AFT ağız içinde yara oluşması şeklinde gelişir ama bu yaralar bulaşıcı değildir. Peki AFT nedir ve nasıl tedavi edilir?
AFT ergenlik döneminde daha fazla görülürken, kadınlarda ise daha yaygındır. Şimdilerde rahatlıkla tedavi edilen aft için; merhemler ve etkili ilaçlar kullanılır. Aft yaraları bir hafta içinde kendiliğinden geçmektedirler ama bazı aftların iyileşmesi 6 haftayı bulabilmektedir.
Aft ağız içinde ortaya çıkan yaralardır; aftöz ülser olarakta adlandırılan bu durum sıklıkla görülür. Ağız içindeki mukozanın zarar görmesiyle oluşan tahrişten meydana gelir ve ağız içinde oval yaralar şeklinde görülür. Aft oluşumunun pek çok nedeni olabilir ancak bağışıklık sisteminin zayıflığı, vitamin ve mineral yönünden yetersiz beslenme, hormonal faktörler ve çölyak hastalığı başlıca nedenlerdendir.
AFT oluşumunda viral enfeksiyonlar, gıda alerjisi, hormonal dengesizlikler, bağışıklık sistemindeki problemler, dengesi beslenme etkili olmaktadır. Behçet hastalığı ve çölyak hastalığına sahip bireylerde de AFT görülme olasılığı fazladır. Mide ülserine de neden olan ‘helicobacter' ve ülseratif kolit de AFT oluşumunun nedenlerindendir. B3, B9 vitamini ve B12 vitamini yönünden eksik beslenmek de ağızda AFT oluşumunda etkilidir. İmplant ve diş sorunları da kişilerde AFT görülme sıklığını arttırabilir
Dilde ve ağızda görülen şiddeti artan ağrı ve yaralar,
Ağızda karıncalanma hissi,
Kırmızı, beyaz, gri ve sarı renkli iltihaplı yuvarlak yaralar,
Ağzın dış kısmına da yayılabilen yaralar,
İlerleyen Şiddetli AFT Belirtileri
Şişmiş lenfler
Yüksek ateş ve yorgunluk
Minör AFT: Yaygın bir şekilde görülen, orta şiddette ağrılı aft türüdür. Tek ya da çok sayıda görülebilir ve boyutı 1 cm'den küçüktür. Hastaların büyük çoğunluğunda görülen minör AFT genellikle bir ya da iki hafta içinde iz bırakmadan iyileşen, yüzeysel yaralardır.
Major AFT: Nadiren görülen bu aftların boyutu 1 cm'den büyük, gri ve beyaz renktedirler. İki ile altı hafta içinde yara izi bırakıp iyileşen aftlardır. Bazı vakalarda boğazda tıkanma, yutkunma zorluklarına sebep olur. Ateş ve halsizlik görülebilir.
Herpetiform AFT: 1-2 mm boyutunda,çok sayıda olan herpetiform aft nadir olarak görülür ve yara izi bırakmadan 7-30 gün içinde iyileşebilmektedir. Erişkin bireylerde daha sık görülür.
Hastalığın kesin olarak teşhis edilmesi için ağız içinden biyopsi alınması gerekebilir. Bunun dışında doktorunuz aftın hormonal faktörlerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlayabilmek için kan tetkikinden de yararlanabilir.
Tekrarlanan aftın tedavisi çoğunlukla deneyseldir ve 4 ana hedefi bulunmaktadır. Aftın iyileşmesini hızlandırmak ve doku bozukluğunu azaltmak, aftan kaynaklanan ağrıyı dindirmek, hastanın diyetini belirlemek ve hastalığın tekrarlamasını önlemektir. Kızarmış ekmek, fındık gibi sert gıdaların, gazlı içeceklerin dışında tuzlu ve acı yiyeceklerden uzak durmak, alkol tüketimini azaltmak bu dönemde önerilrir. Yüzeye uygulanarak yapılan tedavi ucuz ve etkili olduğu için tercih edilir. Acıyı azaltmak için kullanılan kremler, jeller, antiseptik özelliği bulunan gargara hekimler tarafından önerilir. Hastanın sistemik incelemesi yapılır ve aft oluşumuna sebep olan faktörler aranır. Aftın vitamin eksikliğinden kaynaklandığı düşünülürse testlerle kan sayımı ve B12 vitamini düzeyi incelenir. Gerek görülürse vitamini desteği sağlanır. Sık ve şiddetli görülen aftlarda bağışık sistemi güçlendirici ilaçlar da uygulanabilir. Hastalar tanı ve tedavi için kesinlikle cilt hastalıkları doktoruna başvurmalıdır. Tanı konduktan sonra aft türüne göre farklı tedaviler uygulanır.