65 Yıl Sonra Türkiye'ye Dönmeye Hazırlanan Marcus Aurelius Heykeli Neden Bu Kadar Önemli?

15.04.2025 - 11:28

Türkiye, tarih açısından dünyanın en zengin ülkeleri arasında. Bu topraklarda bugüne kadar onlarca medeniyet kuruldu, milyonlarca insan yaşadı, geriye ise tarihi zenginlikleri kaldı. Gelin görün ki sahip olduğumuz birbirinden değerli tarihi ögeler, zaman içerisinde yurt dışına kaçırıldı.

Kaçak kazılarla 1960'lı yıllarda yurt dışına kaçırılan Marcus Aurelius heykeli, şimdilerde ana vatanına dönmeye hazırlanıyor. Bu haber, ülkemizde büyük bir sevinçle karşılandı. Peki Marcus Aurelius kimdir ve neden bu kadar önemli?

Kaynak 1

Kaynak 2

65 yıl sonra anavatanına, Türkiye'ye dönüyor. Görseli — Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı, Marcus Aurelius heykelinin Türkiye'ye döneceğini açıkladı. Başsız Marcus Aurelius heykeli, 1960'lı yıllarda Boubon Antik Kenti'nden yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılmıştı. Uzun yıllar süren girişimlerin ardından heykelin Anadolu topraklarına dönmesine karar verildi.
14 Nisan tarihinde Türkiye'ye resmen iade edilen Marcus Aurelius, öncelikle üç ay süreyle Cleveland Sanat Müzesi’nde sergilenecek. Daha sonra Temmuz ayında Türkiye'ye iade edilecek. Bu değerli heykelin ülkemizde nerede sergileneceği ise henüz açıklanmadı.

Peki kimdir bu Marcus Aurelius?

Asıl ismi Caesar Marcus Aurelius Antoninus Augustus olan Marcus Aurelius, 26 Nisan 121'de Roma'da dünyaya geldi. Stoacı bir filozof olarak tanınan Aurelius, Roma İmparatorluğu'nun Altın Çağı'nı sembolize eden bir figür oldu. Aurelius, Nerva-Antoninus hanedanının bir üyesiydi. Praetor Marcus Annius Verus ve Domitia Calvilla'nın oğlu olan Aurelius, İmparator Trajan ve Hadrianus ile de akrabaydı.

Marcus, 3 yaşındayken babasını kaybetti. Hadrianus'un evlatlık oğlu Aelius Caesar ise 138 yılında öldü. Hadrianus, Marcus'un amcası Antoninus Pius'u yeni varisi olarak evlat edindi. Antoninus da Marcus'u ve Aelius'un oğlu Lucius'u evlat edindi.

Hadrianus'un o yıl ölmesiyle ve Antoninus imparator oldu. Haliyle Marcus, tahtın yeni varisi oldu. Görevine hazırlanmak için çalışmalara başlayan Marcus, Latince ve Yunanca eğitimleri aldı.

Marcus'un tahta geçişi ise 161 yılında oldu. Antoninus öldükten sonra Marcus, Lucius Aurelius Verus adını alan üvey kardeşiyle birlikte tahta geçti.

Roma'nın Beş İyi İmparatoru'nun sonuncusu: Marcus Aurelius

Batı'da birçok nesil, Roma İmparatorluğu'nun Altın Çağı'nın Marcus Aurelius döneminde yaşandığını düşünür. Bunun nedeni ise hiç şüphesiz bu dönemin barış, istikrar ve sükut içerisinde geçmesidir. Aurelius, Roma'nın 'Beş İyi İmparatoru'nun sonuncusu olmuş ve aynı zamanda 'Hristiyanların koruyucusu' olarak adlandırılmıştır. Onun ölümünden sonra imparatorluk hızla iç savaşa sürüklenmiştir.

Aurelius, yalnızca başarılı bir yönetici veya asker değildir. Aynı zamanda kendinden sonraki nesilleri de etkilemeyi başaran bir filozoftur. 'Kendime Düşünceler' adlı eseri, antik Stoacı felsefenin modern anlayışı için en önemli kaynaklardan birisi olmuştur. Bu yazısındaki düşünceleri, yüzyıllar sonra bile yazarları, filozofları, hükümdarları ve politikacıları etkiledi. Herkes ondan övgüyle söz etti.

Bugüne kadar en iyi korunagelmiş Roma Dönemi tiyatrosu Aspendos, Marcus Aurelius döneminde yapıldı.

Antalya sınırları içinde bulunan Aspendos, yalnızca Anadolu’nun değil tüm Akdeniz dünyasının en iyi korunagelmiş Roma Dönemi eseridir. Aspendos Tiyatrosu gerek mimarı açıdan gerek korunagelmişliği açısından Roma dönemi tiyatrolarının günümüzdeki en seçkin temsilcilerinden biridir.

Bu ünlü eser, Roma İmparatoru Marcus Aurelius döneminde, Theodoros’un oğlu mimar Zenon tarafından inşa edilmiştir. Tanrılara ve devrin imparatorlarına ithaf edilen bu görkemli yapı, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde de yer alır.