1930 yılında keşfedilen bir gezegen olmasına rağmen halen belirsizliğini ilk günkü kadar koruyan bir 'Cüce Gezegen' olan Plüton hakkında, belki de insanlık tarihinin ilk ve en önemli keşfine saatler kaldı!
Bu tarihi anlara şahitlik etmek isteyenler, http://seeplutonow.com/ adlı linkten bu anları izleyebilirler.
Güneş sisteminde bulunan gezegenler hakkında belki de en az bilgiye sahip olduğumuz gezegendir Plüton. Bu sistemin 'cüce gezegeni' Plüton hakkında bilinenler hala çok sınırlı. Bildiklerimiz sınırlı olsa dahi gezegen hakkında bilinenler, onun en ilgi çekici gezegenlerden birisi olmasını sağlamıştır. Örneğin, Güneş etrafında bir tur atması 248 yıl sürüyor. Keşfedildiği 1930 yılından bu yana yörüngesinin sadece 3'te 1'ini kat etmiş. Bir diğer ilginç bilgi ise ilk kez fark edildiği noktaya 2178 yılında gelecek olmasıdır.
Plüton ilk defa 1930 yılında Clyde Tombaugh tarafından keşfedildi. Fakat daha sonra güneşin yörüngesinde normal olarak değil egzosentrik –kafasına göre- olarak döndüğü hesaplandı. 70’li yıllara gelindiğinde ise alınan görüntülere göre Plüton’un labut şeklinde olduğu anlaşıldı. Bunun nedeni ise Charon isimli bir uyduya sahip olmasıydı. 90’lı yıllarda ise artık daha büyük bir soru vardı: Plüton bir gezegen mi yoksa asteroid mi?
Dünya, ‘cüce gezegen’ hakkında milenyumla birlikte daha fazla bilgi sahibi olmayı beklerken, 2006 senesine geldiğimizde, Uluslararası Astronomi Birliği tarafından Plüton’un tam bir gezegen olmadığı açıklandı. Sebep olarak ise pek de bilimsel temellere dayalı olmayan, Neptün ötesindeki Kuiper Kuşağı içerisinde Plüton büyüklüğünde ve hatta ondan daha büyük, onlarla ifade edilebilecek kadar çok sayıda göktaşı olduğunu öne sürdüler. Bu kısmi aforozdan sonra Plüton’un ismi de 134340 olarak güncellendi.
Buna rağmen Plüton hakkındaki araştırmalar devam etti ve aynı sene içerisinde New Horizons isimli uzay aracı, Plüton’u incelemesi amacıyla uzaya gönderildi..
New Horizons, 19 Ocak 2006 tarihinde, Florida'dan fırlatıldı ve kendisi Plüton için yollanan ilk uzay aracı özelliğine sahip. 2007 yılında Jüpiter’in yanından geçerken dev gezegenin çekim gücünü kullanarak hızını artırdı. Yolculuğun Jüpiter’den sonraki kısmında yıllık kontroller haricinde uyuyan New Horizons, 6 Aralık 2014'te yeniden uyandırıldı. 4 Temmuz 2015'de, Plüton'a varmasına günler kala zaman karmaşası yüzünden hata vererek Dünya'yla olan iletişimini kaybetti. Güvenlik moduna giren araç, birkaç gün içinde sorunu çözdü ve bilimsel gözlemlerine kaldığı yerden devam etti.
Son kontrol ve gözlemler sonucunda uzay aracının 14 Temmuz 2015’da –bugün- Plüton’un yanından geçeceği açıklandı ve o günden beri tüm Dünya bu keşfin sonuçlarını bekliyor. Bu uzay aracı, Plüton'a en yakın mesafeye ulaşarak gezegeni fotoğraflayacak. Uzay aracının göndermeye başlayacağı veriler, bu gezegenin şu ana kadarki en net görüntüleri olacak. Yaklaşık 2500 km çapındaki Plüton’un yanından saniyede 14 km gibi müthiş bir hızla geçeceğinden en yakın plan fotoğrafları çekmek ve ölçümleri almak için yalnızca birkaç dakikası olacaktır. Yanında o hızını kesecek kadar yakıt taşımadığı için, yörüngeye girmesi ya da bir şey indirmesi mümkün değildir. Yalnızca hızla geçip gidecektir. Arabayla bir binanın yanından geçerken binanın fotoğraflarını çekmeye çalışmak gibi. O nedenle her şey gayet iyi planlanmıştır.
Dünya’dan gönderilen bir radyo sinyalinin New Horizons'a ulaşması ve geri dönmesi 9 saat sürüyor. Araç şu an Dünya’dan 4,8 milyar kilometre uzakta. Yarın Plüton ve uydularını sadece 12 bin kilometre uzaklıktan görüntülemesi bekleniyor. Sayesinde Plüton'u 500 kat daha iyi çözünürlükle görüyoruz.
Konu hakkında bir diğer ilginç bilgi ise: New Horizons Dünya’dan yola çıktığı sırada doğan çocukların neredeyse ilkokul bitirdiği bu uzun yolculuğunda Plüton’un kaşifi Clyde Tombaugh'un küllerinden bir kısmını da yanında taşıdı.
New Horizons’un görevi Plüton’un gözlemlenmesi ile de sınırlı değil. Uzay aracının Plüton’un yanından geçerken, Plüton çekimi tarafından verilen sapma ile 2019 Ocak ayında bir gök cisminin yanından daha geçmesi planlanmakta. En doğru açı yakalanarak bu ivmeyi kazanırsa bir müddet sonra Güneş sisteminin dışına doğru gidecektir ve oradan veri yollamaya devam edecektir. Fakat üzerindeki atom pilinin bir süre sonra bitmesi sonrası ise, tam manasıyla sessizliğe gömülmesi ve belki de milyonlarca yıl uzayda bir metal parçası olarak dolanması bekleniyor. Güneşten, Güneş’in dahi görünmeyeceği kadar uzaklaşacak ve yıldızların arasında gitmeye devam edecektir.
Şimdi de gelin New Horizons'un yolculuk esnasında yakaladığı fotoğraflara bir göz gezdirelim: