Onedio App'i hala indirmedin mi? 🔥
©2024 Onedio

Köklü Tarihi ve Kurum Kültürüyle Bağımsız Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarihinde Başkanlar ve Karneleri

Özder Şeyda
Onedio Ekonomi- Finans Editörü
3

Merkez Bankası bir ülkenin ekonomisinin temel taşlarından biridir. Kanun ile belirlenen ilk görevi 'fiyat istikrarını sağlamak' olurken, ülkenin para biriminin arkasındaki güçtür. Kısaca Merkez Bankası paranın değerini korur, enflasyonla mücadele eder. Bağımsız bir yapısı olması gereken merkez bankasının kararlarını siyaset üstü bir şekilde vermesi gerekir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 1931 yılında kurulmuştur. O günden bu güne bu önemli kurumu 26 başkan yönetirken, 27. Başkan da 3 Şubat 2024'ün ilk saatlerinde Fatih Karahan oldu. Bakalım kuruluştan bu yana Türküye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanları kimler olmuş ve nasıl yönetmişler? 👇

Kaynak: TCMB

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ismindeki tek bir harf detayından başlayarak köklü bir kurum kültürüne ve tarihi bir yapıya sahiptir.

TCMB'nin isminde 'Türkiye Cumhuriyeti' değil 'Türkiye Cumhuriyet' olarak bağımsız yapısına vurgu yapılır. Asli görevi kanunda da belirtildiği şekilde 'fiyat istikrarı' sağlamaktır.

93 yaşında olan köklü kurumun başında günümüz itibarıyla 27. başkan Fatih Karahan bulunuyor. Gelin kuruluştan günümüze başkanların başarı karnelerine bakalım.

1. Selahattin Çam (9 Haziran 1931-21 Mart 1938) Görevde kaldığı gün sayısı: 2 bin 477

Mezun olduğu okul: Mekteb-i Sultâni (Galatasaray Lisesi)

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: - % 2 (1930-1938 aralığı)

2. A. Kemal Zaim Sunel (21 Mart 1938-9 Mart 1949) Görevde kaldığı gün sayısı: 4 bin 6

Mezun olduğu okul: Fransa’da Aix-Marseille Üniversitesi'nde yükseköğrenim, Fransa Millî Eğitim Bakanlığı Bilim Lisansı

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 4,95 / % 10,55

3. Mehmet Sadi Bekter (31 Mart 1949-4 Ekim 1950) Görevde kaldığı gün sayısı: 552

Mezun olduğu okul: Siyasal Bilgiler Okulu Mali Şubesi mezunu

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 10,55

4. Osman Nuri Göver (13 Nisan 1951-28 Mayıs 1953) Görevde kaldığı gün sayısı: 776

Mezun olduğu okul: - 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 9,85 

5. Mustafa Nail Gidel (20 Temmuz 1953-16 Temmuz 1960) Görevde kaldığı gün sayısı: 2 bin 553

Mezun olduğu okul: Mekteb-i Mülkiye

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: %9,85 

6. Memduh Aytür (21 Temmuz 1960-7 Kasım 1960) Halen en kısa süreyle görev yapan başkan olarak görevde kaldığı gün sayısı: 109

Mezun olduğu okul: Mekteb-i Mülkiye

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: %9,85 

7. İbrahim Münir Mostar (23 Kasım 1960-28 Ağustos 1962) Görevde kaldığı gün sayısı: 643

Mezun olduğu okul: Mekteb-i Mülkiye

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 7,4 / % 3,8

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

8. Ziyaettin Kayla (28 Haziran 1963-13 Ocak 1966) Görevde kaldığı gün sayısı: 930

Mezun olduğu okul: Mekteb-i Mülkiye

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 6,5 / % 5,5 

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

9. M. Naim Talu (14 Temmuz 1967-11 Aralık 1971) Görevde kaldığı gün sayısı: 1.611

Mezun olduğu okul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 6,3 / % 21,8 

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

10. Memduh Güpgüpoğlu (25 Temmuz 1972-9 Ocak 1975) Görevde kaldığı gün sayısı: 898

Mezun olduğu okul: - 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 15,3 / % 19

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

11. Cafer Tayyar Sadıklar (26 Haziran 1976-18 Eylül 1978) Görevde kaldığı gün sayısı: 814

Mezun olduğu okul: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İdari Şubesi

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 16,4 / % 53,3

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

12. İ. Hakkı Aydınoğlu (21 Ekim 1978-10 Ocak 1981) Görevde kaldığı gün sayısı: 812

Mezun olduğu okul: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 53,3 / % 34 

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

13. Osman Şıklar (12 Ocak 1981-4 Ocak 1984) Görevde kaldığı gün sayısı: 1.087

Mezun olduğu okul: İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu (Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi) 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 34 / % 48,4

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

14. Yavuz Canevi (15 Ocak 1984-11 Kasım 1986) Görevde kaldığı gün sayısı: 1.031

Mezun olduğu okul: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye ve Ekonomi Bölümü

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 48,4 / % 34,6 

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

15. Dr. Rüşdü Saracoğlu (23 Temmuz 1987-2 Ağustos 1993) Görevde kaldığı gün sayısı: 2.202

Mezun olduğu okul: ODTÜ Ekonomi ve İstatistik Bölümü

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 38,9 / % 66,1

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

16. Dr. N. Bülent Gültekin (2 Eylül 1993-31 Ocak 1994) Görevde kaldığı gün sayısı: 151

Mezun olduğu okul: Boğaziçi Üniversitesi MBA 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 66,1 / % 106,3

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

17. Ş. Yaman Törüner (14 Şubat 1994-1 Kasım 1995) Görevde kaldığı gün sayısı: 625

Mezun olduğu okul: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat ve Maliye Bölümü

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 106,3 / % 88

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

18. Gazi Erçel (10 Nisan 1996-1 Mart 2001) Görevde kaldığı gün sayısı: 1.786

Mezun olduğu okul: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fak. Maliye ve İktisat

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 80,4 / % 63,8

(Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1923-2012 isimli eser) 

Buraya bir not düşelim: Para ve maliye politikalarında, serbest / planlı / kontrollü ekonomik modellerde Türkiye 2000-2001 krizi sonrası şu dönem uygulanan modellere geçtiğinden bundan sonrasında dolar/TL ve faiz oranlarını da vermeye başlıyoruz.

