Glikoz, vücudumuzun temel enerji yakıtıdır. Kanda bulunan glikoz miktarı açlık kan şekeri ile ölçülmektedir. Vücudun glikoza olan ihtiyacı belirlenmesi insan sağlığının korunması açısından büyük bir öneme sahiptir. Açlık kan şekerinin dengesiz olduğu durumlarda diyebet gibi hastalıklar oluşabilmektedir. Peki açlık kan şekeri nedir? Sağlıklı bir insanda olması gereken açlık kan şekeri değeri kaç olmalıdır? Yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Merak edilenleri sizler için derledik...
Halk arasında adını sıkça duyduğumuz açlık kan şekeri vücudun düzeni hakkında bize birçok bilgi verir. İnsülin direnci diye de bilinen bu durumu kişinin günlük yaşamını oldukça etkiler? Açlık kan şekerinin yükselmesi veya düşmesi ne anlama gelir? Hangi hastalıkların habericisidir? Olması gereken değerler kaçtır? İşte bilinmesi gereken tüm detaylar...
Glikoz vücudun enerji kaynağıdır. Besinlerden alınan karbonhidratlar glikoz yardımı ile parçalanarak kana karışır. Beyin ve sinir sistemi için kandaki glikoz miktarı belirli bir seviyede olmalıdır. Hücreler ihtiyacı olan glikozu insülin hormonu ile kullanmaktadır.
İnsülin fazla bulduğu enerjiyi glikojene veya yağ tabaksına dönüştürebilir. Bu nedenden dolayı insülin ve glikozun dengede olması çok önemlidir. Eğer denge bozulursa kan şekerini yükseltir. Açlık kan şekeri, vücuttaki şeker oranını ölçmek için yapılan bir testtir. Yaklaşık 8 - 10 saatlik bir açlıktan sonra şeker miktarı ölçülür.
Açlık kan şekerin belirlenmesi kişinin bir takım hastalıkları hakkında bilgi verir. Aile öyküsünde şeker hastalığı olanların, 40- 45 yaşını geçmiş kişilerin, kan şekeri seviyesi yükseldiğinin belirtilerini gösteren veya kan şekerinin düştüğünün belirtilerini gösterenlerin açlık kan şekeri testi yaptırması gerekmektedir.
Kan şekeri düşüklüğü vücudun enerji kaynağı olan şekerin olması gereken değerlerin altına düşmesi durumuna denir. Eğer tedavi edilmezse çok ciddi sağlık sorunları ortaya çıkartabilir. Böbrek ve karaciğer hastalıklar, uzun süreli açlık, şok diyetler, fazla şeker tüketimi kan şekerin düşmesine neden olmaktadır. İnsülin kullanan diyabet hastalarında oldukça sık görülmektedir. Hipoglisemi de denilen düşük kan şekerinin belirtileri şunlardır :
Tatlı krizleri
El ve ayakta titreme
Düzensiz uyku
Konsantrasyon ve dikkat eksikliği
Panik atak ve kaygı bozuluklukları
Yemek yedikten sonra halsizlik, uyku hali
Kan şekerinin yüksekliği ise hiperglisemi diye adlandırılır. Yüksek kan şekeri durumu aile öyküsünde diyabet hastalığı olanlara görülme sıklığı daha fazladır. Vücuttaki bir hastalık veya enfeksiyon da yüksek kan şekerine sebep olabilmektedir. Fiziksel aktivite, duygual yorgunluk, yanlış beslneme de kan şekerini yükselten etmenler arasındadır. Hiperglisemi belirtileri ise şunlardır :
Sık idrara çıkma
Ağız kuruluğu ve sussuzluk çekme
Enfeksiyonel hastalıkların sık görülmesi
Ani kilo kayıpları
Yaraların geç iyileşmesi
Cinsel fonksiyonda yetersizlik görülmesi
Açlık kan şeker değerleri sağlık açısından oldukça önemlidir. Kan testi ile yardımıyla ölçülen açlık kan şekerinin 50 - 70 mg/dll arasında olması hipoglisemi belirtisidir. Kan şekeri değerinin 70- 100 mg /dl arasında olması normal / sağlıklı olarak kabul edilmektedir. Yapılan testte eğer değer 100-125 mg/dl arasındaysa gizli şekerdir. Değer 126 mg/dl üzeri olanlarda ise diyabet hastalığı tanısı konulmaktadır.