Af Örgütü’nden Kan Donduran Rapor: Suriye'deki Hapishanede Yaklaşık 13 Bin Kişi İdam Edildi

Uluslararası Af Örgütü, Eylül 2011 ve Aralık 2015 arasında sadece Suriye'deki Sednaya askeri hapishanesinde çoğu sivil muhaliflerden oluşan 13 bine yakın kişinin toplu infaz yoluyla öldürüldüğünü öne sürdü. 84 tanığın ifadelerine dayandırılan raporda BM'ye acil müdahale çağrısında bulunuldu.

Raporda, ölüm cezalarının baş müftü veya Cumhurbaşkanı Beşar Esad adına yetki kullanan savunma bakanı ya da genelkurmay başkanı tarafından onaylanması gerektiği ifade ediliyor.

Ancak BM'nin insan hakları uzmanları bir yıl önce, tanıklıklar ve belgesel kanıtların, onbinlerce kişinin gözaltına alındığını ve gözaltındayken 'çok büyük sayıda ölümlerin' olduğunu gösterdiğini duyurmuştu.

Af Örgütü'nün açıklamalarına yer verdiği eski bir askeri mahkeme yargıcı, tutuklulara yöneltilen suçlamaların işlenip işlenmediğinin sorulduğunu söylüyor. Yargıç, 'Cevap 'hayır' veya 'evet' olsa da mahkûm ediliyorlar. Mahkemenin hukukla ilgisi yok' diyor.

• İdamları gören eski bir yargıç: '10 ila 15 dakika asılı kalırlardı. Bazıları ölmezdi çünkü çok hafiflerdi. Gençler ağırlıklarıyla ölmezlerdi. Subayların yaverleri tutup aşağı doğru asılır ve boyunlarını kırarlardı.'

• 'Hamid', Saydnaya'da ceza yatan eski bir subay: 'Kulaklarınızı yere dayarsanız bir gurultu duyardınız. Bu, 10 dakika kadar sürerdi. İnsanların boğularak ölme sesleriyle uyurduk. O zamanlar bu benim için normaldi.'

• Eski Saydnaya mahkûmu Samir: 'Dayak çok ağırdı. Sanki tırnağınızı bir taşa geçirmeyi tekrar tekrar deniyor gibiydiniz. İmkânsızdı ama devam ediyorlardı. Daha fazla vuracaklarına, bacaklarımı kesmelerini diliyordum'

Uluslararası Af Örgütü hazırladığı raporun ardından, BM'yi acilen harekete geçerek soruşturma başlatmaya çağırdı. Raporda BM Güvenlik Konseyi'nin bu suçlara karşı kayıtsız kalamayacağı vurgulandı.

Af Örgütü, Aralık 2015'ten sonra infazların devam ettiğine dair bir kanıtlarının olmadığını söylese de, durduğuna inanmak için bir nedenleri bulunmadığını ve binlerce kişinin de ölmüş olabileceğini söylüyor.

Örgüt, Ocak başında iddialarla ilgili olarak Suriye hükümetiyle görüşmeye çalıştıklarını ancak bir yanıt alamadıklarını da söylüyor.

Af Örgütü geçen Ağustos'ta da Cumhurbaşkanı Esad yönetimine karşı isyanın başladığı Mart 2011 ve Aralık 2015 arasında gözaltındaki 17 bin 723 kişinin, işkence, gıda, su veya tıbbi bakım verilmemesi nedeniyle öldüğünü duyurmuştu. Bu sayıya Saydnaya Hapishanesi'nde asıldığı iddia edilenler dâhil değil.

Kaynak: Uluslararası Af Örgütü, BBC Türkçe, DW Türkçe