Beyaz Saray, Çarşamba akşamı uzun bir süre sonra ilk kez telefonla görüşen ABD Başkanı Barack Obama ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘hukukun üstünlüğü’’nü konuştuklarını açıkladı.
ABD'de önde gelen bazı Türkiye uzmanları Perşembe günü Beyaz Saray'a bir mektup ileterek, Türkiye'deki gelişmeler konusunda yönetimin sessizliğini bozmasını istemişlerdi.
Beyaz Saray, mektupla ilgili değerlendirmelerine ilişkin sorularımıza, Erdoğan'la Obama'nın telefon görüşmesinin içeriğine atıf yaparak yanıt verdi.
Sorularımıza yazılı yanıt veren Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcülerinden Laura Lucas, şu noktaların altını çizdi:
''Genel olarak, Başkan Obama, Başbakan Erdoğan ile telefon görüşmesinde hukukun üstünlüğü ile ilgili sorunları gündeme getirdi ve iki ülke arasındaki ilişkilerde karşılıklı saygının önemi üzerinde durdu. Bilindiği gibi ABD hükümeti, Türkiye'de yargı sürecinin adil olması ve ifade ve toplanma özgürlükleri ve özgür medya ile ilgili prensiplere sahip çıkılmasının önemini defalarca net bir şekilde ortaya koyuyor.''
Türkiye’de son dönemde yoğun şekilde tartışılan ifade özgürlüğü, yolsuzlukla mücadele ve yargı bağımsızlığı meseleleri, önde gelen bir grup Amerikalı tarafından Perşembe günü Beyaz Saray’ın gündemine taşınmıştı.
Washington'ın önde gelen 84 kanaat önderi, Başkan Obama'ya bir mektup göndererek, Başbakan Erdoğan'ın Gezi protestolarından beri izlediği politikaların, Türkiye'de hukukun üstünlüğünü aşındırdığını ileri sürdü ve Obama'dan buna karşı sürdürdüğü 'sessizliği' bozması istendi.
Aralarında bazı eski Kongre üyeleri, eski hükümet yetkilileri, Türkiye'de ve Ortadoğu'da görev yapmış büyükelçiler, Washington'daki farklı düşünce kuruluşlarında çalışan Cumhuriyetçi ve Demokrat uzmanlar ve insan hakları örgütlerinden temsilcilerin bulunduğu bir grup tarafından imzalanan mektup, Türkiye konusunda bazı uyarılar içeriyor.
Beyaz Saray'ın kısa açıklamasında yaptığı hukukun üstünlüğü vurgusu ve iki ülke arasındaki ilişkilerin 'karşılıklı saygı' çerçevesinde yürütülmesinin öneminin altının çizilmesi, aynı zamanda Obama'ya gönderilen mektubun da ana temasına paralellik arzediyor.
ABD Büyükelçisi Francis Ricciardone'nin yolsuzluk skandallarının başladığı günlerde hükümet çevresi tarafından maruz bırakıldığı bazı suçlayıcı yayın ve demeçler Washington'da tepkiyle karşılanmıştı.
Obama'ya gönderilen mektuba imza atanlar arasında bulunan ve Beyaz Saray'a yakınlığıyla bilinen Center for American Progress'te Türkiye uzmanlarından Michael Werz de, mektupla ilgili şunları söyledi:
''Başkan Obama, Beyaz Saray'ın endişelerinin artık özel görüşmelerle sınırlı kalmayacağının sinyalini verdi. En basitinden denebilir ki, Başkan Obama'nın, görüşmesinde kilit bir müttefik ülkeye hukukun üstünlüğünü hatırlatmak zorunda kalmış olması dahi kendi başına durumu anlatmakta zaten.''