Bilim insanları, insan vücudumuzda 5 duyudan fazlası olduğunu söylüyor! Üstelik 20. yüzyıla kadar gizli kalan 'altıncı duyu”, sağlığımız için hayati bir öneme sahip olabilir. Scripps Araştırma Enstitüsü’nden yürütülen çalışmaya göre, “interosepsiyon” adı verilen bu duyu, beynimizin vücudun iç sinyallerini nasıl algıladığını ve hayati işlevleri nasıl yönettiğini anlamamıza yardımcı olabilir. Peki, nedir bu altıncı duyu?
İşte, detaylar...
Scripps Research'den bilim insanları tarafından yapılan araştırma görme, koklama, işitme, tat alma ve dokunma olarak bildiğimiz 5 duyunun dışında gizli bir altıncı duyunun varlığına odaklandı.
Interoception adı verilen keşif, 'sinir sisteminin, vücudun fizyolojik sinyallerini sürekli olarak alıp yorumlayan ve hayati işlevlerin sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlayan' altıncı duyu olabilir.
Amerika'daki Ulusal Sağlık Enstitüleri'nden (NIH) 14.2 milyon dolarlık bir ödül alan ekip, altıncı duyunun; beynimizin nefes almayı ne zaman gerektireceğini, kan basıncımızın ne zaman düşeceğini veya bir enfeksiyonla ne zaman savaşacağımızı nasıl bildiğini açıklayan kontrol merkezi olduğunu düşünüyor.
Araştırmayı yöneten bilim insanlarından Profesör Xin Jin, 'İnteroception, sağlığın neredeyse her yönüne temeldir, ancak nörobilimin büyük ölçüde keşfedilmemiş bir sınırıdır.' diyor.
Söz konusu altıncı duyu, ilk olarak 20. yüzyılın başlarında İngiliz nörobilimci Charles Sherrington tarafından ortaya atılmıştı. Fakat ne yaklaşık 10 yıl öncesine kadar bilim dünyası tarafından büyük ölçüde göz ardı edildi.
Araştırmacılara göre, iç organlardan gelen ve genellikle geniş bir alana yayılan sinyaller sıklıkla örtüşür. Onları izole etmek ve ölçmek ise zordur. Çünkü bu mesajları taşıyan duyusal nöronlar, 'kalp ve akciğerlerden mide ve böbreklere kadar, net anatomik sınırlar olmaksızın dokular arasında dokunur.'
Interoception ise 'vücudun derinliklerinde bir sinir yol ağı aracılığıyla çalışan ve altıncı duyu' olabilir. Bu da Scripps Araştırma ekibine göre, 'duyusal nöronların kalp ve gastrointestinal sistem dahil olmak üzere geniş bir iç organ yelpazesine nasıl bağlandığını belirlemek' için yol gösterici olabilir.
Araştırmacılar ayrıca, interoception'ı çözmenin, hastalıkların tedavisi için önemli sonuçları olabileceğini de düşünüyor. Altıncı duyunun özellikle nöral yollarla ilgili sorunların otoimmün bozukluklar, kronik ağrı ve yüksek kan basıncı dahil olmak üzere bir dizi durumla bağlantılı olduğunu öngörüyor.
Londra'daki Royal Holloway'den Jennifer Murphy ve UCL'den Freya Prentice, interoception'ın aynı zamanda ruh sağlığı için de önemli olduğunu belirtiyorlar. 'Karar verme, sosyal yetenek ve duygusal iyi oluş dahil olmak üzere birçok psikolojik sürece katkıda bulunur,' diyorlar. Bu durumda interoception, depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları dahil birçok ruh sağlık için umut vadedici olabilir.
Profesör Jin'e göre ise araştırmanın amacını, 'Beynin vücudu nasıl dengede tuttuğunu, bu dengenin hastalıkta nasıl bozulabileceğini ve onu nasıl geri yükleyebileceğimizi daha iyi anlamak için temel oluşturmak' olarak nitelendiriyor.
7.yi (sezgiler) konuşmamız gereken zamanlarda değil miyiz ya 🙄