alanda eğitim almış hemşire ve uzmanlardan oluşabilir.
Prosedüre ve gereken anestezi türüne bağlı olarak, sağlık uzmanınız anesteziyi şu yollarla verebilir:
Gaz solumak
Aşılar ve intravenöz gibi enjeksiyonlar
Topikal sıvı, sprey veya yama.
Hasta, anestezi almadan önce bazı durumlara dikkat etmelidir. Öncelikle doktorunuz, aldığınız ilaçların ve takviyelerin güncel bir listesine sahip olmalıdır. Bazı ilaçlar anestezi ile etkileşime girebilir veya kanamaya neden olabilir ve komplikasyon riskini artırabilir.
Bunların yanı sıra şu detaylara da dikkat edilmelidir:
Aksi belirtilmedikçe hastaneye gitmeden sekiz saat önce yiyecek ve içeceklerden kaçınmanız gerekebilir.
Kalp ve akciğer sağlığını iyileştirmek için işlemden bir gün önce de olsa sigarayı bırakın. Uzmanlar, en faydalı etkinin iki hafta öncesinden sigara içilmediğinde görüldüğünü söyler.
İşlemden bir ila iki hafta önce, doktorunuzun belirttiği şekilde bitkisel takviyeleri almayı bırakın. Doktor gerek olmadığını söylerse bunu uygulamayabilirsiniz.
Tüm bunlar, doktor tavsiyesine ve yapılacak işleme göre değişebileceğinden mutlaka doktora başvurmak ve gerekli bilgileri almak gerekir.
Anestezi yan etkilerinin çoğu geçicidir ve 24 saat içinde kaybolur. Anestezi tipine ve uygulama şekline bağlı olarak değişmek kaydıyla genelde şunlarla karşılaşabilirsiniz:
Sırt ağrısı veya kas ağrısı.
Düşük vücut sıcaklığından kaynaklanan titreme (hipotermi).
İdrar yapmada zorluk
Tükenmişlik.
Baş ağrısı.
Kaşıntı.
Mide bulantısı ve kusma.
Enjeksiyon bölgesinde ağrı, hassasiyet, kızarıklık veya morarma.
Boğaz ağrısı (farenjit).
Anestezi sonrası, yapılan anestezinin türüne göre farklı prosedürler uygulanır. Lokal anestezi kullanılan prosedürler için, sağlık uzmanınız aksini söylemedikçe, tedaviden sonra işe veya çoğu aktiviteye geri dönebilirsiniz. Bölgesel veya genel anestezi veya sedasyon aldıysanız, iyileşmek için daha fazla zamana ihtiyacınız olabilir.
Anestezi sonrası şunlara dikkat edebilirsiniz:
Günün geri kalanında dinlenmelisiniz.
Birinin sizi eve bırakmasını istemelisiniz.
24 saat boyunca araç veya ekipman kullanmamalısınız.
24 saat boyunca alkolden uzak durmalısınız.
Yalnızca doktorunuz tarafından onaylanan ilaçları veya takviyeleri almalısınız.
24 saat boyunca önemli veya yasal kararlar almaktan kaçınmanız gerekebilir.