Yılın ilk yazısında, yeni bir alana yelken açalım. Afrika kıtası sizi bekliyor!… Yeni bir alan arayan girişimciyi, yeni pazar arayan ihracatçıyı, hayatına yeni bir yön vermek isteyen gençleri ve deneyimlerini paylaşmak isteyen herkesi bekliyor.
Yılın ilk yazısında, yeni bir alana yelken açalım. Afrika kıtası sizi bekliyor!… Yeni bir alan arayan girişimciyi, yeni pazar arayan ihracatçıyı, hayatına yeni bir yön vermek isteyen gençleri ve deneyimlerini paylaşmak isteyen herkesi bekliyor.
DEİK bünyesinde Afrika İş Konseyi’nde bulunup, Mısır İş Konseyi’nde uzun dönem konsey başkanlığı yaptım. Orada yapılanlar da ikili ülke anlaşmalarına yansıdı ve tahmin edilemeyen diplomatik ilişkiler ve ölçülemeyecek derecede iş bağlantılarına sahne oldu.
Dünyanın her yerinde insanlar yeni projeler arayıp, yeni vizyon oluştururken Afrika’yı ayrı bir yere oturtuyor. Dünyanın en konforlu alanı değil ama en zengin potansiyele sahip kıtasından bahsediyorum.
Bir kaç rakam paylaşacağım ama rakamlar haritadaki işaretler niteliğindedir. Harita, aslı hakkında bilgi verir ama kendisi değildir. Büyüklük söz konusu olunca, aklımız bazı şartlanmışlıklara takılıyor.
Unutmayalım ki Afrika 30,37 milyon km2 ile Çin’den, ABD’den, Avrupa’dan büyüktür. Çin’in 9,6 milyon km2, ABD’nin 9.8 milyon km2 ve Avrupa’nın 10.18 milyon km2 olduğunu göz önüne alacak olursak, bu üç büyükten de daha geniş bir toprak parçasına sahiptir. Fransa’dan daha çok Fransızca konuşulan AND’den daha çok İngilizce konuşanların Kıta Afrika’sı.
Kıta dünya platin rezervinin yüzde 90’ına, altın rezervinin yarısına, krom rezervinin yüzde 98’ine ve uranyum rezervinin üçte birine sahip. Türkiye’nin yaklaşık 10 katı genişliğinde, kullanılmayan 800 milyon hektarlık tarım arazisi var. Kullanılabilir tarım alanı ise sadece var olanın beşte biri kadar yani sadece 200 milyon hektar.
Koltan madeni içinde tantal ve niyobyum içerir ve temel olarak kondansatör üretiminde kullanılır. Kondansatörler günümüz dijital dünyası araçlarının çok önemli parçalarıdır, cep telefonlarından dizüstü bilgisayarlara kadar geniş bir kullanım alanları vardır. Kongo’da, Ruanda’da geçmiş yıllarda yaşanan kargaşaların bir sebebi olarak da bu maden gösterildiği için kendisine “kanlı maden” de denir.
Bence daha önemli olanı şudur: Afrika’nın kadim tohumu fonio, açlık ve glutensiz beslenme için çözüm olabilir. Veya Afrika’daki açlık sorununu çözebilir dediği “Yam” bitkisi gibi…
Şekil olarak patatese benzeyen yam, verimli ve doyurucu niteliğe sahip. Kolayca yetişebiliyor ve pek çok yemek yapılabiliyor. Fonio ise daha trend özelliklere sahip ve küresel olarak talep görebilecek nitelikleri var.
Bir zamanlar kıta genelinde popüler bir tohum olan Fonio, Antik Mısır'a kadar ulaşmış, orada da yetiştirilmişti. Arkeologlar, piramitlerin içlerindeki mezarlarda tohumlarına rastladılar. Fonio, günümüzde en sık Sahel bölgesinin batısında yetiştiriliyor. Sahel bölgesi, Sahra Çölü güneyinde kalan yarı kurak alana deniyor. Bu alan Senegal'den Mali'ye, Burkina Faso, Togo ve Nijerya'ya uzanıyor.
