Muğla mutfağının en eski şerbetli tatlılarından Muğla saraylısı, yüzyıllardır Yörük kültüründe önemli yer tutuyor. Kız isteme merasimlerinin vazgeçilmezi olan tatlı, apartman yaşamı ve değişen alışkanlıklarla birlikte sofralardan silinmeye başlamıştı. Uzun yıllar evlerde yapılmayan, pastanelerde yer almayan saraylı, yerel girişim sayesinde yeniden üretilmeye başlandı.
Kaynak: AA
Muğla saraylısı, geçmişte kömür ateşinde çevrilerek pişirilen, rafine şeker bulunmayan dönemlerde pekmezle hazırlanan şerbetli tatlı olarak biliniyor. Köylüler, tarlalarda yetişen buğdayı su değirmenlerinde öğütülen unla, bahçelerde toplanan cevizlerle tatlıyı hazırlıyordu. Hafif yapısı ve doğal içeriği sayesinde özellikle kız isteme merasimlerinde ikram ediliyordu.
Tatlı adını, damadın ailesinin kız evine nişan takmaya giderken ortasına yerleştirilen sarı liradan aldı. Sarı lira ifadesi zamanla yöresel ağızda 'sareyli' şeklinde telaffuz edildi. Günümüzde tescilli adıyla Muğla saraylısı olarak biliniyor. Muğla Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yapılan başvurunun ardından Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 2018 yılında coğrafi işaretle tescillendi.
Muğla’da faaliyet gösteren firma sahibi Memduh Şahbaz, tatlının uzun süre evlerde yapılamadığını, ocak kültürünün kaybolmasıyla birlikte unutulmaya başladığını ifade etti. Saraylının yeniden yapılabilmesi için eski tariflerin araştırıldığını belirten Şahbaz, yaşlı teyzenin verdiği bilgilerle üretimin yeniden başladığını aktardı.
Yaşlı teyzenin anlattığı tarif, ustalara aktarılırken geleneksel yöntemler esas alındı. İlk üretimin vitrine konulduğu gün, kısa sürede iki tepsi tatlının satıldığı belirtildi.
2 adet yumurta
3,5 su bardağı un
1 çay bardağı yoğurt
1 çay bardağı sıvı yağ
1 yemek kaşığı sirke
Yarım su bardağı ılık su
1 tutam tuz
Yarım paket kabartma tozu
4 su bardağı ceviz içi
İsteğe bağlı kavrulmuş yerli susam
3 su bardağı su
3 su bardağı şeker
1 dilim limon
Az miktarda limon tuzu
Yumurta, yoğurt ve sıvı yağ karıştırılır, ardından un, sirke, tuz, kabartma tozu ve ılık su eklenerek hamur yoğrulur.
Hamur üzeri kapatılarak 15 dakika dinlendirilir.
Hamur yumurta büyüklüğünde bezelere ayrılır, kurumaması için örtü altında tutulur.
Bezeler nişasta yardımıyla, baklava hamurundan kalın kalacak şekilde açılır.
Açılan yufka bez üzerine alınır, ceviz serpilir ve rulo haline getirilir.
Rulo kendi etrafında döndürülerek yuvarlak tepsinin ortasına yerleştirilir, diğer rulolar çevresine sarılır.
Tereyağı eritilip sade yağ elde edilir, tatlının üzerine gezdirilir.
215 derece fırında pişirilir.
Şeker, su ve limon tuzu kaynatılarak şerbet hazırlanır.
Fırından çıkan saraylı ile şerbet sıcaklıkları eşitlenir, şerbet dökülür.
Tatlı birkaç saat dinlendirilerek servise hazır hale getirilir.
Yağlamak için ,sosu için ,hamuru için ,onun için bunun için okurken üşendim...Muğlalı teyzelere kolay gelsin elinize sağlık ♥️
Ev baklavasından bir farkı yok , güzel mi ? Evet çok güzel ama öyle çok abartılacak bir şey değil.