İnsanlar aşk adına savaştılar, okyanusları aştılar ve öldüler. Aşk hakkında destanlar yazıldı. Zaten bu temaya odaklanan sayısız şiir, kitap, film, opera ve şarkıları söylemeye gerek yoktur. Muhtemelen 'herkes iyi bir aşk hikayesini sever' ifadesini duymuşsunuzdur. Gerçekten de bu doğru, çoğumuz aşkı seviyoruz. Ama neden? Biz de bu yazımızda aşk bağımlılığını ele alıyoruz.
Indiana Üniversitesi Kinsey Enstitüsü'nde antropolog ve Kıdemli Araştırma Görevlisi olan Helen Fisher, aşk ve beyin arasındaki ilişki hakkında bazı açıklamalar yaptı.
Hepimizin, romantik bir partnerde aradığımız şeylerin bilinçsiz bir listesi olan aşk haritası vardır. Doğal olarak, kendimize benzer insanlara çekiliriz; Fisher'a göre bu, sosyoekonomik geçmiş, ırk, siyasi geçmiş, çekicilik düzeyi, eğitim düzeyi ve dini inançlardaki benzerlikleri içerebilir.
Bu bağlamda Fisher, 2010'dan beri ABD'de 55 binden fazla kişiyle anket yaptı. Bu insanların çok büyük bir kısmı, partnerlerinin onları güldürebilmesini istiyor.
Romantik aşk beyni, bağımlılık yapan bir madde gibi ele geçirir. Bu aşk, beynin ventral tegmental alan (VTA) adı verilen bir bölümünü tetikler. VTA, özellikle kişide romantizm uyandıran bir kişinin yanındayken, bu öfori duygusunu üretmeye yardımcı olan bir nöron olan dopamini yaratır.
Fisher'e göre romantik aşkın temelleri şu şekildedir:
Anlam: İlginizi çeken kişi özel bir anlam kazanır ve bu, arabası veya sırt çantası gibi maddi şeylere kadar sıçrayabilir.
Odak: Dikkatinizi bu kişiyle ilgili iyi şeylere odaklarsınız ve kötü şeyleri görmezden gelirsiniz.
Yüksek Enerji: Onlarla daha fazla zaman geçirmek, belki de bütün gece konuşmak için uykuya direnirsiniz.
Ayrılık Kaygısı: Etrafta olmadıklarında, size mesaj atmadıklarında veya aramadıklarında paniklersiniz.
Sahiplenme: Aynı zamanda eş koruması olarak da bilinen sahiplenme hissinde, sadece ve sadece onlara karşı güçlü bir cinsel arzunuz olabilir.
Bu kişiyi kafanızdan atamazsınız, her düşünceniz onlar hakkında olur. Fisher buna “sanki kafanda kamp kuran biri olur” diyor.
Ve her ne kadar bunlar biraz abartılı görünseler de, onlara katlanılmasının iyi bir nedeni var. Fisher VTA bölgesinin, beynin susuzluğu, açlığı ve cinsel dürtüyü kontrol eden kısmı olan hipotalamusun yakınında bulunduğunu açıklıyor. Bu işlevler hayatta kalmanıza yardımcı olur. Yani bir anlamda romantik aşk, genlerinizi aktarmak ve türünüzün hayatta kalmasını sağlamak için sizi hayatta kalmaya iten şeydir. Kulağa pek şiirsel gelmiyor ama romantik aşk, bir hayatta kalma mekanizması olduğu kadar bir beyin işlevidir.
Ve hepimiz iyi bir aşk hikayesini ne kadar seversek sevelim, gönül yarası hakkında da bir o kadar çok şarkı, şiir, film ve kitap var. Aşk bir bağımlılıktır. Ona sahip olduğumuzda kendimizi iyi hissederiz. Aşksız, yüksekten sert bir şekilde yere çarpılırız.
Fisher ve meslektaşları, henüz ayrılık yaşamış 17 kişinin beyinlerini taradı. Bulguları, fiziksel ve zihinsel ıstırap, derin bağlanma, dopamin, aşerme ile ilişkili bölgeler ve bağımlılıkla bağlantılı birincil beyin bölgesi olan 'nucleus accumbens' ile ilgili olan bölgelerde aktivite olduğunu gösterdi.
O kişiye ulaşmaya çalışmayı bırakmalısınız. Fotoğraflar, kitaplar, giysiler ve hediyeler gibi onları hatırlatan şeylerden kurtulmalısınız. Bu eşyaları atmak çok sancılıysa, onları tavan arasında, dolapta veya garajda bir kutuya koyun. Ortak arkadaşlarınıza o kişi hakkında soru sormayı bırakın ve hepsinden önemlisi, o kişiyle arkadaş kalmamaya çalışın - en azından ilk başta, çünkü bu sadece o kişiyle tekrar birleşme konusundaki umutları artıracaktır.
Ne kaybedilecek - bir ev, evcil hayvanlar, çocuklarla ziyaret zamanı? Hayat ne kadar farklı olacak? Bu, beynin ilişkinin kaybını işlemesinin bir yoludur. Bu şekilde düşünmek doğal olsa da üzerinde fazla durmamak da önemlidir. Fisher “Onlar hakkında konuşmayı ve düşünmeyi bırakın,” diyor, “yoksa bir hayaleti canlandırıp durursunuz.”
Romantik aşk, doğru kişiyle olduğunuzda iyi bir bağımlılık olabilir. Ancak, doğru kişiyle olmadığınızı fark ederseniz, bu geçişten kurtulmanın da yolları vardır. Sanat dersi alın, yogayı deneyin, daha fazla egzersiz yapın, yeni yiyecekler deneyin, yeni müzikler dinleyin ve arkadaşlarınızla ve ailenizle vakit geçirin. Bu faaliyetler, doğal dopamini artırmaya yardımcı olacaktır.
Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!