ABD'de glutensiz ürünlerin satışı 2013'ten bu yana yüzde 16.4 arttı. Yani 23,3 milyar dolarlık bir sektör haline geldi. Fonio tahılı bu pazardan pay kapması için hiç bir mani görünmüyor. Yeter ki girişimciler bu alana el atsın.
Şu an dünyada en fazla yağ, bir palmiye cinsinden üretiliyor. Malezya ve Endonezya piyasaya hakim durumunda. Bu cins palmiyenin anavatanı Afrika’dır. Pek çok ülke ve girişimci Afrika’nın farklı ülkelerinde palm yağı için plantasyonlar kuruyorlar.
Kahve artık Afrika dışında da yetişiyor ama çikolata için vazgeçilmez yerler Afrika’dadır. Umarız ağzımızın tadı için kakao ağaçları iklim krizine kurban edilmez.
Unutmayalım ki Çin, ABD veya büyük şirketler gidiyor, Afrika’da toprakları kiralıyor, satın alıyor. Ürünü alıp ülkesine götürüyor veya dünya piyasalarına satıyor. Bu girişimci ve yatırımcılardan biri niye siz olmayasınız?
Afrika’yı yanlış anlayan küresel iş lideri, 21. yüzyılın en büyük büyüme fırsatlarından birini kaybetme riskiyle karşı karşıyadır.
Afrika denince hemen savunma mekanizması harekete geçiyor: Sağlık sorunları, ulaşım altyapısı ilk akla gelenler…. Evet, Afrika’nın sağlık sorunları dünya ortalamasının üstünde yaşam sınırı da oldukça altında. Uluslararası pek çok yatırımcı, dev hastane projelerini hayata geçiriyor. İlaç şirketleri büyük yatırımlar yapıyor. Ulaşım altyapısında iyileştirme potansiyelini düşünmek gerekiyor. Asfaltsız yollar iş yapmasına mani olmaz.
Ciro konusu her girişimcinin ve işadamının ilgisini çeker. McKinsey’in bir araştırmasına göre; Afrika merkezli şirketlerin yaklaşık yüzde 90'ı ve diğer bölgelerdeki şirketlerin yüzde 58'i Afrika'daki gelirlerinin önümüzdeki beş yıl içinde artacağını tahmin ediyor ve çoğu Afrika'daki ayak izlerini ek ülkelere genişletmeyi planlıyor.
Milyarlık 400 şirket var dedik ya, ya diğerleri? Yaklaşık 700 şirket de 500 milyon dolardan fazla gelir elde ediyor. Bu şirketler giderek daha bölgesel ya da Afrika genelinde genişlemeyi sürdürüyor. Haliyle bunların bazıları yabancı çok uluslu şirketler ve devlete ait işletmeler.
Afrika, harcamaları Hindistan’daki harcamalarını geride bırakan bir tüketici sınıfına ev sahipliği yapıyor ve kısa süre sonra Kuzey Amerika’dan iki kat daha fazla akıllı telefon bağlantısına sahip olacak.
Cep telefon sahipliği önemli. Eskiden çoğunlukla, her Afrika ülkesi, başka bir Afrika ülkesine gitmek için Avrupa’ya uçar oradan da istediği ülkeye ancak ulaşabilirdi. Artık çapraz uçuşlar var ama ondan daha önemlisi cep telefonu var. İletişim olmadan ne ticaret ne de diğer ilişkiler gelişiyor.
İnsanoğlunun iki yerden dünyaya dağıldığı söylenir. Afrika ve Güney Asya… Geçmişimizin izlerini ararken, geleceğimizin inşasını daha sağlam hale getirebiliriz.
Yeter ki Afrika’ya gidelim…