19. N. Süreyya Serdengeçti (14 Mart 2001-14 Mart 2006) Görevde kaldığı gün sayısı: 1.826

Mezun olduğu okul: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ekonomi

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 37,5 / % 8,15

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında dolar/TL: 1.004.610 (1,0046) / 1,3497 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında faiz oranı: % 80-90 / % 15,50 

20. Durmuş Yılmaz (18 Nisan 2006-13 Nisan 2011) Görevde kaldığı gün sayısı: 1.821

Mezun olduğu okul: City University of London Ekonomi 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 8,83 / % 4,26

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında dolar/TL: 1,3430 / 1,5206

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında faiz oranı: % 15,50 / % 6,25

21. Doç. Dr. Erdem Başçı (14 Nisan 2011-19 Nisan 2016) Görevde kaldığı gün sayısı: 1.832

Mezun olduğu okul: ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: % 4,26 / % 6,57

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında dolar/TL: 1,5206 / 2,8316

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında faiz oranı: % 6,25 / % 7,50

22. Murat Çetinkaya (19 Nisan 2016-6 Temmuz 2019) Görevde kaldığı gün sayısı: 1.173

Mezun olduğu okul: Boğaziçi Üniversitesi İİBF Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler ile Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyoloji bölümlerinden çift anadal mezunu 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: %6,57 / %16,65

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında dolar/TL: 2,8389 / 5,6281

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında faiz oranı: % 7,5 / % 24  

23. Murat Uysal (6 Temmuz 2019-7 Kasım 2020) Görevde kaldığı gün sayısı: 490

Mezun olduğu okul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat (İngilizce) 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: %16,65 / %11,76

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında dolar/TL: 5,6281 / 8,5193

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında faiz oranı: % 24 / %10,25

24. Naci Ağbal (7 Kasım 2020-20 Mart 2021) Görevde kaldığı gün sayısı: 133

Mezun olduğu okul(lisans):  İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi - Kamu Yönetimi

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: %14,03 / %16,19

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında dolar/TL: 8,5193 / 7,2131

Göreve geldiğinde / Görevden ayrıldığında faiz oranı: %10,25 / %19

25. Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu (20 Mart 2021-9 Haziran 2023) Görevde kaldığı gün sayısı: 811

Mezun olduğu okul(lisans): Dokuz Eylül Üniversitesi-İşletme

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken enflasyon oranı: %16,19 / %39,59

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken dolar/TL: 7,2131 / 23,1098

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken faiz oranı: %19 / %8,5

26. Dr. Hafize Gaye Erkan (9 Haziran 2023-2 Şubat 2024) Görevde kaldığı gün sayısı: 238

Mezun olduğu okul(lisans): Boğaziçi Üniversitesi-Endüstri Mühendisliği

Göreve geldiğinde /  Görevden ayrılırken enflasyon oranı: %39,59/ %64,77

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken dolar/TL: 23,1156 / 30,4907

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken faiz oranı: %8,5 /%45

27. Dr. Fatih Karahan (2 Şubat 2024-...) Görevde kaldığı gün sayısı: -

Mezun olduğu okul(lisans): Boğaziçi Üniversitesi-Matematik ve Endüstri Mühendisliği

Göreve geldiğinde /  Görevden ayrılırken enflasyon oranı: %64,77 / -

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken dolar/TL: 30,4907 / - 

Göreve geldiğinde / Görevden ayrılırken faiz oranı: %45 / -

28. Bu içerikler de ilginizi çekebilir.

ChatGPT Merkez Bankası Başkanı Oldu: Enflasyonu Nasıl Düşürdü?

29.

Dolar Yükselmeden Fiyatlar Nasıl Artıyor?

30.

2000 Sonrası Görev Yapan 7 Merkez Bankası Başkanı'nın Enflasyon Karnesi

Popüler İçerikler

Kızılcık Şerbeti'nin Görkem'i Özge Özacar'dan Pembe'nin Osmanlı Tokadına Yanıt
"Aşk Solcudur..." Kızılcık Şerbeti'nde Deniz Gezmiş Anıldı
Almanya’daki Saldırıyı Kim Yaptı? Noel Pazarı Saldırganının Kimliği ve Röportajı Ortaya Çıktı
YORUMLAR
04.02.2024

Bir ülkenin Merkez Bankası başkanı olmak ABD'de bir prestij, resumede güzel durur, o yüzden kabul ediyorlar bence. Yoksa gel daha az paraya başkasının emir kulu ol, temizlik eldiveni ol, kimse kabul etmez. Döndüklerinde “e niye bu kadar kısa kaldın” diye sorarlarsa mevcut yönetimi kötülersin, sıyrılırsın yani risk yok, tatil gibi, biraz da Türkiye’de kaldık demek için.

09.06.2023

En kısa sürede görevde kalan Naci Ağbal değil mi?

05.02.2024

Bizim ışıldak nerde

SEN DE YORUMUNU PAYLAŞ